ساختمان، چشم انتظار دو بهار

ضمن عرض تبریک و شادباش پیشاپیش سال نو به همه هم وطنان به خصوص اهالی صنعت ساختمان، می توان گفت سالی را که در پیش روداریم(1396) با دو بهار آغاز خواهیم کرد؛ یک بهار، همان بهار طبیعت است که به روال مألوف همه ساله با سپری شدن زمستان، فصل سرسبز و افزاینده بهار فرامی رسد و با تغییر فضای طبیعت سرزندگی و نشاط خاصی نیز به جامعه می بخشد. بهار دیگر، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در نظام انتخاباتی کشور می باشد که انتظار می رود در اردیبهشت ماه سال 1396 با حضور سبز اکثریت مردم در پای صندوق های رأی، نشاط و شادابی مضاعفی در جامعه به وجود آورد. اما اینکه صنعت ساختمان با چه مکانیسمی چشم انتظار این دو بهار طبیعت و انتخابات خواهد بود؟ سؤالی است که بناست در این مقاله به آن پاسخ داده شود. در رابطه با انتظار صنعت ساختمان از بهار طبیعت می توان گفت که به روال سنوات گذشته همواره مردم در آغاز هرسال نو، هم از ساختمان و هم از اقتصاد کشور انتظار تغییر وضعیت البته رو به بهبود رادارند به شکلی که دو گروه سازندگان و خریداران ساختمان و مسکن در فصل بهار نگاه امیدوارانه ای به رونق ساخت وساز و خریدوفروش مسکن داشته اند؛ یکی از این دو گروه، تمایل دارد در فصل بهار طبیعت ساختمان هایی را که در دست ساخت دارند با آغاز فصل کار و تلاش، هر چه سریع تر به سرانجام رسانده و روانه بازار کنند تا با فروش به قیمت بالاتر سود زحمات چندساله و سرمایه گذاری های آن چنانی خود را برداشت نمایند و گروه دوم، خواهان عرضه واحدهای مسکونی بیشتر به بازار توسط گروه اول و افزایش دایره و قدرت انتخاب خویش از یک سو و پایین آمدن قیمت مسکن به تبع افزایش عرضه زیاد از سوی دیگر هستند. این دو گروه، هرچند در سال 1396 نیز مثل چهار سال گذشته در انتظار تحقق انتظار خود نشسته اند اما اینکه به این خواسته خویش در این سال دست خواهند یافت یا نه را چشم به راه ارزیابی و تحلیل های کارشناسان اقتصادی این بخش ازیک طرف و واکنش بازار به بهار از طرف دیگر هستند. البته با مراجعه به سوابق تحلیل های این چنینی مشاهده می شود آنچه پیش از فصل بهار راجع به وضعیت بازار ادعاشده با آنچه پس از سپری شدن این فصل و حتی سال، به بار نشسته است کاملاً متفاوت و گاهی متناقض بوده است. به عنوان مثال طی سال های 92، 93، 94 و 95 هرچند قریب به اتفاق صاحب نظران اقتصادی از بهبود و حتی رونق صنعت ساختمان و مسکن در سال های پیش رو خبر داده بودند، اما آنچه درواقع و در عمل اتفاق افتاد متفاوت با پیش بینی های غیر مستدل بوده است که شاهد مثالش نه تنها رونق نیافتن این بازار بلکه گرفتار شدن آن در رکود سنگین بوده است. اما در رابطه با انتظار صنعت ساختمان از بهار انتخابات در سال 1396 نیز می توان گفت که انتظارات جامعه در کل و ساختمانی ها به طور خاص از برگزاری انتخابات به خصوص انتخاب رئیس جمهور جدیدی که بناست با برنامه های متفاوت از گذشته پا به عرصه مدیریتی کشور نهد این بوده که رئیس جمهور با تیم اقتصادی و برنامه های جدید خواهند توانست