اخطارهای مکرر جامعه مهندسی به رعایت قانون

آنقدر متخصصان حوزه شهری از مشکلات سازه های ناایمن و ساختمان های آسیب پذیر شهر تهران سخن گفتند، تا بالاخره یکی از همین ساختمان ها دو هفته پیش به فاجعه بزرگی برای تهرانی ها تبدیل شد و حالا جدی ترین موضع جامعه مهندسی جدی نگرفتن قوانین در حوزه ساخت و ساز، نگهداری ساختمان و کوتاهی در انجام وظایف دستگاه های مربوطه، بهره بردار و مالکان ساختمان در پایتختی با 12 میلیون جمعیت است. به گزارش خبرنگار پیام ساختمان، اولین نشست خبری رئیس سازمان نظامی مهندسی ساختمان کشور، همچنین رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران با محوریت فروریزش ساختمان پلاسکو و بی توجهی به نکات ایمنی ساختمان بود. برای جلوگیری از آسیب های احتمالی در ساختمان های احداث شده، مبحث نحوه نگهداری ساختمان از سال 92، به مقررات ملی ساختمان اضافه شد. طبق این مبحث، وقتی ساختمان تحویل مالک داده می شود، باز هم باید سازمان نظام مهندسی و شهرداری به صورت دوره ای از ساختمان مراقبت کنند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. حالا این مسئولان معتقدند: این قانون در حالی تصویب شد که متاسفانه مسئولان ذیربط اجرای آن را جدی نگرفتند و به همین دلیل ساختمان ها همچنان بلاتکلیف مانده اند ، آنان در پاسخ به سوال های متعدد خبرنگاران نسبت به مسئولیت خود در قبال بازرسی ساختمان های در معرض خطر، پاسخ دادند: قانون هیچ تکلیفی برای آنان مشخص نکرده تا مسئولیتی برعهده بگیرند مگر آنکه مالکان از آنها بخواهند . نظارت در حوزه مهندسی باید به یک رویکرد بدل شود رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه عضو کمیته حقیقت یاب حادثه پلاسکو می باشد، گفت: تا اعلام گزارش نهایی به دلایل اخلاقی از ورود به جزئیات این حادثه خودداری می کنم. فرج الله رجبی، با تاکید بر مبحث 22 مقررات ملی ساختمان که مربوط به نحوه نگهداری ساختمان می شود، افزود: به طور مثال در قانون آمده برای ساختمان هایی با ارتفاع پلاسکو، باید یک فرد حقوقی به مقررات ملی ساختمان رسیدگی کند اما در حال حاضر در اغلب ساختمان ها اجرایی نمی شود. وی در ادامه گفت: اجرای درست و نظارت در حوزه مهندسی و حتی صدور شناسنامه فنی و ملکی باید به یک رویکرد تبدیل و اصلاح فرایندهای ساخت و ساز فراگیر شود. باید از همه ظرفیت های سازمان نظام مهندسی که 400 هزار نفر عضو و بیش از 150 هزار نفر از این تعداد دارای پروانه اشتغال هستند، استفاده کنند تا دیگر شاهد حوادثی شبیه ساختمان پلاسکو نباشیم، این بحث طناب کشی نیست بلکه متقاعد کردن است. رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان درخصوص آخرین وضعیت اصلاح قانون نظام مهندسی ساختمان و چرایی حذف برخی قسمت های آن توسط دیوان عدالت اداری، گفت: طرح بازبینی قانون نظام مهندسی در دستور کار مجلس است و به نظر می رسد آنچه در موارد مختلف در قانون به وجود آمده ایهام و ابهام و اصطلاحا در مواردی مانند سکوت که وزیر صحبت کند، این موارد سکوت و ابهام را حذف می کنیم. وی در ادامه با بیان اینکه حتما در بازبینی و اصلاح قانون که هم اکنون در دستور کار است، موارد این چنینی حذف و تقلیل می یابد، افزود: هرچند باید