ساختمان های باانرژی صفر

ساختمان های انرژی صفر لزوماً بناهایی لوکس و تشریفاتی نیستند . مصرف انرژی هم در آن ها صفر نیست . صفر انرژی ساختمانی است که بسیار کارا بوده و انرژی خود را خود تولید می نماید و در طول یک سال به اندازه مصرف انرژی ، انرژی تولید می کند . این گونه هم نیست که وسایل رفاهی معمول را در خود نداشته باشد .شکل و ظاهر این ساختمان ها درست شبیه ساختمان های معمولی است . اما چرا ساختمان های صفر انرژی ؟ واقعیت این است که سال هاست کمبود و مضیقه در بخش انرژی، آینده بشر را با نگرانی های جدی روبرو کرده است . آمارهای تکان دهنده می گویند که نزدیک به نیمی از منابع انرژی های برگشت ناپذیر جهان مصرف شده است . ذخیره سوخت فسیلی هم که مادام العمر نیست . حتی اگر هم این منابع همیشگی بودند، انواع آلاینده های حاصل از سوخت های فسیلی دمار از روزگار زمین درمی آورند ؛ همان طور که اکنون نیز در حال آسیب رساندن به ما هستند . از آن سو ، گرم شدن کره زمین، نازکی لایه محافظت کننده ازن ، افزایش انواع آلودگی های زیستی و حتی انقراض برخی گونه های زیستی زنگ خطر جهانی را به صدا درآورده است . صدای این زنگ خطر از اواسط دهه 60 میلادی به روشنی شنیده شد و درنتیجه آن ، گروه های طرفدار محیط زیست نیز به پا خاستند . در این میان، معماران نیز هماهنگ و همسو با سایر دوستداران محیط زیست ، هدفشان پیدا کردن راهکارهای جدید برای تأمین زندگی مطلوب انسان شد . مطالعات بر روی ساختمان ها نشان داد که تا چه اندازه هدر رفت و پرتی انرژی در اکثر بناها و ساختمان ها زیاد است . به طورمعمول 50 درصد از انرژی در ساختمان به مصرف می رسد که رقم بالایی است . بخش زیادی از این انرژی به صورت هدر رفت از ساختمان خارج می شود . بر این اساس ، معماران وظیفه ای بسیار خطیر بر عهده گرفتند و آن طراحی ساختمان هایی بود که تا حد امکان از منابع انرژی کمتری استفاده کنند . امروزه کسانی که در عرصه معماری پایدار فعالیت می کنند از ساختمان های انرژی صفر سخن به میان می آورند و نمونه هایی از آن را در آمریکا، کانادا و انگلستان به مرحله ساخت و اجرا درآورده اند . ساختمان های صفر انرژی چند مزیت را با خود همراه دارند و طراحان این مزایا را در طراحی های خود دنبال می کنند : تمام این ساختمان ها باید با طبیعت تطبیق داشته باشند . کاهش مصرف الکتریسیته ، تخریب زیست محیطی ، گرمایش و مصرف آب آشامیدنی در آن ها در حداقل خود قرار دارد . بعد از هدف گذاری این مزایا ، طراحان معماری دو راهکار کلی برای طراحی این خانه ها ارائه می دهند : اول؛ طراحی مناسب و فیزیک بنا به صورتی که کاهش 70 تا 80 درصدی انرژی را شامل شود . دوم؛ استفاده از منابع انرژی های تجدید شدنی مانند انرژی خورشید ، باد، سوخت های زیستی . به عنوان مثال در طراحی فیزیک ساختمان صفر انرژی حتی الامکان سعی می شود تا شکل بنا به حالت مربع یا مستطیل باشد به صورتی که حداقل گوشه و دیوارهای محیطی را دارا باشد . و یا حداکثر پنجره را در جبهه جنوبی بنا قرار می دهند که بیشترین دریافت کننده انرژی خورشیدی باشد .همچنین تعداد بازشوهای خارجی را به حداقل می رسانند تا از هدر رفت انرژی جلوگیری کنند .معماران این بناها اهتمام خاصی دارند در عایق بندی بنا و استفاده از مصالحی که حداقل برون رفت انرژی را تأمین کند . آن ها برای رسیدن به مقصود خود از فن آوری های خاص هم مدد می گیرند . البته ترکیبی از دو یا چند فن آوری می تواند ساختمانی با ویژگی های صفر انرژی را ایجاد کند . مهم ترین این فن آوری ها عبارت اند از فن آوری فوتو ولتیک ( در شماره های پیشین به معرفی آن پرداختیم) ، استفاده از توربین های بادی مخصوص که نوعی بادگیر مدرن است و بدون نیاز به فن یا هر وسیله برقی دیگر کار می کند ، به کار بردن زیست سوخت ؛ مثلاً استفاده از فن آوری بیو ماس که سیستم ترکیبی از گرما نیرو در چرخه زیست سوخت را به ارمغان می آورد . این سبک از خانه سازی همان طور که پیش تر نوشتیم امروزه در چند کشور جهان در حال اجرا است که حاصل آن کاهش 45 درصدی میزان گرمایش آب ، کاهش 55 درصدی مصرف الکتریسیته برای پخت وپز، و کاهش 60 درصدی مصرف آب آشامیدنی بوده است .