هرکدام از عوامل دخیل در ساخت وساز وظایف و اختیاراتی را در چارچوب قانون دارند که غفلت از آن ها می تواند عواقب جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. در ادامه با نگاهی دقیق تر به تبیین جایگاه مجری، مالک، نظام مهندسی و مسئولیت های هریک از آنان می پردازیم.
اهم وظایف و اختیارات مجری ذی صلاح
مطابق مباحث دوم و دوازدهم مقررات ملی ساختمان و شرایط عمومی و خصوصی قراردادهای همسان این وظایف و اختیارات به دو بخش فنی - اجرایی و مالی - اداری تفکیک شده است.
بخش اول: فنی و اجرایی:
مسئولیت صحت عملیات ساختمانی و اصلاح نواقص احتمالی نقشه ها و مشخصات فنی با رعایت مباحث مقررات ملی و شهرسازی و پروانه ساختمانی و نقشه های مصوب و درخواست انجام آزمایش های فنی مربوطه
اخذ تأییدیه ناظرین در هر مرحله از کار و تکمیل دفترچه اطلاعات فنی ملکی ساختمان.
رعایت اصول ایمنی و حفاظت کارگاه و ساختمان های پیرامون
تنظیم و بروز آوری برنامه زمان بندی کلی و تفصیلی
تهیه نقشه های از بیلت از کارهای اجراشده و تحویل تمامی مدارک و مستندات فنی به صاحب کار پس از اتمام عملیات
دادن تضمین های لازم پس از اتمام کار و اخذ بیمه نامه کنترل کیفی کار به نفع کارفرما و یا تضمین کیفیت کار
جبران خسارات ناشی از عملکرد خویش و نهایتاً اخذ پایان کار ساختمانی و واگذاری ملک به مالک
بخش دوم: مالی و اداری
تهیه برآورد اولیه از هزینه های اجرایی کار
تنظیم قراردادهای کارگری و خرید مصالح به کار گماردن مهندسان و پیمانکاران و معماران و استادکاران ماهر حسب مورد
ارائه لیست دستمزد به کارفرما, و در خصوص پیمانکاران به صورت درصد کار انجام شده
استفاده از مصالح مرغوب و استانداردشده
اقدام برای اخذ انشعابات آب و برق و گاز
اخذ بیمه نامه های مسئولیت و حوادث و ارائه بیمه ماهانه و عوارض و غیره
تدارک نگهبان و حراست از کارگاه
موارد مهم
* مجری ذیصلاح هر قسمت از کار را به پیمانکاران جزء یا اشخاص واگذار می نماید و درصورتی که پیمانکار کل کار را اجرا نماید، با داشتن پروانه اجرای ساختمان می تواند به عنوان مجری فعالیت نماید.
* مجری ذی صلاح بسته به نوع خدماتی که به مالک ارائه می دهد و توافقات اولیه، حق الزحمه خود را به صورت درصدی از هزینه های اجرایی در هر مقطع از کار از مالک مطالبه می نماید که درهرحال این میزان نباید از مقادیر حداقلی پیش بینی شده در تعرفه دستمزد مجریان کمتر باشد.
اهم وظایف و اختیارات مالک
مالک یا قائم مقام قانونی آن مطابق مباحث دوم و دوازدهم مقررات ملی ساختمان و قراردادهای همسان دارای وظایف و اختیاراتی به شرح زیر است:
پرداخت کلیه هزینه های اجرای عملیات
انعقاد قراردادهای کارگری جزء و به کار گماردن آنان
انتخاب مراکز خرید مصالح و تجهیزات
اتخاذ تمهیدات مالی پروژه با هماهنگی مجری و در چارچوب برنامه زمانی کار
انتخاب آزمایشگاه های کنترل کیفی کار
همکاری با مجری در هر مرحله از کار برای اجرای برنامه زمان بندی
همکاری با مجری در اتخاذ تدابیری برای اجرای موارد ایمنی و حفاظت کارگاه
همکاری با مجری در رعایت مشخصات فنی و شهرسازی
انتخاب شرکت بیمه گری برای پوشش بیمه ای مسئولیت مدنی و تضمین کیفی کار
فسخ قرارداد با هریک از عوامل اجرایی جزء در صورت تحقق شرایط فسخ
نظارت مضاعف بر عملکرد مجری و ناظر و لیست هزینه های کارگری و دستمزد
لازم به ذکر است مالک در صورت داشتن پروانه اجرا خود رأساً می تواند عنوان مجری پروژه را اجرا نماید.
نقش سازمان نظام مهندسی
نقش سازمان نظام مهندسی به عنوان مرجع تعیین صلاحیت و ظرفیت کاری مجریان به پنج بخش تقسیم می شود:
انتخاب و به کار گماردن مجری و سایر عوامل اجرایی با هماهنگی مالک
نظارت بر عملکرد مجریان و در صورت بروز تخلف ارجاع امر به شورای انتظامی و وزارت راه و شهرسازی به عنوان مرجع صدور پروانه مجری که این مهم به واسطه استفاده از یک مشاور و با به کارگیری نیروهای مجرب و باسابقه و خوش نام محقق می گردد.
حمایت از مجریان در جهت رفع دغدغه های شغلی با اتخاذ راهکارهایی در چارچوب اختیارات و مسئولیت های قانونی خویش
دفاع از حقوق مجریان در مقابل مالکین بدحساب یا قانون گریز؛ بخصوص وقتی که تعهداتی به اشخاص یا پیمانکاران جزء در میان باشد
پوشش بیمه ای مجریان اعم از بیمه تأمین اجتماعی و مسئولیت مهندسی در سازمان نظام مهندسی