شهرداری سنگ اندازی کرد

یکی از محوری ترین تشکل های صنعت ساختمان، سازمان نظام مهندسی ساختمان است. سازمانی که با هدف ارتقای کیفیت ساخت و ساز و مهندسی در کشور شکل گرفت و 18 سال از تاسیس آن می گذرد. این سازمان تا چه اندازه توانسته در راستای رسالت خود عمل کند و در صنعت ساختمان اثر گذار باشد؟ برای یافتن پاسخ سوال، گزارشی از عملکرد و کارنامه نظام مهندسی ساختمان در گفتگو با بنیان گذاران و صاحب نظران تهیه کرده ایم که در زیر می خوانید. عوامل دیگر دخیل هستند جابر نصیری، عضو هئیت مدیره فعلی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در رابطه با عملکرد نظام مهندسی به خبرنگار ما گفت: اهداف نظام مهندسی ارتقای ساخت و ساز و ایجاد آسایش برای مردم است و بنده معتقدم رسیدن به این اهداف به تنهایی از عهده نظام مهندسی خارج است و دستگاه های ذی ربط باید همکاری لازم را داشته باشند. وی ادامه داد: قرار بود تا سال 1386 تمامی مصالح ساختمانی موجود در بازار نشان استاندارد داشته باشد و امروز شاهد این مهم نیستیم و قطعا مصالح بی کیفیت در صنعت ساختمان تاثیر گذار است؛ علاوه بر این طبق قانون مصوب سال1374 قرار بود تا سال 1384 تمام کارگران و افرادی که در ساخت و ساز کار می کنند، دارای کارت مهارت باشند. آیا این کار توسط وزارت کار و امور اجتماعی صورت گرفته است؟ مسلما خیر . بنابراین در تحقق چشم انداز های نظام مهندسی عوامل دیگری هم دخیل هستند. وی در ادامه به نقش شهرداری ها در عدم تحقق چشم انداز نظام های مهندسی استان ها اشاره کرد و گفت: بدون اینکه تعریف جامعی از خود کفایی شهرداری ها داشته باشیم، شهرداری ها خودکفا گردیده و به همین دلیل درگیر مسائلی مانند فروش تراکم شدند و کمتر به فکر ارتقای کیفیت ساخت و ساز افتادند و قطعا عملکرد شهرداری ها مشکلاتی را برای نظام مهندسی به وجود آورد. نصیری در رابطه با اعتلای مهندسی توسط سازمان هم گفت: نمی توانیم بگوییم که نظام مهندسی به طور کامل موفق بوده است اما با قاطعیت می گویم که موفقیت نسبی در هر دوره نسبت به دوره قبل وجود داشته است. عضو هئیت مدیره فعلی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در پایان انتقادی را هم متوجه نظام مهندسی حال حاضر کرد و گفت: اعتقاد دارم سازمان نظام مهندسی در سال 93 باید تقسیم کار را بر اساس معیارهای کیفی کار مهندسی قرار دهد. کسی که مدیر کل است و وقت سر خاراندن ندارد، به اندازه کسی که تمام زندگی اش را به کار مهندسی اختصاص داده است، سهمیه دارد. به جای اینکه کمیسیون ها به دنبال تقسیم کار باشند، باید دائما اعضاء را از نظر کیفی ارزیابی می کنند. 10 درصد کیفیت مربوط به نظام مهندسی است سید محمد غرضی، رئیس اسبق شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان هم با بیان اینکه قانون نظام مهندسی قانونی مترقی است، به خبرنگار پیام ساختمان گفت: هیئت مدیره سازمان دارای امکانات قانونی خوب و مبتنی بر رای تک تک مهندسان است. علاوه بر این رشته های هفت گانه به صورت مطلوبی تقسیم بندی شده اند و ساماندهی نیروی انسانی مطلوبی انجام گرفته است و در حال حاضر حدود 500 هزار نفر در این سازمان عضو هستند. وی ادامه داد: یکی از مهم ترین عواملی که می توانست به تحقق چشم اندازهای نظام مهندسی کمک کند، همکاری شهرداری ها و بخشداری بود که متاسفانه در طول این مدت همکاری نکردند. در شرایط حاضر ابزار حاکمیتی باید به گونه ای عمل کند که نظام مهندسی وجود خودش را به دستگاه های دیگر اثبات کند. غرضی با بیان اینکه 10 درصد کیفیت ساختمان مربوط به عملکرد مهندسی است، گفت: شهرداری تهران سنگ اندازی های زیادی در کار نظام مهندسی ساختمان کرده است اما شهرداری های استان های دیگر رفته رفته تعامل بهتری با نظام مهندسی برقرار کردند.