تغییر در منطقه بندی پایتخت؛ موافقان و مخالفان

در سیصد و چهارمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران مهدی چمران ریاست شورای شهر تهران پس از پیشنهاد یکی از اعضای شورای شهر در نطق پیش از دستورش مبنی بر ادغام برخی مناطق شهرداری تهران گفته بود که بررسی و مطالعات لازم برای ادغام برخی مناطق صورت گرفته است. وی بابیان اینکه پیشنهاد داده ایم تا منطقه 9 و 10 تهران با یکدیگر ادغام شود، اعلام کرده بود: پیشنهادشده است که از جنوب منطقه 2 و 5 کاسته و یک منطقه جدیدی ایجاد شود، ضمن اینکه باید هرچه سریع تر منطقه 13 نیز با منطقه 14 یا 4 ادغام شود. ناهمگونی در وسعت جغرافیایی مناطق احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای اسلامی شهر تهران نیز گفت: بر اساس آمار کلان شهر تهران بیست و هشتمین کلان شهر دنیا ازنظر جمعیت است که کوچک ترین مناطقش بیش از 9 کیلومتر و بزرگ ترین مناطقش بیش از 62 کیلومترمربع مساحت دارند. با نگاهی اجمالی به نمودار مساحت مناطق تهران مشخص می شود ناهمگونی قابل توجهی بین مناطق، در وسعت جغرافیایی و طبیعتاً وسعت خدمات و البته تفاوت معنی دار در پراکنش جمعیتی مواجه است. به طور مثال جمعیت منطقه 4 تهران بیشتر از دو برابر جمعیت مرکز استان یزد و یا 5 منطقه دیگر است و یا اینکه جمعیت مناطق کم جمعیتی مانند مناطق 11 و 16 از جمعیت مراکز استان های گلستان و مازندران بیشتر است. وی افزود: این روزها و در دهه 90 تهران با تغییرات و پیشرفت هایی مناسبی درزمینهٔ تکمیل شبکه بزرگراهی و سیستم حمل ونقلی مواجه شده و تقریباً نگاه محله محوری تثبیت شده است به همین دلیل سیستم مدیریت شهری باید به سمت و سویی حرکت کند که اصطلاحاً سیستم خود را چابک سازی کند که در صورت حرکت به این سمت این مدل باید موضوعی مانند کاهش تعداد مناطق در دستور کار مدیریت شهری قرار بگیرد. توسعه شهر تهران از شمال به عوارض جغرافیایی محدودشده است و این توسعه از شرق، غرب و جنوب، به سوی شهرها و شهرک های اقماری پیش رفته و متأسفانه در هم تنیدگی وسیع و پیچیده ای بین مناطق با حوزه های مختلف جمعیتی اطراف آن ایجاد کرده است. درواقع این شکل کنونی مناطق، تقسیم بندی جمعیتی و گستره های کار و فعالیت هستند که مرزها را تعیین کرده و به شدت در هم تداخل دارند. این شرایط نیز لزوم ایجاد رویکردها و نگاه متفاوت و جدیدی را در خصوص تقسیم بندی مناطق و حوزه ها ایجاد می کند. تغییر تعریف حریم و نحوه مداخله در آن و تعامل با جمعیت و مدیریت حاشیه شهر از ضرورت های این رویکرد است که باید موردتوجه قرار می گیرد. سناریوهای پیشنهادی دنیامالی خاطرنشان کرد: بر اساس استراتژی حرکت به سوی مدیریت یکپارچه شهری، شهرداری و شورای اسلامی شهر نیز باید خود را برای پذیرش چنین مسئولیتی آماده و ابزار و ساختار لازم آن را ایجاد کنند و مطالعات بر اساس مطالعات دقیق وسعت، گستردگی و جمعیت انجام شود. برای تحقق این موضوع مدل هایی هم وجود دارد که می تواند موردبررسی قرار بگیرد، مدل هایی مانند ادغام برخی مناطق و ایجاد یک منطقه جدید که در این مدل شهر با 17 منطقه اداره می شود، یا کاهش 8 منطقه با ادغام و افزایش یک منطقه جدید که در این صورت شهر با 15 منطقه اداره می شود و یا استفاده از مدلی که به تهران به 7 حوزه یا منطقه تبدیل می شود که البته این مدل ها باید موردبررسی و مطالعات دقیق قرار بگیرند. این رهگذر اما دست آورد و کارکردهای خاص خود را دارد که ضمن چابک سازی سیستم، کارکرد نواحی را کیفی تر خواهد کرد و می توان با تقویت دفاتر خدمات الکترونیک تسهیلات