مسکن اجتماعی در لس آنجلس

سال هاست که مسکن سازی برای بی خانمان ها در ساخت پناهگاه های موقتی خلاصه شده است؛ اما مؤسسه غیرانتفاعی Skid Row Housing Trust در لس آنجلس با هنر طراحی و معماری برخلاف این روند غالب عمل کرده است. این مؤسسه با همکاری معماران و طراحان روند جدیدی در خانه سازی برای بی خانمان ها در پیش گرفته است و تاکنون موفقیت بسیار خوبی در رسیدن به اهداف خود داشته است. شعار این مجموعه این است: اول مسکن، کاهش آسیب ها، طراحی برای برابری. این مجموعه معتقد است معماری می تواند در باز توانی بی خانمان ها بسیار مؤثر باشد و با بالا بردن کیفیت زندگی آن ها، احساس محترم بودن و ارزشمندی را به آن ها برگرداند. در لس آنجلس نزدیک به 47000 بی خانمان وجود دارد. مؤسسه غیرانتفاعی Skid Row Housing Trust، پروژه های زیادی را در لس آنجلس اجرا کرده است. در اینجا سه تا از این پروژه ها را به اختصار معرفی می کنیم: پروژه ستاره کار ویژه این مجموعه بیشتر شبیه یک دهکده کوچک است تا یک آپارتمان شخصی. Michael Maltzan معمار این مجموعه، تاکنون سه بار با مؤسسه غیرانتفاعی Skid Row Housing Trust همکاری داشته و مجموعه های مشابهی را برای بی خانمان ها طراحی کرده است. علاوه بر 102 آپارتمان پیش ساخته که به شکلی مبتکرانه در 4 طبقه ی تراس دار قرار داده شده اند، آپارتمان های ستاره در طبقه ی همکف یک درمانگاه پزشکی دارد. در بالای آن، یک باغچه و یک فضای ورزشی روباز و فضایی برای کلاس های آموزشی. مساحت هر واحد آپارتمان حدود 28 مترمربع است که لوازم خانگی خیلی ضروری هر خانه مانند اجاق پخت وپز و یخچال را هم دارد. Michael Maltzan می گوید: هدفش این بوده که ساکنان این مجموعه احساس کنند که عضوی از یک اجتماع پویا و صمیمی هستند. پیدایش نو طراح این مجموعه Wade Killefer است. این پروژه در سال 2012 به اتمام رسید و دارای 106 واحد است که دوسوم آن به بی خانمان ها اختصاص دارد و یک سوم باقی مانده به هنرمندان محلی داده شده که نیاز به مسکن ارزان قیمت داشته اند. در طبقه ی همکف این مجموعه و در حاشیه خیابان فضاهای تجاری طراحی شده است. مساحت واحدهای این پروژه هم حدود 28 مترمربع است. صحن حیاط این مجموعه احساس بودن در فضای بزرگ و دل باز را برای ساکنان که واحدهایشان کوچک است فراهم می کند. Wade Killefer می گوید: واحدهای این مجموعه درست همان طور که دیگر آپارتمان های شخصی طراحی می شوند، طراحی شده اند و همه ی امکانات یک زندگی معمول را دارا می باشند، فقط ابعادشان کوچک است. این واحدها دارای پنجره های بزرگ نورگیر، آشپزخانه ای کوچک و زیبا، جایی برای تختخواب و جایی برای تماشای تلویزیون دارند. پروژه 6 نام این پروژه از اصطلاحی نظامی می آید. در ارتش وقتی می گویند: 6 تو دارم یعنی هواتو دارم. وجه تسمیه نام گذاری مجموعه هم همین است. مکانی برای حمایت از بی خانمان های آسیب دیده در خیابان تا بتوانند در مدتی که در این مجموعه اقامت دارند، دوباره توانمند شوند، شغلی بیابند و احساس سرزندگی و بودن در اجتماع را به دست بیاورند. معمار این پروژه Brooks + Scarpa Architects هستند. این مجموعه 52 آپارتمان دارد که دورتادور یک صحن عمومی را که در طبقه دوم قرار دارد فرامی گیرند. این طراحی باعث می شود همه آپارتمان ها علاوه بر اینکه نمای خیابان را داشته باشند از طریق صحن داخلی با همسایگان خود نیز تماسی بصری داشته باشند. ایجاد فضای عمومی امن و درعین حال گشوده از ویژگی های طراحی این مجموعه است. معمولاً وقتی صحبت از مسکن اجتماعی و خانه سازی برای بی خانمان ها می شود، به یاد مجموعه های بی روح بتنی یک شکل و اندازه ای می افتیم که هم ازنظر موقعیت مکانی شان در شهر و هم ازنظر نوع طراحی شان، از سایر مکان های شهر جدا می افتند. به عبارت دیگر، اختلاف طبقاتی و محرومیت اقتصادی و اجتماعی به جدایی گزینی فیزیکی منجر می شود. تجربه ای که در لس آنجلس اتفاق افتاده، این تصویر کلیشه ای از مسکن اجتماعی را به چالش می کشد. محل ساخت این پروژه ها عمدتاً در بافت مرکزی شهر لس آنجلس است و طراحی آن ها به گونه ایست که ساکنان آن از سکونت در آن ها شرمنده نیستند. در طراحی این مجموعه ها به چیزی فراتر از فراهم آوردن یک سرپناه فکر شده است. فراهم آوردن امکانات بهداشتی-درمانی و آموزشی و ورزشی و مهم تر از همه مکانی برای شکل گیری روابط اجتماعی و حس ارزشمندی و احترام و بازگشت به اجتماع، مدنظر طراحان و معماران این پروژه ها بوده است. گرچه در نگاه اول، هزینه ی این پروژه ها زیاد به نظر می رسد اما اگر هزینه های اقتصادی و اجتماعی و انسانی پدیده ی بی خانمانی را در نظر بگیریم، متوجه می شویم در کل جامعه با باز توانی این قشر آسیب خورده و بازگرداندن آن ها به چرخه ی فعالیت و زندگی، سود هم می برد.