ط مثل تهران

محله های تهران شاید هرروز نام چند محله از تهران را بشنویم بی آنکه بدانیم تاریخچه این نام ها چیست. البته اگر اهل تهران باشید، به خوبی میدانید که هر یک از این نام ها، بخشی از تاریخ تهران را ساخته و می شود گفت هویت تهران قدیم نهفته در تاریخ این نام هاست. سیدخندان : سیدخندان پیرمردی دانا و البته خنده رو بوده که پیشگویی های او زبانزد مردم بوده است. دلیل نام گذاری این منطقه نیز احترام به همین پیرمرد بوده است؛ البته بعدها نام سیدخندان بر ایستگاه اتوبوسی در جاده قدیم شمیران هم اطلاق می شده است. فرمانیه: در گذشته املاک زمین های این منطقه متعلق به کامران میرزا نایب السلطنه بوده است و بعد از مرگ وی به عبدالحسین میرزا فرمانفرما فروخته شده است. فرحزاد: این منطقه به دلیل آب وهوای فرح انگیزش به همین نام معروف شده است. و قریه ای در شمال غرب تهران بوده که اکنون در داخل تهران قرارگرفته است. شهرک غرب: دلیل اینکه این محله به نام شهرک غرب معروف شد ساخت مجتمع های مسکونی این منطقه با طراحی و معماری مهندسان آمریکایی و به مانند مجتمع های مسکونی آمریکایی بوده و در گذشته نیز محل اسکان بسیاری از خارجی ها بوده است. آجودانیه: آجودانیه در شرق نیاوران قرار دارد و تا اقدسیه ادامه پیدا می کند. آجودانیه متعلق به رضاخان اقبال السلطنه وزیر قورخانه ناصرالدین شاه بوده، او ابتدا آجودان مخصوص شاه بوده است. اقدسیه: نام قبلی اقدسیه (تا قبل از 1290 قمری) حصار ملا بوده است. ناصرالدین شاه زمین های آنجا را به باغ تبدیل و برای یکی از همسران خود به نام امینه اقدس (اقدس الدوله) کاخی ساخت و به همین دلیل این منطقه به اقدسیه معروف شد. جماران: زمین های جماران متعلق به سید محمدباقر جمارانی از روحانیان معروف در زمان ناصرالدین شاه بوده است. برخی از اهالی معتقدند که در کوه های این محله از قدیم مار فراوان بوده و مارگیران برای گرفتن مار به این ده می آمدند و دلیل نام گذاری این منطقه نیز همین بوده است و عده ای هم معتقدند که جمر و کمر به معنی سنگ بزرگ است و چون از این مکان سنگ های بزرگ به دست می آمده است ، آنجا را جمران ، یعنی محل به دست آمدن جمر نامیده اند. ایرانتایزمنت. با توجه به سنگ های بزرگ در دامنه کوه ، آنجا را جمران یا جماران نامیده اند، چراکه جمر که به معنی سنگ بزرگ و صخره بوده و ران به معنی کوهپایه و پایین کوه می باشد و مثال خیلی واضح آن نام خود تهران می باشد که از دو کلمه ته به معنی انتها و ران به معنی کوهپایه تشکیل شده و به معنی انتها و پایان کوهپایه می باشد و جماران نیز باید به معنی کوهپایه سنگی و صخره ای باشد. پل رومی: پل رومی درواقع پل کوچکی بوده که دو سفارت روسیه و ترکیه را هم متصل می کرده است. عده ای هم معتقدند که نام پل از مولانا جلال الدین رومی گرفته شده است . جوادیه (در جنوب تهران): بسیاری از زمین های جوادیه متعلق به آقای فرد دانش بوده است که اهالی محل به او جواد آقابزرگ لقب داده بودند. مسجد جامعی نیز توسط جواد آقابزرگ در این منطقه بنانهاده است که به نام مسجد فردانش هم معروف است. داودیه (بین میرداماد و ظفر) میرزا آقاخان نوری صدراعظم این اراضی را برای پسرش ، میرزا داودخان ، خرید و آن را توسعه داد. این منطقه در ابتدا ارغوانیه نام داشت و بعدها به دلیل ذکرشده داودیه نام گرفت . درکه: اگرچه هنوز دلیل اصلی نام گذاری این محل مشخص نیست اما برخی آن را مرتبط به نوعی کفش برای حرکت در برف که در این منطقه