یک قانونی را بنویسیم که جای ابهام نداشته باشد، اما وظیفه ذاتی سازمان حفظ حیثیت و شئون نظام مهندسی است و در رویکرد جدید حتما این موضوعات پیگیری می شود و صرف اینکه حکمی آمده است ما از حقوق مهندسان صرف نظر نمی کنیم. علاوه بر آن به دلیل اینکه کمیسیون عمران تلاش دارد از همه گروه های ذینفع برای اصلاح قانون استفاده کند، فرآیند اصلاح مقررات مقداری زمان بر شده اما امیدواریم اصلاحیه قانون ظرف دو ماه آینده به صحن مجلس بیاید. آماری از ساختمان های ناامن در تهران وجود ندارد رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران هم در نشست خبری خود با رسانه ها از عدم اجرای قوانین گله کرد و گفت: حدود 3 سال است مبحث 22 مقررات ملی راداریم اما تا امروز مسکوت مانده و اتفاقاً حادثه پلاسکو هم به همین موضوع بازمی گردد. حسن قربان خانی نیز به اهمیت بحث نگهداری و بهره برداری از ساختمان ها اشاره کرد و گفت: اگر مقررات ملی بخصوص در بخش بهره برداری، تعمیر و نگهداری رعایت نشود نمی توان تضمین داد که حوادثی مشابه پلاسکو تکرار نشود. وی معتقد است: با توجه به اینکه هیچ متولی تابه حال وجود نداشته و هیچ کس در جهت عملیاتی شدن مبحث 22 اقدام نکرده بعید است کسی بداند، چند ساختمان پرخطر در تهران وجود دارد و وقتی شناسایی نشده اند، حتماً در جهت جلوگیری آن هم نمی توان اقدامی انجام داد. به گفته قربان خانی رعایت مقررات ملی یک همیت ملی می طلبد. رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران بابیان اینکه مقررات ساخت وساز روی زمین مانده و رعایت نمی شود، گفت: اگر می خواهیم کیفیت ساختمان ها بالا برود باید هرساله عمر مفید ساختمان ها را افزایش دهیم. این از مأموریت های سازمان نظام مهندسی است ولی این سازمان یک بخش است و باید سایر بخش ها هم برای آن تلاش کنند. قربان خانی با اشاره به اینکه کشور ما ازلحاظ بلایای طبیعی به شدت مستعد است، هشدار داد: باید در اجرای مقررات ملی بیشترین توجه را داشته باشیم. بر اساس قانون نظام مهندسی هر فردی که می خواهد به امر ساختمانی ورود کند باید صلاحیت لازم را داشته باشد ولی متأسفانه در ایران ساختمان ها توسط افراد فاقد صلاحیت ساخته می شوند. ما در کشور به لحاظ تعداد مهندس رده سوم جهان را در اختیارداریم ولی متأسفانه از این پتانسیل استفاده نمی شود و هنوز ساختمان های ما توسط افراد فاقد صلاحیت ساخته می شود. قربان خانی در پاسخ به این سؤال که سازمان نظام مهندسی در کاهش عمر مفید ساختمان ها مؤثراست، اظهار داشت: سازمان نظام مهندسی بخشی از این موضوع است. در کارهایی که مهندسان ناظر ما حضور داشتند شرایط عمر مفید ساختمان ها نسبت به کسانی که حضور ندارند متغیر است. ولی برای اینکه عمر مفید ساختمان ها را بالا ببریم فرآیندی دارد، حضور مهندسان ناظر، استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد و نهایتاً تسهیل این امر که صاحبان صلاحیت در امر ساخت وساز حضور پیدا کنند. ولی نکته ای که وجود دارد این است که چرا در شهر تهران با جمعیت حدود 12 میلیون نفر، ساختمان هایی ساخته می شود که قریب به اتفاق توسط افراد فاقد صلاحیت ساخته می شوند. بنابراین کار از حیطه اختیارات سازمان نظام مهندسی خارج می شود.