ویژه ای را برای شهروندان ایجاد کرد تا مراجعات شهروندان به دفاتر را کاهش داده و درنتیجه باعث کاهش در تردد و سفرهای شهری شود که خود می تواند کاهش بار ترافیکی را در برداشته باشد. این صحبت ها در شرایطی مطرح شده که درون شورا نیز برخی اعضا با این طرح مخالف هستند بر همین اساس ادغام مناطق تهران در دوراهی موافقین و مخالفین قرارگرفته است اما شهرداری تهران نیز به این طرح نگاهی محتاط دارد. تغییر مناطق نیازمند مطالعات عمیق و گسترده ناصر امانی، معاون برنامه ریزی و امور شوراهای شهرداری تهران با تأکید بر اینکه برای تغییر در تقسیم بندی مناطق شهرداری تهران باید مسائل مختلفی همچون جمعیت و مسائل قومی و ملیتی در نظر گرفته شود، گفت: نیازمند مطالعات عمیق و گسترده ای در این عرصه هستیم. وی افزود: این بحث از دهه 70 مطرح بوده است و در دوره های مختلف مکرر توسط شورا اعلام شده است؛ اما تاکنون به سرانجامی نرسیده است. شهرداری تهران بااین حال مخالفتی ندارد اما بی تردید تغییر در مناطق شهرداری تهران باید از ابعاد مختلفی همچون ابعاد فرهنگی، اجتماعی، جمعیتی و جغرافیایی موردمطالعه قرار بگیرد. امانی ادامه داد: باید ابعاد مختلف شهر تهران توسط یک مجموعه کاملاً تخصصی موردمطالعه قرار گیرد و درنهایت ساختار تعداد مناطق، نواحی و محلات شهر تهران مشخص شود. در حال حاضر شهر تهران دارای 22 منطقه، 123 ناحیه و 354 محله است. باید تناسب میان این مناطق و نواحی مشخص شود و چنین کاری حتماً نیازمند توجه به جمعیت و مسائل فرهنگی و اجتماعی است. معاون برنامه ریزی و امور شوراهای شهرداری تهران تأکید کرد: شهرداری تهران این موضوع را می پذیرد که برخی مناطق امروز بسیار کوچک و برخی دیگر همانند منطقه 4 از وسعت بسیار زیادی برخوردار هستند اما اینکه چه تعداد از مناطق با یکدیگر ادغام شوند و اینکه به طورکلی شهر تهران دارای چند منطقه باشد، نیازمند مطالعات گسترده ای است. البته درگذشته مطالعاتی انجام شده اما باید به روز شوند و پس ازآن توسط شورای اسلامی شهر تهران مورد تصویب و بررسی قرار گیرد. امانی با اشاره به اینکه هنوز طرح مشخصی به طور کامل تدوین نشده است، افزود: برای اجرای هر طرحی در این زمینه بی تردید نیازمند زمان بندی نیز هستیم؛ چراکه این کار تبعات زیادی دارد و شاکله محلات را به هم می زند لذا باید این کار حساب شده انجام شود. ادغام مناطق تهران غیر کارشناسانه است فرماندار تهران نیز درباره برخی اظهارنظرها از سوی اعضای شورای اسلامی شهر تهران و مسئولین شهرداری تهران مبنی بر تغییر در مناطق شهرداری تهران و یا ادغام این مناطق گفت: قطعاً این کار غیر کارشناسانه است و برای تصمیم گیری در این خصوص باید ضمن کارشناسی دقیق، به تصویب دستگاه های ذی ربط برسد. عیسی فرهادی با تأکید بر اینکه دستگاه های خدمات رسان باید در اختیار شهروندان باشند، افزود: شهرداری تهران یک دستگاه خدمات رسان است و باید در مسائل مبتلابه شهر ازجمله حوادث و بحران ها در اختیار و در دسترس مردم باشد. وی افزود: تصمیم گیری درباره ادغام مناطق در شهر تهران و یا هر نوع تغییری در این حوزه باید بر اساس قانون تقسیمات کشوری، به تصویب هیئت دولت و مجلس شورای اسلامی برسد لذا نیاز است در این خصوص مطالعات کارشناسانه به صورت دقیق انجام شود و در مرحله بعد در این خصوص اظهارنظر کرد. این موضوع در حالی به نقطه اختلاف نظرها بدل شده که هرگونه تغییر در تقسیمات کشوری نیازمند تصویب هیئت وزیران و مجلس شورای اسلامی است. در حال حاضر تهران در 22 منطقه ، 123 ناحیه و 354 محله را در خود جا داده است