خدمات نقشه برداری به صنعت ساختمان

نقشه برداری دارای تاریخچه و قدمتی دیرین است و نقش برجسته دانشمندان بزرگ و بنام ایرانی نظیر ابوریحان بیرونی و خواجه نصیرالدین طوسی در مباحثی همچون پیدا کردن طول و عرض جغرافیایی، مشخص کردن فواصل بین شهرها از طریق اندازه گیری های نجومی و حتی پیدا کردن ارتفاع یک کوه از طریق روابط مثلثاتی و پایه گذاری اختراع دوربین تئودولیت و...ستودنی و انکارناپذیر است. نقشه برداری یکی از رشته های کلیدی، زیربنایی و مادر در همه مباحث عمرانی اعم از ساختمان سازی، شهرسازی، راه سازی و سایر علوم است. به عبارت ساده در همه پروژه های عمرانی عوامل دست اندرکار حول میخ نقشه بردار ارتزاق می نمایند و در همه علوم به خصوص پروژه های عمرانی نقش رشته نقشه برداری و مهندس نقشه بردار پایه ای و انکارناپذیر است. این رشته که جزء رشته های هفتگانه سازمان نظام مهندسی است، علی رغم پیشینه معتبر و کاربرد متعالی در صنعت ساختمان سازی و شهرسازی، مظلوم و مهجور واقع شده است. به طورکلی خدمات نقشه برداری ساختمانی را می توان به سه دسته اصلی قبل از احداث حین احداث و پس از احداث ساختمان تقسیم کرد. نکته: توصیه می شود مهندسان نقشه بردار در تمام مراحل پروژه های ساختمانی قبل از شروع پروژه و حین اجرای خدمات مهندسی نقشه برداری و حتی پس ازآن نسبت به ثبت بصری پروژه با دوربین های عکس برداری و سپس نسبت به بایگانی آن ها بر اساس تاریخ و گزارش های تکمیلی اقدام کند. این امر می تواند جهت رفع هرگونه ابهام در کلیه مراحل ارائه خدمات به نقشه بردار کمک کند. خدمات نقشه برداری قبل از احداث ساختمان عناوین اصلی خدمات نقشه برداری قبل از احداث ساختمان را می توان به زیر بخش های زیر تقسیم بندی کرد: * مشخص کردن حدود اربعه و نقشه برداری توپوگرافی، تهیه نقشه سایت پلان و ثبت موقعیت عوارض طبیعی و مصنوعی (مانند چاه ، درخت و ) که در هنگام طراحی معماری تأثیرگذار هستند. * بررسی ابعاد اربعه و مساحت وضعیت موجود زمین و مطابقت آن با سند ثبتی و پیاده سازی طول و ابعاد سند بر روی نقشه وضعیت موجود زمین (ازبیلت) و رفع احتمالی عدم تطابق مشکلات ثبتی سند ملکی * کمک به تیم معماری جهت جانمایی بهترین مکان احداث ساختمان با توجه به ضوابط شهرسازی و معماری و محاسبات بروکف * جانمایی سایت پلان بر اساس دستور نقشه شهرداری بر روی نقشه های ازبیلت خدمات نقشه برداری حین احداث ساختمان از مزایای کلی خدمات نقشه برداری ساختمانی می توان افزایش دقت و صحت اجرای نقشه ها و درنتیجه افزایش تأثیرات واقعی محاسبات فنی سازه و معماری، محاسبات زلزله و افزایش بهره وری در زمان اجرای پروژه را برشمرد. عناوین اصلی خدمات نقشه برداری حین احداث ساختمان را می توان به زیر بخش های زیر تقسیم بندی کرد: * پیاده سازی سایت پلان و جانمایی محل فونداسیون * کنترل اجرایی حین عملیات خاک برداری و گودبرداری و محاسبات احجام خاکی بر اساس نقشه برداری های مکرر از سطح سایت بنا به تقاضای کارفرما * کنترل مجدد جانمایی فونداسیون * جانمایی و کنترل محل حفر چاه شمع ها و کنترل پیوسته آن ها (پس از هر مرحله گودبرداری در پروژه های بلندمرتبه ای که شامل طبقات متعدد زیر سطح صفر هستند) * کنترل پیوسته خطوط تراز بسترسازی