آنچه از پلی یورتان باید بدانید

چنان که اشاره شد در فرمول بندی پلی اورتان می توان از واکنشگرهای گوناگونی بهره گرفت. در نتیجه این خانواده از بسپارها دامنه ای گسترده از مواد سخت، خشک و فشرده را دربر می گیرد. پلی اورتان ها را می توان چنین طبقه بندی کرد: ;فوم نرم سبک مناسب برای تهیه انواع مبل، صندلی خودروها و تخت خواب فوم سخت سبک که در تهیه عایق های گرمایی به کار می رود. الاستومر جامد نرم الاستومر سبک که در تولید کفش کاربرد دارد. پلاستیک نرم که برای تولید نوار و تسمه مناسب است. پلاستیک جامد سخت که در دستگاه های الکترونیکی، حسگرها و مدارهای خودروها استفاده می شود. فوم سخت و سبک ساختن سقف های گنبدی و شکل های ویژه با فوم، راحت تر از چوب است. یکی از کاربردهای فوم ساخت ساختمان هایی با ظاهر غیرمعمول، مجسمه و وسایل تزئینی است. گذشته از دیوارها و سقف، عایق های گرمایی که در خانه ها استفاده می شوند از جنس فوم پلی اورتان هستند. رزین پلی اورتان نیز به دلیل ساختار یکپارچه و مقاومت در برابر آب، در تولید کفپوش های زیبا کاربرد دارد. بخش میانی برخی از تخته های موج سواری از فوم سخت قالب گیری می شود و پس از آن که به شکل ویژه ای درمی آید، با یک پوشش فایبرگلاس و رزین پلی استری پوشانده می شود. بدنه برخی از قایق های نیز از فوم پلی اورتان سخت تهیه می شود که میان لایه های فایبرگلاس ساندویچ شده است. این فوم، مقاوم و شناور بودن قایق ها را تأمین می کند. فوم پلی اورتان نرم این فراورده از واکنش پلی اول ها با دی ایزوسیانات ها، در حضور کاتالیزورگر، عامل حجم دهنده کمکی و برخی از افزودنی های دیگر به دست می آید. برای تولید این فوم باید آن را به حال خود گذاشت تا آزادانه رشد کند. بلوک های کوچک فوم در قالب های روباز، بلوک های کوچک فوم در قالب های روباز، جعبه یا محفظه های مناسب دیگر قرار می گیرد و سپس در شکل و اندازه های دلخواه برای استفاده در مبلمان بریده می شود. فوم هزینه تولید از جمله نکته هایی است که در کاربردهای یک ماده باید مورد توجه قرارگیرد. پلی اورتان های آلیفاتیک از انواع آلوماتیک آن گران ترند. از این رو از پلی اورتان های گران تر، بیشتر به عنوان پوشش بیرونی وسایل استفاده می شود درحالی که، انواع آروماتیک آن ارزان تر در تولید رنگ های پایه و پوشش های اولیه کاربرد دارند. در مجموع، تهیه صندلی های نرم، قالب های نارسانا، درپوش و واشرهای ریزساختار، لاستیک های بادوام برای خودروها، مواد درزگیر، چسب و جلادهنده از جمله کاربردهای پلی اورتان نرم هستند. فوم سخت پلی یورتان (Rigid Polyurethane Fome) به عنوان عایق حرارتی کاربردهای فراوانی دارد. ضریب انتقال حرارت پایین این نوع از فوم های پلی یورتان و دارا بودن راندمان بالای عایق کاری موجب استفاده فراوان و گسترده از این نوع فوم پلی یورتان در منازل و صنایع شده است. فوم های سخت پلی یورتان به عنوان عایق حرارتی در اشکال مختلف مانند ساندویچ پانل پلی یورتان، انواع پوشش پلی یورتان، عایق حرارتی میانه درب ها، درزگیر پلی یورتان مورد استفاده قرار می گیرند. در بناهای از قبل ساخته شده، سطح مقاطع در اشکال پیچیده و دارای ابعاد غیرهندسی و در برخی مواقع برای عایق آستری دکوراسیون داخلی و بیرونی ساختمان ها از فوم اسپری پلی یورتان (Spray Pluyurethane foam) استفاده می شود. فوم پلی یورتان پاششی که در اصطلاح صنعتی فوم اسپری پلی یورتان (SPF) نامیده می شود، همانند سایر فوم های پلی یورتان سخت از دو جزئی پلی ال و ایزوسیانات تشکیل گردیده است. یکی از اجزای تشکیل دهنده پلی ال در این نوع از مواد اولیه پلی یورتان، عامل پف زا (Blowing Agent) که یکی از انواع گازهای کلروفلوروکربن (CFC) مانند گاز B 141 می باشد. این گاز با تبخیر در اثر گرمای حاصل از واکنش پلی ال و ایزوسیانات، حباب های سلول بسته ای را در درون پلی یورتان پاششی در حال تشکیل ایجاد می کند که زیربنای خواص این نوع از فوم ها به عنوان عایق حرارتی می باشد.