یک بیابان پر از مهر

حدود 35 کیلومتر که از تهران دور شوی، نزدیک فرودگاه امام خمینی (ره) به پرند می رسی. بزرگ ترین پیست بین المللی اتومبیل رانی ایران (کارتینگ) در دروازه ورودی پرند قرار دارد. واحد بزرگ دانشگاه آزاد، خط ریلی مترو، خانه های ویلایی لوکس با سقف شیروانی و... در ابتدا تصویری برای شما می سازد که تصور کنی می توانی در این شهرِ رؤیاها برای باقی ایام عمر خاطره سازی کنی. شهری آرام با هوایی تازه، آسمانی که هیچ جای دیگر ندیده ای و خیابان هایی که کمتر در آن اثری از شلوغی و ترافیک می بینی. اما وقتی از این بخش شهر عبور می کنی و به میدان استقلال می رسی، همه این ها رنگ می بازد. از این میدان به بعد چهره واقعی زندگی مردم پرند را می توانی به نظاره بنشینی. ساختمان های مسکن مهر کم کم خودنمایی می کند. پارک فدک که بزرگ ترین فضای سبز این بیابان است، شانه به شانه ساختمان های مسکن مهر قرار دارد؛ درد دل های بیابان نشین های پرند از همین نقطه آغاز می شود. مورد عجیب فاصله طبقاتی کافی است یک بار کل شهر پرند را دور بزنی تا اختلاف طبقاتی را حس کنی. فازهای یک و دو که به اصطلاح شخصی ساز است با فاز 5 و 6 که عمده مسکن مهر در آن قرار دارد، باهم فاصله زیادی دارند؛ هم ازنظر مسافت که به 10 کیلومتر می رسد هم ازنظر کیفیت زندگی. در بخش اول خانه های ویلایی و آپارتمان های لوکسی وجود دارد که قسمت اصلی امکانات شهر در آن واقع شده، از درمانگاه و مدرسه تا مغازه ها و بازار اصلی شهر. اینجا ساکنانی دارد که برخی از آن ها 25 سال است در پرند زندگی می کنند. حتی ساختمان هایی را می بینی که پیش از انقلاب ساخته شده اند. هتل لوکسی که در کنار پارک مقبره شهدای گمنام قرارگرفته، از بسیاری هتل های تهران امکانات بیشتری دارد اما باید از این منطقه عبور کنی؛ چراکه بخش اصلی زندگی در بیابان های متعلق به مسکن مهر قرارگرفته است. خیابان های پر از حفره اتوبان چهار بانده را که آغاز کنی تا به مسکن مهر برسی، با چاله هایی طرف هستی که به گودال می ماند. فقط شش سال از آغاز ساخت آن می گذرد اما به اتوبانی 40 ساله شبیه است. یک تعمیرکار ماشین که تخصص او جلوبندی سازی است. می گوید اینجا بهشت من است. شاهین نام دارد و چهار سال است این حرفه را آموخته و مشغول شده. در پاسخ به این سؤال که کاسبی چطور است، می گوید: پرند برای هر کس خاک داشته، اما برای من نان دارد. پرایدهای اینجا را به چشم مرغ و ماهی می بینم. (با خنده) شوخی کردم. ماشینش خیلی تفاوتی ندارد. خیابان های اینجا منبع درآمد من است. شش ماه که بروی و بیایی باید یک روز میهمان من باشی. این همه چاله چوله جلوبندی ماشین را نابود می کند. ساختمان های مجردی هرقدر که به سمت فازهای 4 و 5 و 6 می روی، بیابان بی آب وعلفی می بینی که تا چشم کار می کند در آن برج روییده است. می گویند ساختمان های فاز 5 که شرکت کوزو ساخته، گُل مسکن مهر است و هر کس که از این شرکت نصیبش شده، برد کرده است. وارد بخش کوزو (خانه هایی که شرکت ترکیه ای کوزو ساخته و به همین نام مشهور است) که شوی یک دنیای دیگر می بینی. فاز 5 که نسبت به سایر بخش ها رونق بیشتری دارد، ازنظر ظاهری یک شهر بی قاعده است. بعدازاین فقط ساختمان می بینی و خاک و دیگر هیچ. ساختمان های فاز 6 را که ببینی، حس می کنی غم دنیا روی شانه هایت سنگینی می کند. جایی که با بی برنامگی و بیش از آن بی سلیقگی تمام، رنگ های آبی و صورتی و سبز به ساختمان های بدهیبت پاشیده شده تا زندگی شمارا شادتر کند. اینجا هنوز بسیاری از ساختمان هایش نیمه کاره است و بسیاری دیگر به مشتری تحویل داده شده اما ساکنی ندارد. دریغ از یک متر فضای سبز؛ فقط خاک است و سیمان. بوی فاضلاب در بعضی نقاط امانت را می برد. به یک خانم جوان می گویم: چطور این بو را تحمل می کنید؟ جواب می دهد: عادت می کنید. اینجا سال هاست مشکل فاضلاب دارد. نقل می کند یک بار سقف یکی از همین واحدهای مسکن مهر در طبقه اول شکافته و فاضلاب ساختمان وسط پذیرایی آن خالی شده. چند نفر دیگر هم همین را گفتند. مالک آن واحد را نیافتم تا با او صحبت کنم. ظاهراً خانه اش را اجاره داده و به یکی از ساختمان های مسکن مهر رباط کریم رفته است. خانه های ظاهراً نوساز تمایز فاز 5 با فاز 6 در اینجا در رونق بیشتر فاز 5 است؛ جایی که شهرک آفتاب نام گذاری شده و اتفاقاً در اواسط پائیز هم آفتاب سوزانی دارد. عمر برج های 15 طبقه این شهرک هنوز به پنج سال هم نرسیده اما از ظاهرش چنین چیزی مشخص نیست. ساختمان های سیمانی که به رنگ های متنوعی درآمده اما از هم اکنون زشتی نمای بسیاری از آن ها محسوس است. برخی از ساکنان پس از کمتر از یک دهه از عمر خانه هایشان با معضل ریزش سقف و نشت آب از کف ساختمان و لوله های آب و... دست به گریبان اند. اینجا بهشت ساختمان های نوساز فرسوده است؛ نوسازهایی که در کمتر از یک دهه به بافت فرسوده بدل می شوند .رؤیاهایی که کم کم رنگ می بازند. بازار سید اسماعیل اینجا همه جور آدم می بینی. از هر قومی. یک ایران کوچک است اما ایران مستضعف. مهدی که کارمند یک نهاد دولتی است و در فاز 5 ساکن است، می گوید: برای من که اینجا خوابگاه است. ساعت شش صبح می روم، 11 شب برمی گردم. اینجا زندگی نمی کنم. می خوابم. اما زن و بچه ام را اسیری آورده ام. اینجا هیچ تفریح و دل خوشی نیست. از همه جای ایران هم آدم آمده. درست می گوید. کُرد و لُر و بلوچ و... همه آمده اند. مهدی می گوید همین تفاوت فرهنگی باعث شده کلانتری پرند وقت سر خاراندن نداشته باشد و همواره درگیر نزاع و دعواست. انگار سر دردِ دلش بازشده و ادامه می دهد: اینجا بازار سید اسماعیل آدم هاست. مثل همین پنجشنبه بازاری است که هر هفته در همین فاز 5 برقرار است. از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را می توانی پیدا کنی پنجشنبه ها؛ البته از جنس بنجل. شهر بدون قبرستان اینجا قبرستان ندارد. می گویند چون ساکنان اینجا همه مهاجرند یا سرریز تهران را در خود جای داده است، نیازی به قبرستان ندارد. همه امواتشان را یا به تهران می برند یا به رباط کریم و اسلامشهر یا به شهرستان خودشان. گفته می شود قرار است قبرستان بسازند. البته برخی نقاط شهر چیزی از قبرستان کم ندارد. فاز 6 که تمام می شود بازهم اسکلت های ساختمان می بینی و تا چشم کار می کند بیابان. آن قدر هست که بتوان برای تهران هم اینجا قبرستان یا از همین برج های مسکن مهر ساخت. مسکن بی توالت درراه بازگشت ازاینجا به سمت تهران، دست راست اتوبان ساوه، مسکن مهر رباط کریم قرار دارد. وسوسه می شوی سری هم به آنجا بزنی. شبیه فاز 6 پرند است. تازه بخشی از نقاط محوطه سازی شده. مرتضی که از اهواز برای کار و زندگی به اینجا آمده، می گوید: سال 91 ساختمان را تحویل گرفتم. نه آب داشت، نه توالت. آب با تانکر برایمان می آوردند و چون فاضلاب کامل نبود، دستشویی نداشتیم و به توالت های عمومی که در این بیابان برایمان ساختند، می رفتیم. داستان عجیبی است این بیابان هایی که در آن مهر پراکندند. زمان بازگشت است. باد می وزد و غروب شده. بادی که در میان ساختمان های رنگارنگ پرند و رباط کریم خاک می گستراند. تفاوتی ندارد روی ساختمان ها چه رنگی پاشیده اند، آنچه می ماند خاک و خس است...