فضای سیاسی و اقتصادی اجتماع را در راستای گذر از مشکلات و نارسایی های گذشته به آینده ای روبه پیشرفت و توسعه تغییر دهند؛ این انتظار آحاد مردم و جامعه ساختمانی از تغییر تعبیر بهار انتخاباتی مطالبه معقولی است که باید همه ملت ها باانگیزه های توسعه طلبانه از دولت ها داشته باشند و مردم ایران نیز، هم با این نگاه فضای پس از انتخابات را فضای بهاری توأم با رونق و پیشرفت می خواهند و هم با استناد به اسناد بالادستی تدوین شده برای توسعه کشور که در قالب برنامه های پنج ساله به عنوان نقشه راه فرا روی مسئولان کشور نهاده شده است از رئیس جمهور جدید در فصل بهاری انتخابات توقع دارند با نگاه متفاوت به افق و چشم انداز برنامه ای کشور و با انتخاب روش های نوین بتواند همراه با تیم اقتصادی قوی، اقتصاد کشور را از گردنه های کولاک زمستانی رکود و عدم رونق به سوی سرسبزی بهاری دشت رونق و پیشرفت به سلامت عبور دهند. همان طور که اشاره شد برای تحقق انتظارات جامعه از بهارین طبیعت و انتخابات، ملزوماتی وجود دارد؛ نه بهار طبیعت بدون بارندگی و استفاده از منابع آبی- که لازمه آبیاری، رویش و سرسبزی است- به تنهایی موجد سرزندگی و نشاط در طبیعت خواهد شد و نه رئیس جمهور بدون بهره گیری از منابع مالی در کنار تیم اقتصادی قوی و کاردان، به تنهایی خواهد توانست موجبات رونق و شادابی اقتصادی و ساختمانی را فراهم آورد. بهار طبیعت با توجه به بارندگی های زمستانی سال 1395 که در سراسر کشور و استان ها شاهد بودیم که البته خسارت هایی نیز برای برخی از مردم در بعضی از استان ها در پی داشت- نویدبخش شادابی و سرسبزی خاصی برای مردم ایران خواهد بود اما آیا بهار انتخاباتی نیز از منابع لازم و اعتبار کافی برای رونق بخشی به اقتصاد و ساختمان برخوردار خواهد بود یا نه ؟ را باید به میزان سرمایه گذاری ها و مقدار بودجه عمرانی کشور در سال 1396 مراجعه کرد. برای تحقق یا عدم تحقق انتظار ساختمان و ساختمانی ها از سال 1396 اولین چیزی که به ذهن متبادر می شود کفایت یا عدم کفایت بودجه عمرانی برای به حرکت درآوردن چرخ های ساخت وساز، تولید مصالح و تولید مواد لازم در این صنعت است. بودجه عمرانی به تصویب رسیده برای سال 1396 با مبلغ 62 هزار میلیارد تومان ازنظر کمی تفاوت قابل اعتنایی با بودجه سنوات گذشته نکرده است. البته شاید به اعتقاد برخی از کارشناسان میزان بودجه عمرانی در نظر گرفته شده برای این سال کافی به نظر برسد اما با توجه به تجربه سال های گذشته، تخصیص واقعی آن بعید به نظر می رسد. بنابراین، هم به علت عدم اطمینان از تخصیص واقعی بودجه عمرانی در سال 1396و هم به دلیل نیازمندی های چند برابری پروژه های عمرانی ناتمام از اعتبارات بیشتر، تحقق انتظار بهار ساختمانی همچون سنوات گذشته در هاله ای از ابهام و انتظار قرار خواهد گرفت که البته این، فقط یکی از عوامل موجد وضعیت قابل پیش بینی صنعت ساختمان در سال 1396 خواهد بود. اما انتظار خوش بینانه ای نیز وجود دارد و آن، افزایش حجم تولید، مقدار فروش و رشد اقتصاد نفتی مقوم اقتصاد کشور است. قادر نصیری ترزنق