تسلسل بی انتهای نظارت بر ساختمان ها

گروه ساخت وساز: در چند سال اخیر ساختمان سازی به شدت کاهش یافته است به گونه ای که اگر تعداد پروانه های ساخت امسال را با چهار سال پیش مقایسه کنیم، به کاهش بیش از 60 درصدی می رسیم. علاوه بر این به طور طبیعی ساختمان سازی در فصل زمستان هم بنا به وضعیت هوا و البته سنتی بودن سیستم ساخت در کشور ما دچار افت می شود. برخی پروژه ها که به امید کسب سود در چند سال اخیر استارت خورده اند، به هر کیفیت باید به اتمام برسند. این پروژه ها که مرحله سفت کاری را به اتمام رسانده اند با مشکلات کمتری مواجه اند و مالکان و مجریان آن ها سعی می کنند به هر قیمتی که شده از خواب پروژه جلوگیری کنند اما برخی دیگر تازه اول راه هستند و به دلایلی نظیر انعقاد قرارداد پیش فروش با خریداران یا فرسوده بودن ساختمان مجبورند با علم به کسادی بازار کار کنند. در یکی روزهای آغازین بهمن ماه فارغ از تعارف و تکلف مسئولان صنعت ساختمان پای درد و دل استادکاران، پیمانکاران و مهندسان ناظر چند پروژه ساختمانی نشسته ایم تا در ادامه سلسله گزارش هایمان از پروژه های ساختمانی سطح شهر اظهارات آن ها را به امید بهبود اوضاع این صنعت درج کنیم. ویبره زدن ممنوع حوالی میدان امام حسین ساختمانی در مرحله فونداسیون و شناژ بندی است. کارگران افغانی با سرعت بالایی مشغول به کار هستند اما خبری از ویبره کردن بتن نیست. استادکار ساختمان را می بینیم که اتفاقاً کاملاً با نشریه پیام ساختمان آشنایی دارد. از او در مورد نحوه بتن ریزی و ویبره نکردن می پرسم. او می گوید: ویبره زدن برای یک ساختمان از مهم ترین الزامات است چون قرار است ساختمان بر روی فونداسیون بنا شود؛ درواقع مهم ترین نقش را در زلزله ها ایفا می کند اما من فقط مجری ساختمان برای مالک هستم و حتی روزمزد پولم را دریافت می کنم. مالک هم می خواهد با کمترین هزینه بسازد و ویبره زدن تا دو برابر ملات مصرف می کند. این سازنده بابیان اینکه بارها به مالک ساختمان در این رابطه توصیه کرده است، عنوان می کند: توصیه من برای تمام مالکان و کسانی که دنبال سکونت در ساختمان هستند این است که. اگر نمی توانید از ابتدا تا انتهای کار ساخت بر مجریان ساختمان نظارت کنید، حداقل در مرحله شناژبندی و فونداسیون از یک متخصص خوب برای نظارت بر عوامل ساخت وساز بهره بگیرید. از او در مورد نظارت مهندس ناظر و همچنین کیفیت مصالح ساختمانی می پرسم که پاسخ می دهد: متأسفانه بسیاری از واحدهایی که دارای نشان استاندارد هستند، تخلفات آشکاری در تولید مصالح ساختمانی دارند و حتی کار به جایی رسیده که تخلفات آن ها از کیفیت به کمیت سرایت کرده و شاهد هستیم که برخی مصالح کوچک تر از ابعادی هستند که بر روی آن ها درج شده است. مهندسان ناظر هم چون برایشان صرف ندارد که در محل پروژه حاضر شوند، بی خیال شده اند. فقر دانش جوشکاری بعد از صحبت های مجری ساختمان سراغ پروژه دیگر و پیمانکاری می رویم که اتفاقاً تحصیلات لازم در حوزه عمران را هم دارد. وی به خبرنگار پیام ساختمان می گوید: متأسفانه اطلاعات برخی کارگران، به ویژه جوشکاران از صنعت ساختمان در حد صفر است. حدود دو هفته پیش با یک جوشکار برای اجرای اسکلت ساختمان قرارداد بستم؛ جوشکاری که اتفاقاً بسیار خوش نام است و همه به کارش اطمینان دارند. از بد حادثه به ایشان اطمینان کردم و کارها را دستش سپردم. بعد از جوشکاری صفحه ستون ها نوبت به جوش ستون ها رسید. در همین زمان بنده به دلیل مشغله کاری به شیراز سفر کردم و امیدوار بودم که کار ها را به نحو