رکورد 15 ماهه در بازار نفت

ماه جولای با رکورد شکنی بازار نفت پایان یافت. از سویی قیمت نفت در این ماه بیشترین رشد ماهانه از آوریل 2016 را به ثبت رساند و از سوی دیگر در آخرین روز از این ماه بهای نفت خام آمریکا برای اولین بار طی دو ماه گذشته به بالای 50 دلار رسید. ظهور تأثیر توافق بزرگان نفتی میزان موجودی انبارهای نفتی آمریکا همواره یکی از مؤلفه های تأثیرگذار بر بازار نفت بوده است؛ اما این آمار بعد از توافق نفتی کشورهای عضو و غیر عضو اوپک برای کاهش عرضه نفت بیش از قبل مورد رصد تحلیلگران بازار قرار می گیرد. چراکه کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت مهم ترین هدف خود از امضای توافق را کاهش موجودی انبارهای نفتی جهان که در سه سال اخیر رشد بی سابقه ای یافته، اعلام کرده اند. اما ازآنجاکه آمریکا تنها کشوری است که آمار موجودی انبارهای نفتی خود را به طور هفتگی و دقیق اعلام می کند، تغییرات میزان نفت ذخیره شده در این انبارها به کاهش یا افزایش ذخایر کل جهان تعمیم داده شده و بر بازار نفت بسیار اثرگذار است. میزان موجودی انبارهای نفتی این کشور از ابتدای سال جاری میلادی باوجود اجرای توافق اوپک و کاهش قابل توجه عرضه جهانی نفت رو به افزایش گذاشت و این مسیر افزایشی تا آخر ماه مارس یعنی پایان سه ماه ابتدایی سال ادامه یافت. اما از ابتدای آوریل سطح موجودی انبارهای نفتی این کشور رو به کاهش گذاشت. بااین حال میزان موجودی انبارهای تجاری آمریکا در ماه جولای در مقایسه با ماه های پیش از آن با شدت بیشتری کاهش یافت. بر اساس آمار منتشر شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا در چهار هفته اخیر حجم موجودی انبارهای نفتی آمریکا 7/ 25 میلیون بشکه کاهش یافته و در هفته گذشته سطح انبارهای نفتی به 4/ 483 میلیون بشکه رسیده است. به نظر می رسد کاهش موجودی انبارهای نفتی این کشور در ماه جاری نیز ادامه دارد. آن طور که خبرگزاری رویترز روز گذشته اعلام کرد بانک بی ان پی پاریباس برآورد کرده که سطح تقاضا برای بنزین در آمریکا هفته جاری به بیشترین سطح در سال 2017 رسیده است. فصل گرما با افزایش مسافرت های جاده ای و رشد تقاضا برای بنزین همراه است و از آنجا که به دنبال توافق نفتی، عربستان میزان صادرات نفت خود به این کشور را کاهش داده است، برآورد می شود که میزان موجودی انبارهای نفتی آمریکا با شدت بیشتری کاهش یابد. توقف رشد شیل در این میان میزان تولید نفت آمریکا نیز یکی از مهم ترین مؤلفه های نوسان بازار نفت در سال های اخیر است، چراکه شروع افت قیمت نفت در میانه های سال 2014 به دنبال رشد شدید تولید نفت شیل در این کشور رخ داد و از آن زمان تولیدکنندگان نفت شیل به یکی از بزرگ ترین بازیگران بازار نفت تبدیل شدند. به طوری که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که در حال حاضر تولیدکنندگان این نوع نفت نقش سنتی اوپک یعنی تولیدکننده نوسانی را بازی می کنند. این موضوع ازآنجا ناشی می شود که به محض افزایش قیمت نفت تولید نفت از ذخایر شیل رو به افزایش می گذارد و با افت قیمت ها نیز شاهد کاهش سرمایه گذاری در این میدان ها و کاهش تولید نفت آمریکا هستیم. اما در ماه های اخیر، به دنبال اجرای توافق اوپک که چشم انداز بازار نفت را روشن تر از قبل کرد، سرمایه گذاری در ذخایر شیل افزایش و میزان تولید نفت این کشور رو به افزایش گذاشته بود. افزایش فعالیت ها در میدان ها نفتی آمریکا پیش از هر چیزی در آمار تعداد دکل های حفاری فعال در این کشور که هر هفته از سوی موسسه اطلاعاتی بیکرهیوز منتشر می شود، نمود پیدا می کند. بر اساس آمار منتشرشده از طرف بیکرهیوز، تعداد دکل های حفاری فعال در میدان ها نفتی آمریکا از ابتدای سال جاری میلادی 241 مورد افزایش یافته و به 766 مورد رسیده است. بااین حال از این تعداد رشد تنها 10 عدد در ماه جولای رخ داده و علاوه بر این در هفته های پایانی شاهد کاهش سرعت افزایش تعداد دکل ها بوده ایم. به طور مثال در هفته سوم تعداد دکل های فعال در این کشور یک دستگاه کاهش و در هفته پایانی دو دستگاه افزایش داشته