وی با بیان اینکه ظرف 30 سال، پیشرفت های نظام مهندسی در بخش عمران خوب بوده است، خاطر نشان کرد: در بخش معماری به دلیل اینکه کارفرمایان تعیین کننده هستند، عملکرد چندان خوبی شاهد نبوده ایم. معماری با هویت اعم از ایرانی و اسلامی حتی در ساختمان های دولتی هم به چشم نمی خورد و فرهنگ معماری در هیچ کدام از بخش ها شکل نگرفته است و نظام مهندسی توانایی تحمیل خودش را در این بخش ندارد. عملکرد ضعیف در مبارزه با امضاء فروشی سید احسن علوی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و عضو نظام مهندسی ساختمان نیز با انتقاد از عملکرد متولیان نظام مهندسی به خبرنگار ما گفت: نظام مهندسی ساختمان موفقیت چندانی نداشته است و یک دلیل آن می تواند عدم انسجام عملکردی مسئولانی باشد که سکان آن را بر عهده داشته اند. وی با بیان اینکه نظام مهندسی قدرت اجرایی ندارد، گفت: نواقصی در قانون نظام مهندسی وجود دارد که باید بر طرف شود و امیدواریم در بررسی قانون نظام مهندسی توسط مجلس شورای اسلامی اختیارات این سازمان بیشتر شود. علوی در مورد امضاءفروشی اعضاء هم گفت: امضاء فروشی یکی از بحث های مشمئزکننده است که به نظر من علاوه بر مسائل مالی، ریشه در ناعدالتی در توزیع سهمیه ها هم دارد. در این شرایط نظام مهندسی باید با این موضوع به صورت جدی تر برخورد کند و مهندسان متخلف را محروم کند. متاسفانه نظام مهندسی تاکنون در این زمینه ضعیف بوده است. عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: نظام مهندسی باید کار فرهنگی برای ترویج اخلاق حرفه ای انجام دهد و سمینارهایی با موضوع امضاء فروشی و رعایت اخلاق حرفه ای برگزار کند. ضمن اینکه باید کرامت و ارزش مهندسان را در جامعه ترویج دهد تا مورد پذیرش و احترام قرار گیرند. ضعف ساختاری نظام مهندسی محسن بهرام غفاری، عضو اسبق هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان تهران گفت: اصولا نظام مهندسی در چارچوب قانون حرکت کرده اما بعد از 18 سال هنوز انتظارات را برآورده نکرده است. عمده ترین ضعف نظام مهندسی ضعف ساختاری آن است. به عنوان مثال رئیس این سازمان همانند آنچه در تمام دنیا وجود دارد، باید توسط اعضا انتخاب شود اما در کشور ما رئیس جمهور آن را انتخاب می کند. وی ادامه داد: در ابتدای تاسیس نظام مهندسی سطح کیفی بسیار بالایی داشت. 5 نفر از وزراء در آن حضور داشتند و الان دولتی های حاضر در نظام مهندسی کارمندان دسته سه ادارات مسکن و شهرسازی هستند. ضمن اینکه در بخش های خصوصی و دانشگاهیان هم چهره های بنامی مانند آقای قالیبافیان بودند ولی الان پس از شش دوره به تنزل مبتلا شده که عمده این اتفاق به دلیل رفتار شهرداری ها و وزارت راه و شهرسازی طی 8 سال اخیر است. وی در پاسخ به این سوال که چرا همواره نظام مهندسی با امضاء فروشی برخورد قاطعی نداشته است، گفت: امضاء فروشی جریان فاسد آشکاری است که زور نظام مهندسی به آن نمی رسد، چون این پدیده رابطه ای است بین مهندس و مالک که شهرداری بر آن نظارت می کند.