پاییز 96 بازار مسکن رونق پیدا می کند

صنعت ساختمان در حالی با میراث چهارساله رکود، سال 96 را آغاز کرده است که بررسی تحولات بازار مسکن و ساخت وساز، تحقق رونق در این حوزه را با چالش جدی مواجه می کند. به گزارش پیام ساختمان، از یک سو روند کاهشی تولید ساختمان پس از افت 40 درصدی در سال 93 و کاهش 52 درصدی در سال 94، در سال گذشته نیز ادامه یافت و در 8 ماهه نخست حدود 9 درصد کاهش را ثبت کرد و از سویی دیگر آن گونه که آخرین گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن نشان می دهد، تعداد معاملات این بازار نیز باوجود نوساناتی که در سال 95 داشت، عاقبت نتوانست از روند نزولی خود خارج شود. همچنین بر اساس گزارش بانک مرکزی نرخ رشد صنعت ساختمان در 9 ماهه سال گذشته، منفی 17.1 درصد بوده است. به اعتقاد بیت الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن، رونق در بازار مسکن به دنبال افزایش در 4 حوزه تولید، سرمایه، درآمد مالیاتی و حجم معاملات محقق می شود که در سال گذشته تجربه نشده اند. در این شرایط، آن گونه که از نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 95 برمی آید، 24 میلیون و 196 هزار و 35 خانوار ایرانی در 22 میلیون و 825 هزار و 46 واحد مسکونی زندگی می کنند که براین اساس، کسری مسکن در کشور به یک میلیون و 370 هزار و 989 واحد می رسد. از دیگر سو آمارها حاکی از وجود 2 میلیون و 587 هزار و 607 واحد مسکونی خالی نیز حکایت دارد که گرچه طبق عقیده کارشناسان این رقم با احتساب ضریب خانه های خالی، طبیعی است اما از طرفی، ناتوانی مالی متقاضیان خرید مسکن را نشان می دهد. از طرفی، نگاهی به وضعیت خانوارهای ایرانی به ویژه در شهرها، برافزایش اجاره نشینی و کاهش درصد مالکیت مسکن خانوارها دلالت دارد؛ بر اساس نتایج سرشماری سال 95، درصد مالکیت خانوارهای شهری از 62.2 درصد در سرشماری سال 85 به 54.5 درصد در سال 95 کاهش یافته و تعداد خانوارهای شهری اجاره نشین از 29 درصد در سال 85 به 36.7 درصد در سال 95 رسیده است. به عبارتی دیگر، در سال های اخیر، به واسطه افزایش شکاف بین قیمت مسکن و قدرت خرید خانوارها، موجودی مسکن قابل عرضه در بازار، باوجود کاهش تولید، افزایش قابل توجهی را تجربه کرده است و تعداد خانه های خالی بیش از 55.5 درصد افزایش یافته و در این میان افزایش چند برابری سقف تسهیلات مسکن در دولت یازدهم نیز قادر به رفع معضل نبوده است. جای خالی 4 عامل تأثیرگذار در مسکن جدیدترین گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن نشان می دهد در اسفند سال گذشته، تعداد معاملات آپارتمان های مسکونی شهر تهران نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب 21.6 و 6.4 درصد کاهش یافته است. در این میان گرچه می توان افت معاملات نسبت به ماه قبل را با توجه به افت طبیعی بازار معاملات در ماه پایانی سال، توجیه پذیر دانست اما افت 6.4 درصدی معاملات اسفند 95 نسبت به ماه مشابه سال قبل بر تداوم رکود و ادامه روند نزولی معاملات این بازار دلالت دارد که این مسئله می تواند پیش بینی رونق بازار مسکن در سال 96 را نیز با چالش جدی روبه رو کند. بیت الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن معتقد است: در هر بازاری، افزایش در 4 حوزه تولید، سرمایه، درآمد مالیاتی و حجم معاملات از عوامل تأثیرگذار بر رونق محسوب می شود که بازار مسکن در سال گذشته فاقد آن ها بوده لذا باوجود تجربه نوسان های مقطعی، هرگز رونق پایداری را تجربه نکرده است. اماواگر رونق مسکن از اواسط 96 ستاریان با تأکید بر سرمایه ای بودن بخش مسکن، می گوید: رونق مسکن لزوماً با حضور متقاضیان مصرفی رخ نمی دهد بلکه، به واسطه ورود نقدینگی و سرمایه به بازار مسکن، باهدف جلوگیری از کاهش ارزش در برابر تورم زایی اقتصاد دولتی، رونق در این بازار محقق خواهد شد. این کارشناس مسکن با اعتقاد به اینکه وضعیت فعلی اقتصاد ایران تحمل تداوم سیاست های کاهش تورم را ندارد، می گوید: ادامه سیاست های کاهش تورم، وضعیت اقتصاد رکود زده ایران را بحرانی تر می کند و در صنعت ساختمان به ورشکستگی بنگاه های باقیمانده در حوزه تولید مصالح ساختمانی منجر می شود. او از دیگر سو معتقد است: عزم دولت برای هرگونه گشایش اقتصادی، نیازمند تزریق منابع مالی به صنایع است که این منابع به دلیل همان ماهیت تورم زایی اقتصاد دولتی، عاقبت وارد بازار مسکن خواهند شد. ستاریان با استناد به وضعیت درآمدهای نفتی دولت و شکل نقدینگی کشور، پیش بینی می کند که احتمالاً از اواخر نیمه اول سال جاری، تحولاتی در بخش مسکن رخ دهد که با افزایش در 4 حوزه معاملات، قیمت، صدور پروانه ها و سرمایه گذاری همراه خواهد بود.