احسن انجام می دهد، اما از طریق مهندس ناظر که دوست بنده بود، متوجه شدم تمام لچکی و نبشی هایی که برای قرار دادن ستون ها روی صفحات جوش کرده، برخلاف نقشه است. مجبور شدم مجدداً کار جوشکاری را به جوشکار دیگری واگذار کنم. اول نظارت بر مهندسان بعد شناسنامه فنی از او در مورداجرای شناسنامه فنی ساختمان و تأثیری که بر کیفیت ساخت وساز می گذارد، می پرسم که سؤالم را قطع می کند و می گوید: روزگاری می گفتند اگر تمام ساختمان ها را مهندسان نظارت کنند، ما هیچ مشکلی نخواهیم داشت چراکه به تمام ریزودرشت ساختمان سازی مسلط هستند. مهندسان ناظر آمدند و فایده نداشت، حتی نظارت بر مهندسان ناظر هم فایده نداشت. حالا هم می گویم شناسنامه فنی هم فایده ندارد. قرار است هرکدام از عوامل آنچه در ساختمان انجام شده است را در بخش مسئولیت های خودش ثبت کند. مطمئن باشید هیچ کس به ماست خودش نمی گوید ترش و هرکدام بخش مربوط به خود را با بهترین شکل پر می کنند. مگر غیرازاین است که درنهایت با سیستم موجود نظام مهندسی باید بر نحوه درج مشخصات ساختمان نظارت کند؟ خوب همین حالا چرا بر مهندسان نظارت نمی کند؟ به نظر من هرزمانی که نظارت درست بر مهندسان را به جا آوردند، می توانند از شناسنامه فنی هم دفاع کنند. وی اضافه می کند: مگر در حال حاضر قانون استفاده از مصالح استاندارد وجود ندارد؟ اما شاهد هستیم که بسیاری از ساختمان ها با بی کیفیت ترین مصالح ساخته می شوند و صدای هیچ کس درنمی آید. از طرف دیگر تمام عوامل صدور شناسنامه فنی پول می خواهند و این پول فشار مضاعف بر مالک ساختمان است. مهندسان چند شغله وقت سر خاراندن ندارند بعدازاین دو مجری و پیمانکار سراغ ساختمانی می روم که مهندس ناظر آن حاضر است. از او می پرسم که این ساختمان تا چه اندازه تجسم دانش و تحصیلات اوست که پاسخ می دهد: شاید کمتر کشوری را بتوان یافت که بین صنعت و دانشگاه آن به ویژه در بخش ساختمان تا این حد فاصله باشد. ازیک طرف یافته های علمی حتی در بخش مواد نانو ساختار ساختمانی ما را جزو 10 کشور برتر جهان قرار داده و از سوی دیگر کیفیت سازه های ما تفاوت چندانی با چند دهه پیش ندارد. در مورد سؤال شما هم باید گفت وقتی که حق نظارت اصولی پرداخت نمی شود و از طرفی چندشغله هایی که وقت سر خاراندن ندارند، بیشتر نظارت ها را در اختیار گرفته اند، انگیزه ای برای کار باقی نمی ماند. نظارت نکردن اخلاقی است؟! از این مهندس ناظر می پرسم که به هرحال شما نظارت را قبول کرده اید و اخلاقی نیست که به خاطر شرایط سایر مهندسان چندشغله و درآمد اندک از انجام کار سر باز بزنید. از سؤالم ناراحت می شود و می گوید: سؤال من این است که در صورت قبول نکردن نظارت با حق الزحمه اندک چه کسی جوابگوی مخارج و هزینه های زندگی ماست؟ آیا واقعاً راه بهتری برای کسی که بهترین دوران زندگی اش را وقف تحصیل کرده، وجود دارد؟ بعد هم دست من را می گیرد و دور از چشم بسازبفروش ساختمان با صدای آرامی می گوید: بی اخلاقی این است که مهندسان به دلیل سیاست های غلط مسئولان، زیردست یک بسازوبفروش باشند و یک بسازبفروش پولدار به چشم یک کارگر گوش به فرمان به آن ها نگاه کند. نظارت منسوخ شده از او در مورد شیوه نظارت ها در کشور و سیستمی که حکم فرماست، می پرسم که عنوان می کند: در تمام دنیا نظارت ها به سمت کنترل کیفی در کارخانه ها پیش می رود و شیوه نظارتی که در کشور ما اجرا می شود سال هاست که منسوخ شده است. در نظام ساخت وساز ما همه دارند بر کار همدیگر نظارت می کنند و انتظار دارند وضعیت ساخت وساز درست شود.