استفاده می شده و به زبان اصلی درگ نامیده می شده است دانسته اند. دزاشیب (نزدیکی تجریش): روایت شده است که قلعه بزرگی در این منطقه به نام آشِب وجود داشته است و در گذشته نیز به این منطقه دز آشوب و دزج سفلی و در لهجه محلی ددرشو می گفتند. البته به زبان و لهجه گیلکی و مازندرانی و حتی دماوند و اطراف آن به دزد و راهزن می گویند: دز (با کسره بر زیر دال) و به طور مثال در مازندران مکان هایی وجود دارد که به آن دز قلعه گویند و به معنی قلعه دزدان می باشد و به همین علت دز آشوب به معنای محل حمله و استقرار دزدان بوده است. زرگنده: احتمالاً دلیل نام گذاری این محل کشف سکه ها و اشیاء قیمتی در این محل بوده است. در گذشته این منطقه ییلاق کارکنان روسیه بوده است. قلهک: کلمه قلهک از دو کلمه قله و ک تشکیل شده است که قله معرب کلمه کله ، مخفف کلات به معنای قلعه است . عقیده اهالی بر این است که به دلیل اهمیت آبادی قلهک که سه راه گذرگاه های لشگرک ، ونک و شمیران بوده است ، به آن (قله- هک) گفته شده است . محله های تهران (2) کامرانیه: زمین های این منطقه ابتدا به میرزا سعید خان، وزیر امور خارجه تعلق داشت، و سپس کامران میرزا پسر بزرگ ناصرالدین شاه، با خرید زمین های حصار بوعلی، جماران و نیاوران ، اهالی منطقه را مجبور به ترک زمین ها کرد و سپس آنجا را کامرانیه نامید. محمودیه: (بین پارک وی تا تجریش یا ولیعصر تا ولنجک) در این منطقه باغی بوده است که متعلق به حاج میرزا آقاسی بوده است و چون نام او عباس بوده آن را عباسیه می گفتند. سپس علاءالدوله این باغ بزرگ را از دولت خرید و به نام پسرش ، محمود خان احتشام السلطنه ، محمودیه نامید. نیاوران: نام قدیم این منطقه گردوی بوده است و برخی معتقدند در زمان ناصرالدین شاه نام این ده به نیاوران تغییر کرده است به این ترتیب که نیاوران مرکب از نیا (حد، عظمت و قدرت )؛ ور (صاحب ) و آن علامت نسبت است و درمجموع یعنی کاخ دارای عظمت . ونک: نام ونک تشکیل شده است از دو حرف (ون ) به نام درخت و حرف (ک) که به صورت صفت ظاهر می شود. یوسف آباد: منطقه یوسف آباد را میرزا یوسف آشتیانی مستوفی الممالک در شمال غربی دارالخلافه ناصری احداث کرد و به نام خود، یوسف آباد نامید. پل چوبی: قبل از اینکه شهر تهران به شکل امروزی خود درآید، دور شهر دروازه هایی بناشده بود تا دفاع از شهر ممکن باشد. یکی از این دروازه ها، دروازه شمیران بود با خندق هایی پر از آب در اطرافش که برای عبور از آن ، از پلی چوبی استفاده می شد. ایرانتایزمنت. امروزه از این دروازه و آن خندق پر از آب اثری نیست ، اما این محل همچنان به نام پل چوبی معروف است. شمیران: نظریات مختلفی درباره این نام شمیران وجود دارد. یکی از مطرح ترین دلایل عنوان شده ترکیب دو کلمه سمی یا شمی به معنای سرد و ران به معنای جایگاه است و درواقع شمیران به معنای جای سرد است. به همین ترتیب نیز تهران به معنای جای گرم است. همچنین در نظریه دیگری به دلیل وجود قلعه نظامی در این منطقه به آن شمیران می گفتند و همچنین برخی نیز معتقدند که یکی از نه ولایت ری را شمع ایران می گفتند که بعدها به شمیران تبدیل شده است. گیشا: نام گیشا که در ابتدا کیشا بوده است برگرفته از نام دو بنیان گذار این منطقه (کینژاد و شاپوری) می باشد. منیریه (در جنوب ولیعصر): منیریه در زمان قاجار یکی از محله های اعیان نشین تهران بوده و گفته شده نام آن از نام زن کامران میرزا، یکی از صاحب منصبان قاجر، به نام منیر گرفته شده است.