و مگر ریزی و * جانمایی محورهای سازه و کنترل پیوسته موقعیت مکانی و تراز ارتفاعی آن ها تا هنگام نصب صفحه ستون ها * کنترل موقعیت مسطحاتی ستون ها در پروژه های اسکلت بتونی * کنترل شاقولی و پیچیدگی ستون ها در ساختمان های اسکلت فلزی حین ستون ریزی * کنترل خط تراز بتن ریخته شده در سقف ها * پیاده سازی خطوط تراز در طبقات برای سایر پیمانکاران ساختمانی نظیر برق کار، تأسیسات، سقف کاذب و و کنترل پیوسته آن ها * پیاده سازی اجزای ساختمانی بسته به نوع پروژه و درخواست کارفرما و کنترل صحت اجرای آن ها در داخل و یا خارج پروژه ساختمانی (محوطه سازی) به عنوان مثال اجرای طرح داخلی طبقات نظیر تیغه های دیوارچینی داخل ساختمان، جانمایی محل احداث رایزر های تأسیسات، کانال های آب های زهکشی و پیاده سازی قطعات سقف و ...) * پیاده سازی رمپ ها و سایر اجزای فنی محوطه سازی و کنترل دقیق خطوط تراز آن ها. * کنترل دقیق نصب قطعاتی که شاقولی بودن آن ها اهمیت اساسی دارد (مانند قطعات شمشیری در راه پله ها، پاگرد پله ها و ...) * پیاده سازی نماهای پیچیده ازنظر طراحی و یا نماهایی که با مصالح خاص پیش ساخته پازلی اجرا می شوند (نظیر کامپوزیت پانل آلومینیوم ، نمای فریم لس شیشه ای و ...) خدمات نقشه برداری پس از احداث ساختمان معمولاً هنگام مرمت، احیا و بازسازی یک بنا و یا اجرای یک طرح جدید پس از ساخت بنا و یا تغییر در طراحی حین اجرای یک بنا نیاز به خدمات نقشه برداری به شدت احساس می شود. قدم اولیه در تمام این پروژه ها تهیه نقشه وضعیت موجود (ازبیلت) است. نقشه بردار موظف است داده های لازم بسته به نوع پروژه و نیاز پیمانکار را از محل پروژه استخراج کرده و در قالب نقشه های ساختمانی قابل استفاده برای مجری تهیه کند. معمولاً شاخه های معماری و باستان شناسی، تصویرگری بیشترین مصرف کنندگان این گونه خدمات نقشه برداری هستند. آماده سازی بستر شبکه نقشه برداری و انتخاب ابزار مناسب جهت تهیه ازبیلت دقیق بستگی به موقعیت و نوع پروژه و تجربه قبلی نقشه بردار در پروژه های مشابه دارد. بنابراین به صورت موضوعی فقط به ذکر چند مورد بسنده می شود: * نقشه برداری میکروژئودزی و تهیه نقشه ازبیلت ستون ها و دیوارهای حائل به منظور چگونگی بررسی وضعیت سازه ازنظر نشست و یا پیچش و انتخاب روش های مناسب تقویت سازه. * نقشه برداری تهیه پلان ازبیلت نمای یک ساختمان جهت اجرای نمای جدید و یا بازسازی نمای موجود با کمک ابزارهای مناسب که بسته به پیچیدگی طرح، انتخاب ابزار مناسب نظیر دوربین های متریک دیجیتال، اسکنرهای لیزری و یا تجهیزات دقیق نقشه برداری صورت می پذیرد. * جهت پروژه های بازسازی تهیه نقشه ازبیلت کلیه اجزای تأسیسات الکتریکی و محل خروجی و ورودی های لوله های تأسیساتی و سایر اجزای ساختمانی نظیر حفرات کانال های آب و سرویس های بهداشتی و ... ضروری بوده و بسته به پیچیدگی و وضعیت طرح ابزارهای مناسب جهت برداشت انتخاب می گردد. * مستندسازی میراث فرهنگی در راستای شناخت آثار تاریخی و ملی و تهیه طرح های حفاظت، مرمت، احیاء، ساماندهی بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی - فرهنگی با کمک ابزارهای دقیق مستند نگاری نظیر سیستم های فوتوگرامتری برد کوتاه و اسکنرهای لیزری