تهدیدی که عملی شد

ترکمنستان بالاخره تهدیدهای گذشته خود را عملی و ارسال گاز به ایران را متوقف کرد. ترکمن ها می گویند ایران 8/1 میلیارد دلار بدهکار است. بدهکاری که البته از سال 1386 و 1387 باقی مانده است. شرکت ملی گاز هم می گوید تمام مطالبات جاری شرکت ترکمن گاز پرداخت شده و بر اساس توافق روزهای گذشته تداوم واردات گاز از این کشور مورد تأکید دو کشور قرارگرفته بود؛ لذا این اقدام ترکمنستان خارج از توافق بوده است. در اثر اقدام خارج از چارچوب همسایه شمال شرقی ایران ورود روزانه 9 میلیون مترمکعب گاز به ایران متوقف شده است اما طبق بیانیه شرکت ملی گاز ایران این اتفاق مشکلی برای تأمین نیاز گاز مناطق شمال شرقی کشور به وجود نخواهد آورد، مشروط بر همکاری هم وطنان و صرفه جویی گاز. مجید بوجار زاده، سخنگوی شرکت ملی گاز ایران در توضیحی این اطمینان خاطر را می دهد که خللی در توزیع گاز کشور پیش نمی آید. البته او نیز همانند تأکیدی که در بیانیه شرکت مزبور آمده بود، صرفه جویی مردم در مصرف گاز را عامل مهمی می داند. به گفته او هر یک درجه کاهش دما در محیط برابری می کند با صرفه جویی در 6 درصد گازی که در کشور توزیع می شود. هرچند مسئولان گازی کشور حجم گاز واردشده از ترکمنستان را در مقابل 700 میلیون مترمکعب گاز توزیعی در کشور رقم ناچیزی و معادل دو درصد می دانند درنتیجه این اقدام خلاف توافق ترکمنستان را موجب بروز مشکل قطعی گاز نمی دانند. بوجار زاده به تفاهم نامه اخیر ایران و ترکمنستان نیز اشاره کرد و گفت: طی روزهای گذشته مذاکراتی بین ایران و ترکمنستان صورت گرفته بود و باوجوداینکه مدیران شرکت ترکمن گاز خواستار دریافت سریع مطالباتی که به دلیل خواسته نامعقول آن ها در افزایش قیمت ها مربوط به سال های گذشته بود، داشتند؛ اما توافق شده بود که مبالغ درخواستی آن ها پس از بررسی های بیشتر و در درازمدت پرداخت شود. سخنگوی شرکت ملی گاز ایران تأکید کرد: هیچ مشکلی در تأمین گاز شمال ایران نداریم، اما کار ترکمن ها اقدامی غیراخلاقی بوده که باید در سر جای خود موردبحث و بررسی قرار گیرد. دیگر نیاز به واردات گاز نخواهیم داشت شرکت ملی گاز هفته گذشته در بیانیه ای هم اطمینان خاطر به مصرف کنندگان می دهد و هم دلایل بروز این اقدام همسایه ترکمن را تشریح می کند. در این بیانیه آمده است: به آگاهی ملت شریف ایران می رساند، بر اساس قراردادی که از 20 سال پیش میان شرکت ملی گاز ایران و شرکت ترکمن گاز امضاشده است، بخشی از گاز مصرفی مناطق شمالی با واردات از این کشور تأمین می شود. اما در طول این مدت، هرازگاهی، رفتارهایی مغایر با اصول قرارداد و حسن هم جواری از شرکت ترکمنی سرزده است که مهم ترین آن قطع جریان گاز در اوج سرمای سال 86 بود که متأسفانه منجر به پذیرش خواست نامعقول شرکت ترکمن گاز و افزایش 9 برابری قیمت گاز شد. در سه سال اخیر و با تلاش های صورت گرفته خوشبختانه مبالغ مربوط به خرید گاز به طور کامل به شرکت ترکمن پرداخت شد و مذاکرات برای چگونگی بازپرداخت بدهی های گذشته با حفظ ادعاهای ایران مبنی بر خسارت کمی و کیفی نیز آغاز شد که در مذاکرات اخیر موردتوافق طرفین قرار گرفت. اما شرکت ترکمن گاز به طور ناگهانی و خارج از توافق به عمل آمده به صورت غیرمنطقی و در اقدامی مغایر با چارچوب قرارداد بار دیگر با آغاز فصل سرما با این ادعا که باید مبلغ مورد مناقشه و اختلاف را به سرعت دریافت کند، از صبح روز یکشنبه 12 دی اقدام به قطع گاز ارسالی به ایران کرده است. ازآنجاکه این رفتار شرکت ترکمن گاز خلاف قرارداد مابین دو شرکت است ما همچنان بر موضع به حق خود پافشاری کرده و ضمن درخواست از عموم مردم برای مصرف بهینه گاز اعلام می داریم در سایه سخت کوشی کارکنان زحمتکش صنعت نفت در سه سال اخیر میزان تولید گاز به حدی افزایش یافته که دیگر نیازی به واردات نداشته و صرفاً با صرفه جویی در نیروگاه ها، صنایع و بخش خانگی در فصل زمستان می توان آن را جبران کرد. همچنین به آگاهی می رسانیم همکاران ما در صنعت نفت و شرکت گاز تمهیدات لازم را برای جلوگیری از قطع گاز شبکه گاز خانگی استان های شمالی در دوره سرما در نظر گرفته اند و با یاری خداوند و همراهی مردم این دوره سرما نیز با حداقل مشکل سپری خواهد شد. جریان سوآپ برقرار است شرکت ترکمن گاز ترکمنستان در حالی صادرات گاز به ایران را متوقف کرد که جریان سوآپ گاز بین دو کشور کماکان برقرار است. بر این اساس هرچند صادرات روزانه حدود 10 میلیون مترمکعبی گاز ترکمنستان متوقف شده اما هم اکنون روزانه حدود 4 تا 5 میلیون مترمکعب گاز در قالب قرارداد سوآپ بین دو کشور تبادل می شود. از سوی دیگر صادرات گاز طبیعی ترکمنستان به ایران در حالی متوقف شده که هفته پیش از آن مسئولان شرکت ملی گاز ایران و ترکمن گاز ترکمنستان یک تفاهم نامه همکاری برای ادامه تبادل و صادرات گاز بین دو کشور امضا کرده بودند. حمیدرضا عراقی که در رأس هیئتی به ترکمنستان سفرکرده بود تفاهم نامه ارتقای همکاری های دو کشور درباره صادرات گاز به ایران، سوآپ و همچنین تدوین راهبردهای ارتباطات آینده شرکت ملی گاز ایران و ترکمن گاز را به امضا رسانده بود. بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز در گفت وگویی با مهر بابیان اینکه ایران نگرانی برای تأمین گاز موردنیاز خود در صورت توقف واردات از ترکمنستان ندارد تأکید کرده بود واردات گاز از ترکمنستان صرفاً به دلیل زیست محیطی برای ایران اهمیت داشته و با واردات گاز از این کشور به جای مصرف سوخت مایع در نیروگاه های شمال شرق گاز طبیعی مورداستفاده قرار می گیرد.