انواع آجر

کاربرد آجر در ساختمان سازی

مصرف آجر به عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه باستانی دارد و نمونه های زیبا و با عظمت کاربرد آجر در معماری ایران باستان نماینده پیشرفت درخشان ایرانیان در تولید و مهندسی کاربرد این مصالح است. در این میان می توان از زیگورات چغازنبیل، ایوان مدائن، مسجد جامع اصفهان و یزد و رباط شرف (موزه آجر کاری ایران) نام برد.

ابعاد آجر

ابعاد آجر به گونه ای است که به راحتی در یکدیگر قفل و بست می شود، این خاصیت کیفیت های مهندسی بیشماری از جمله در محل اتصال دو دیوار به یکدیگر به وجود می آورد. این ویژگی ها باعث شده که این مصالح به منظور اجرای دهانه های وسیع به صورت قوس، طاق و گنبد که از زمان قبل از ساسانیان در ایران رواج داشته است، کارایی منحصر به فردی داشته باشد. خواص آجر باعث شده که به عنوان مصالح پر کننده دیوار، سقف و ... پرمصرف ترین مصالح ساختمانی باشد. زیبایی آجر و الگوی حاصل از آجر چینی باعث شده است که به صورت نما در داخل و خارج بنا مورد استفاده قرار گیرد و هویت خاصی به ساختمان ببخشد.

عزیزوند یکی از مصالح فروشان خیابان فرحزاد است که پس از تشریح انواع آجر به خبرنگار پیام ساختمان گفت: آجرهای رسی اولین و فراوان ترین آجرهاست و قدمتی چند هزار ساله دارد. اما آجر فشاری معمولا در سفت کاری و زیرکاری ساختمان به کار می رود و به روش دستی تهیه می شود که به آن آجر گری نیز می گویند، این نوع آجر برای کلیه کارهای ساختمانی مانند گره چینی، طاق ضربی، دیوارهای حمال و تیغه چینی مناسب است.

آجر سفالی

آجر سفالی نیز از نظر ساخت، شکل، رنگ و مشخصات فنی در نهایت دقت تهیه می شود و بسته به شکل آنها در نقاط مختلف ساختمان استفاده می شوند. معمولا کاربران به علت جذب کم آب در آجرهای سفالی، به منظور چسبندگی مناسب با ملات، انواع سوراخ دار آنها را مورد استفاده قرار می دهند. از دیگر خواص آنها می توان به سبکی آنها اشاره کرد که باعث بالا رفتن سرعت اجرا می شود.

آجر قزاقی

آجر قزاقی نیز با نام روس ها در ایران شناخته شده است چون می گویند که روسها پیش از جنگ جهانی اول در ایران قزاقخانه ها را با این نوع آجر می ساختند. رنگ این آجر معمولا سفید است و بیشتر در نماسازی کاربرد دارد.

او به چند نوع آجر قدیمی اشاره کرد و افزود: آجرهای قدیمی در قطعات بزرگ تولید می شدند و علی رغم تهیه به روش دستی از کیفیت مناسبی برخوردار بوند که از بین آنها می توان چند مورد زیر را نام برد:

آجر نظامی

به اندازه چهار آجر معمولی 5×50×50 در کف سالن های سرباز خانه ها در گذشته استفاده می شده است.

آجر ختایی

با ابعاد 5×25×25 در ساختمان های قدیمی در فرش کف حیاط و ...

آجر تخت (چهارگوش ایرانی)

بزرگتر از آجر نظامی است که بطور عمده برای فرش کردن کف بکار برده شده است.

آجر شکری

یا آب انباری که در برابر رطوبت مقاوم است و در کار چیدن منبع آب انبار از آن استفاده می کردند.

عزیزوند در ادامه از آجر لعابی یاد کرد و گفت: آجر لعابی و هنر لعاب کاری از دیرباز در معماری ایرانی متداول بوده است و از مزایای لعاب باید به افزایش مقاومت در برابر عوامل فرسایشی و هوازدگی نام برد. همچنین، بافت صاف و صیقلی آن مانع از نفوذ آب به درون آجر می شود و در برابر عوامل شیمیایی پایدارتر است .

آجر نسوز

آجر نسوز نیز که بدلیل مواد اولیه و روند تولید آجر نسوز برحسب محل مصرف، حرارت کوره، محیط شیمیایی، فشار، سایش و تغییرات درجه دما متغیر است و با حداقل مواد گداز آور تهیه می شود. در واقع از انواع خاک های نسوز تهیه می شود.

آجر سیمانی

آجر سیمانی از سیمان، شن و ماسه و در اشکال و اندازه های متفاوت ساخته می شود و آجر ماسه آهکی از مواد تشکیل دهنده سیلیکات کلسیم تولید می شود، که ترکیبی از آهک و ماسه سیلیسی است و در شرایط فشار و بخار شکل می گیرند. این آجرها نباید در محیط های اسیدی یا نمک های قوی قرار بگیرند.