چینی ها باز هم جلوتر می آیند

در یکی از کلاس های آموزشی استاد پرسیده بود: بزرگ ترین دستاورد بشر از ابتدای خلفت چیست؟ تک تک شرکت کنندگان در پاسخ، اختراع چرخ ،کشفیات پزشکی ، انفجار اطلاعات و ده ها مورد دیگر را مطرح کردند.ولی پاسخ مدنظر استاد هیچ کدام نبود. در سال 2006 چرخ وفلکی در کشور سنگاپور ساخته شد ، که 25 متر از چرخ وفلک چشم لندن بلندتر است.این پروژه با نگاهی به نمونه لندنی طراحی و با یک سال ونیم تأخیر افتتاح شد.در اولین روز بهره برداری ،گرمای شدید و رطوبت زیاد باعث شد که بازدیدکنندگان در کابین شیشه ای در حد مرگ پخته شوند. مدتی پروژه را تعطیل کردند.در داخل هر کابین یک کولرگازی نصب شد.کولرهای گازی به دلیل رطوبت بالا مقدار زیادی آب تولید می کرد. به دلیل اضافه وزن ناشی از این آب پپش بینی نشده و مصرف انرژی زیاد ،کار بازهم تعطیل شد.تا اینکه به این نتیجه رسیدند در هر بار گردش، آب داخل کابین را در نزدیکی زمین تخلیه کنند. بعد مشکل جدیدی به وجود آمد .وقتی کابین خنک می شد، شیشه ها بخار می کرد و دیگر کسی منظره اطراف را نمی دید.برای رفع این مشکل قرار شد یک نفر روی سکو بایستد و با ریموت کنترل،کولر کابین هایی را که بخار کرده است ،خاموش کند . این روش حل مسئله تا حال ادامه دارد. 11 سال قبل تر از آن ،پروژه چشم لندن افتتاح شد و مدت ها مرتفع ترین چرخ فلک جهان نامیده می شد.یکی از موضوعات مهم آن بود که طراحان می خواستند پیاده و سوارشدن از چرخ وفلک بدون توقف گردونه صورت گیرد.بدین منظور سرعت چرخش ورودی و خروجی کابین و سکوها را طوری طراحی کردند که جابجایی گروه قبلی با گروه جدید در مدتی کوتاه اتفاق بیافتد.برای پیدا کردن شرایط و مناسب ترین سرعت ،دهکده ای در فرانسه را انتخاب کردند و با استخدام اهالی دهکده، روزانه به مدت 8 ساعت و در طول 6 ماه ،عمل پیاده و سوارشدن آن ها به کابین را بارها و بارها تکرار کردند،تا همه نقاط ضعف و اشکالات سیستم را برطرف کنند. این سؤال پیش می آید که چرا چنین آزمایشی را در یک دهکده فرانسوی انجام دادند؟پاسخ طراحان این بود: چون اکثریت مراجعین لندن خارجی هستند،می خواستند با کسانی آزمایش را انجام دهند که زبان انگلیسی نمی دانستند و با افراد پیر و ناتوان ،کودکان ،افرادی که سواد اندک، با عصا ،با ویلچر چشمان ضعیف، بالباس های بلند،و هرآن چه دست و پاگیر و خطرآفرین است ،مواجه شوند،تا کلیه نقاط ضعف را برطرف کنند.به همین دلیل است که در 17 سال گذشته حتی یک مورد حادثه در موقع سوار و پیاده شدن برای چشم لندن اتفاق نیفتاده است.این ماجرا بیانگر تفاوت بین دیدگاه طراحان دو محصول مشابه است. چند هفته پیش برای سفارش کالایی به تولیدکننده ایرانی بسیار باسابقه ای مراجعه کردم و پس از دریافت پیش فاکتور، تقاضای برگه محاسبات کردم ، که آن ها نیز برگ اطلاعات را ارسال کردند.باکمی دقت متوجه شدم بسیاری از پارامترها خروجی منطقی نیست ،گرچه نرم افزار مورداستفاده معروف و بین المللی است. برای اطمینان ، از یک تولیدکننده چینی ،که فقط یک ایمیل از آن ها داشتم تقاضای خود را تکرار کردم.آن ها ابتدا محاسبات خود را فرستادند و منتظر تائید من ماندند. با مقایسه نتایج مشخص شد،نرم افزار آن ها دقیقاً همانی است که تولیدکننده هم وطن استفاده کرده بود ،ولی نتایج منظم ، منطقی و بدون دست کاری بود. این سؤال برایم باقی است ، چرا تولیدکننده ایرانی در نتایج یک محاسبه نرم افزار کامپیوتری دست می برد؟آیا به این فکر نمی کند که در دنیای اطلاعات چنین کارهایی توهین به شعور مشتری است؟ آیا نمی توان نتیجه گرفت که اعتمادی هم که به این تولیدکننده هم وطن وجود دارد،از بین رفته است. آیا نمی توان انتظار که داشت با همه اعتقادی که به تولید داخل هنوز وجود دارد،مشتری از احتمال وقوع مشکلات بعدی بپرهیزد و عطای تولید قطعه داخلی را بزند و به سراغ همان چینی بی ادعا ولی حرف گوش کن برود؟ و این سؤال ها هنوز برایم باقی است: مهم ترین دستاورد علمی بشر چیست ؟ و آیا چینی ها بازهم جلوتر می آیند؟ ناصر مهدی زاده