معماری آزاد

پیتر آیزنمن یکی از معماران مشهور قرن 20 ام آمریکا است. این معمار درزمینهٔ دیکانستراکشن فعالیت کرده و جزو گروه 5 نفره آیزنمن،چارلز گواتمی،جان هیداک،ریچارد میر و میشل گریوز است که آثار خود را در سال 1969، در موزه هنرهای مدرن، در قالب ساختارشکنی مطرح کرده و متعاقباً در سال های بعد هرکدام شیوه های منحصربه فرد و آرمان گرایانه ای را توسعه داده اند. آیزنمن درجه لیسانس معماری خود را از دانشگاه کرنل و فوق لیسانس معماری را از دانشگاه کلمبیا درجه فوق لیسانس هنر و دکترای خود را از دانشگاه کمبریج اخذ کرده است. تئوری های وی در معماری، آزادی و استقلال رشته پژوهشی را دنبال می کند و کار او به منزله یک کوشش دائم به سوی فرم آزاد از تمام لحاظ است؛ تلاشی که درک آن برای بسیاری از افراد مشکل است. وی در آرا و اندیشه های خویش از فیلسوف فرانسوی، ژاک دریدا بسیار بهره جسته و نظریه ساختارشکنی در متن را در معماری وارد کرده و سعی می کند به مفاهیم و فضاهای جدیدی در معماری دست یابد. آنچه در معماری آیزنمن، بسیار موردتوجه قرار می گیرد، تجزیه کردن فرم معماری از دیدگاه علمی و نظری است که متأسفانه بعد از ساخت بناهای وی، ازلحاظ منتقدین و استفاده کنندگان برداشت و وجهه ای نامناسب داشته است. به عنوان مثال در بنای مرکز هنری وکسنر انتظار می رفت که به عنوان اولین بنای دیکانستراکتیویست عمومی، عنصری شاخص و منعکس کننده ایده های کانستراکتویستی در معماری باشد اما به خاطر غیر کافی بودن مشخصات مصالح، قرارگیری فضای نمایشگاه هنرهای زیبا در معرض مستقیم نور خورشید و...، نتوانست انتظارات مخاطبین را از اولین بنای دیکانستراکتیویست عمومی برآورده سازد. او در طراحی و بکار بردن دیالکت تضادها در معماری کارکرده است. وی برنامه طراحی خود را بر تئوری به دست آمده از اصول و عقاید معماری موجود در دنیای خارج و به طور قابل توجهی در فلسفه و زبان شناسی بنیان نهاده است و فرمولاسیون های به طور فزاینده پیچیده ای را در رابطه با فرآیندهای طراحی معماری مخصوصاً در رابطه با نقش ساختمان در جوامع پیشرفته امروزی ارائه کرده است. اگرچه مفاهیم معماری که آیزنمن از آن ها سخن می گوید، در طرح ها و بناهای او به آسانی آشکار یا قابل مشاهده نیستند، ولی نسخه اصلی پیشگامان این سبک ازلحاظ ادبیات معمارانه و تئوری های خاص آن به خود آیزنمن برمی گردد. وی به عنوان یک پست مدرنیست حساس طبقه بندی شده و فعالیت های ادبی، طرح ها و بناهایش، او را در زمره چنین طبقه ای قرار می دهد که معماری را به عنوان متن در نظر گرفته است. طرح های او به نظر می رسد که مثل جامعه،خودش به تنهایی در یک حالت پدیداری ثابت یا حرکت و جنبش در یک پیش گرایی به سوی یک جریان جدلی از تضاد و فعل وانفعال پایه ریزی شده باشد. آیزنمن از یک سری ساختار شبکه ای استفاده می کند که ایده اصلی او را سامان می دهد.او همچنین از یک سری جعبه هایی با خطوط مستقیم شبیه خانه هایی که در آن ها او طرح های ابتکاری گوناگون را بررسی می کرد و به هم مرتبط می کرد. بناها به طور خودمختار، خود مرجع و مستقل از زمینه انسانی یا عملکردی مثل عملکردهای فراگیر ریاضی دیده و تجربه می شوند. ساختارها کاملاً منطقی هستند ولی عاقلانه تر آن است که کاملاً خود مرجع باشد و به طور آگاهانه حساسیت های انسانی، ظرافت، زیبایی و راحتی را به وجود آورد. مرکز وکسنر ساختمان وکسنر، به عنوان یک داربست با یک شبکه سه بعدی سفید که پدیدار می شود به عنوان ستون ساختمان زیر پوشش قرارمی گیرد و در زاویه ای بین ساختارهایی که از پیش وجود دارد و ناشناس هستند جریان دارد.این شبکه شطرنجی به عنوان یک معبر بین ساختمان موجود و گالری وکسنر که در امتداد قسمتی از فضای بنا که بیشتر زیرزمین وجود دارد، قرارگرفته است. این چارچوب که با شبکه شهری کلمبوس ناآشناست، مرکز وکسنر و محوطه دانشگاه را به آن سوی شهر پیوند داده و به طور باشکوهی شبکه شهری را به شبکه محوطه دانشگاه متصل می کند. معمولاً آیزنمن یک شبکه بر روی شبکه دیگر برای خلق یک پیوند پریشان کننده در سایت قرار می دهد. بنا نشانه یک رودررویی است، تلفیق بین گذشته و آینده، شهر و محوطه دانشگاه که یک ارتباط موقتی ناامن هم با سایت و هم بدون سایت را نشان می دهد. این پرسش از گذشته راجع به آینده، از سایت و بنا و بدون بنا، ویژه معماری آیزنمن است و تااندازه ای ادامه دارد. چارچوب شبکه سفید، که آینده را نشان می دهد در کرانه جنوبی با یک ساختار از بخش توده های آجری برخورد می کند که یادآور برج های آرموری که تا قبل از نابودی در سال 1958 در نزدیکی آن قرار داشتند، است. برج اصلی این دانشگاه با فروپاشی و گسستگی که در آن وجود دارد، نقطه عطف این دانشگاه به شمار می رود.