است. این موضوع نشان از توقف رشد سرمایه گذاری در میدان ها نفتی آمریکا داشته و به رشد قیمت ها در بازار نفت کمک کرده است. در این میان، ازآنجاکه میزان تولید از ذخایر متعارف آمریکا معمولا تغییر چندانی ندارد، از دید کارشناسان تغییرات آمار تولید نفت این کشور نشان دهنده میزان تحرک تولیدکنندگان نفت شیل است. حال داده های تولید که از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا منتشر می شود، نشان می دهد سرعت رشد تولید نفت این کشور کند شده است. بر اساس این داده ها، تولید نفت آمریکا از ابتدای سال جاری حدود 640 هزار بشکه افزایش یافته که البته بخشی از آن در سه ماه اول سال و از ذخایر متعارف آمریکا بوده است. از این مقدار رشد تنها 72 هزار بشکه در چهار هفته اخیر رخ داده است. علاوه بر این تولید نفت این کشور در هفته گذشته 19 هزار بشکه کاهش یافته که گمانه کند شدن سرعت توسعه صنعت نفت شیل آمریکا را تقویت می کند. تولید نفت این کشور در حال حاضر به 41/ 9 میلیون بشکه در روز رسیده است، باوجود خوش بینی های این روزهای بازار نفت به توقف توسعه نفت شیل اما اداره اطلاعات انرژی آمریکا در آخرین گزارش های خود بارها پیش بینی کرده است که تولید نفت این کشور در سه ماه پایانی سال به بیش از 10 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. علاوه بر این روز گذشته مدیر مالی و اجرایی غول نفتی بی پی در گفت وگو با خبرگزاری رویترز قیمت نفت در سال 2018 را بین 45 تا 50 دلار پیش بینی کرده است. بریان گیلوری بابیان اینکه تقاضا با رشد 4/ 1 تا 5/ 1 میلیون بشکه در روز، افزایش مطلوبی در سال آینده خواهد داشت، رشد تولید نفت شیل را به عنوان مانع افزایش قیمت ها معرفی کرده است. اوپک مصمم به متعادل کردن بازار نفت مهم ترین عوامل شروع کاهشی بازار نفت در ماه جولای به شرایط تولید اوپک باز می گردد. درواقع ماه جولای در حالی آغاز شد که اخباری مبنی بر میزان تولید نفت این سازمان در ماه ژوئن منتشر می شد که نشان از افزایش قابل توجه آن داشت. این اخبار با انتشار گزارش رسمی اوپک که نشان از رشد بیش از 200 هزار بشکه ای تولید نفت این سازمان در ماه ژوئن داشت، تأیید شد. مهم ترین عامل رشد عرضه نفت اوپک، افزایش تولید لیبی و نیجریه به عنوان دو عضو معاف از توافق بود. این دو کشور به دلیل جنگ های داخلی مدت ها است که کمتر از توان و ظرفیت خود نفت تولید می کنند، ازاین رو در توافق 30 نوامبر اوپک برای کاهش تولید از توافق کنار گذاشته شدند. باوجوداینکه این دو کشور به خصوص لیبی در سال های گذشته هیچ گاه نتوانسته بودند به سطوح قبلی تولید خود دست یافته یا رشد تولید پایداری داشته باشند، اما از ابتدای سال جاری تولیدات خود را به تدریج افزایش دادند، به طوری که تولید نفت لیبی در اوایل این ماه برای اولین بار ظرف 5 سال گذشته به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسید که نسبت به سطح تولید این کشور در زمان توافق بیش از 400 هزار بشکه رشد داشته است. تولید نفت نیجریه نیز در حال حاضر به سطح 8/ 1میلیون بشکه در روز رسیده که نسبت به تولید ماه دسامبر نزدیک به 300 هزار بشکه بیشتر است. تداوم رشد تولید این دو کشور گمانه بی اثر شدن توافق اوپک را تقویت کرد. علاوه بر این، برخی اعضای اوپک که در توافق حضور داشتند چندان به آن پایبند نبودند. به طور مثال می توان از امارات و عراق به عنوان اعضای متخلف در توافق یادکرد. عراق ماه گذشته حدود 5/ 4 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که این رقم حدود 150 هزار بشکه در روز بیشتر از سهمیه موردتوافق است. میزان پایبندی این کشور به توافق کمتر از 30 درصد برآورد می شود. ازاین رو میزان پایبندی اوپک به توافق در ماه ژوئن نسبت به ماه های قبل از آن به شکل قابل توجهی کاهش یافته بود، هرچند کاهش تولید بیشتر از تعهدات برخی دیگر از اعضا ازجمله عربستان موجب شد سطح پایبندی اوپک درمجموع بیش از 90 درصد باقی بماند. بااین حال رشد تولید نفت اوپک کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی را در نیمه اول ماه گذشته به همراه داشت.