نشست زمین تاثیری بر مقاومت لرزه ای تهران ندارد

برخی کارشناسان عنوان می کنند میزان فرونشست خاک در تهران نسبت به 10 سال قبل حداقل دو برابر شده و به 36 سانتی متری در سال رسیده است که این موضوع به دلیل سستی لایه های زیرین زمین و پوکی خاک ناشی از برداشت آب های زیرزمینی، در حال حاضر حد مقاومت لرزه ای تهران را از 6 ریشتر به 4.5 ریشتر کاهش داده و عملاً شهر را آسیب پذیرتر کرده است. اما رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و رئیس پژوهشکده ساختمان این مرکز معتقدند ارتباط معناداری بین تأثیر سست شدن خاک بر شدت زلزله تهران به اثبات نرسیده و تهدید واقعی، قرار داشتن این کلان شهر روی گسل است. زمین لرزه ارتباطی به سستی خاک ندارد محمد شکرچی زاده در پاسخ به این سؤال که با توجه به فرونشست های اخیر و سست شدن خاک تهران آیا مقاومت لرزه ای تهران کاهش یافته است؟ گفت: زمین لرزه ارتباطی با سست شدن خاک ندارد. آنچه در آیین نامه 2800 پیش بینی کرده ایم با توجه به جنس خاک و سطح آب های زیرزمینی است که اگر اصول ایمنی و مقاوم سازی بر اساس این آیین نامه رعایت شود خطر چندانی ساختمان ها را تهدید نخواهد کرد. مهم تاب آوری ساختمان هاست وی افزود: قاعدتاً وقتی گسلی فعال شود، انرژی ناشی از آزاد شدن زلزله به قدری است که همه چیز تحت الشعاع قرار می گیرد و میزان تاب آوری خاک نمی تواند چندان بازدارنده باشد، بلکه آنچه باید به آن توجه کنیم تاب آوری ساختمان ها است. به همین دلیل سازمان هایی که در شهرهای کشور خصوصاً کلان شهرها و تهران عملیات عمرانی انجام می دهند حتماً باید ملاحظات مقاوم سازی و ایمنی را مدنظر قرار دهند که این مبحث طی هفته های اخیر در کمیسیون زیربنایی دولت در دستور کار قرارگرفته است. نقشه گسل های تهران منتظر تصویب هرچند نقشه گسل های شهر تهران با حضور شکرچی زاده معاون وزیر راه و شهرسازی و اعضای شورای شهر رونمایی و پهنه های پرخطر مشخص شد. بااین حال بر اساس قانون، مصوبه کارگروه زلزله باید به تصویب شورای عالی شهرسازی برسد تا بعدازآن داخل نقشه مناطق 22 گانه تهران قرار بگیرد که بر اساس ضوابطی که برای ساخت وساز وجود دارد در محدوده های گسل ها اعمال شود. شکرچی زاده درباره محدوده های پرخطر شهر تهران که بر روی گسل قرار دارند گفت: در شهر تهران چند گسل اصلی و انشعابات آن ها وجود دارد که درمجموع 45 تا 50 کیلومترمربع از حریم شهر تهران بر روی گسل است. وی تصریح کرد: در سال های اخیر با توجه به کنترل های جدی تری که از طرف مراجع قانونی انجام شده، مقاومت سازه ها رو به بهبود گذاشته ولی کماکان در برخی موارد شاهد عدم رعایت ضوابط و مقررات هستیم که هم باید مهندسان ناظر وظایف خود را به خوبی انجام دهند و هم مالکان باید این مطالبه را از مهندسان برای توجه به مقاومت ساختمان ها داشته باشند کاهش مقاومت قابل اثبات نیست همچنین رئیس پژوهشکده ساختمان مرکز تحقیقات، نظریه شکرچی زاده را تائید می کند. علی بیت اللهی بابیان این که فرونشست ها و مسائل فروریزش زمین با زلزله ارتباط ندارد، گفت: براثر وجود حفره ها، قنوات، آب های زیرزمینی که به شدت خاک های زیر تهران را با خود می شورد و می برد حفره هایی ایجاد می شود. همچنین ساختمان سازی های غیراصولی و مسدود کردن آب های زیرزمینی باعث فرو ریزش هایی می شود که در روزهای اخیر دیده ایم و احتمالاً در آینده نیز خواهیم دید. اما این که بگوییم مقاومت سازه ها در این شرایط تغییر می کند قابل اثبات نیست. بیت اللهی افزود: زلزله به فعالیت گسل ها مرتبط است که کماکان خطر مربوط به زلزله در شهر تهران وجود دارد. مهم ترین رویکرد ما نیز ساخت وساز مقاوم و کاهش ساخت وساز در تهران است. همچنین واقعاً باید به این رویکرد برسیم که تهران ظرفیت افزایش جمعیت ندارد و باید از تحمیل بار جمعیتی بیشتر به این شهر خودداری کنیم.