رشد گردشگری داخلی در 4 ماه اول 96

رئیس ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر، آمار گردشگران داخلی در 4 ماه نخست امسال بر اساس شمار اقامت و بازدید گردشگران از جاذبه ها را اعلام کرد. مرتضی رحمانی موحد با اعلام آخرین گزارش آماری گردشگران داخلی در بازه زمانی اول فروردین ماه تا هفدهم تیرماه اظهار کرد: بر اساس آمار ثبت شده، مجموع اقامت کنندگان در واحدهای اقامتی کشور 80میلیون و 107 هزار و 345 نفر-شب اقامت بوده که این تعداد نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته با 23 درصد رشد همراه شده است. همچنین به گفته معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، مجموع آمار بازدید گردشگران از مراکز گردشگری نیز 134 میلیون و 232 هزار و 820 بوده که نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته 24 درصد رشد داشته است. بر اساس آمار استعلام شده از معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی در مدت مشابه سال قبل 65 میلیون و 119 هزار و 318 نفر-شب اقامت و 108 میلیون و361 هزار و457 بازدید گردشگران از مراکز گردشگری ثبت شده است. چرایی رشد ناگهانی این در حالی است که آمار گردشگری داخلی در ایام نوروز 95 حاکی از 62 میلیون نفر-شب اقامت و بیش از 100 میلیون بازدید از مراکز گردشگری بود. این آمار در نوروز 96 به 59 میلیون نفر-شب اقامت و 94 میلیون بازدید از مراکز گردشگری رسید. درواقع میزان اقامت در نوروز سال 96 نسبت به سال گذشته با رشد منفی حدود 5 درصدی مواجه بوده است. در همین خصوص در آمار اقامت گردشگران در مراکز اقامتی رسمی در سال های 93 و 94 که از سوی دفتر برنامه ریزی و حمایت از توسعه گردشگری منتشرشده و مبنای آن اطلاعات دریافتی از پلیس اماکن است، آمار اقامت گردشگران داخلی در مراکز اقامتی رسمی در تمام ایام سال های 93 و 94، به ترتیب 5 میلیون و 243 هزار و 398 نفر و 4 میلیون و 669 هزار و 730 نفر بوده که با رشد منفی 11 درصد مواجه بوده است. سؤالی که در این زمینه مطرح می شود این است که چگونه درحالی که آمارهای تعطیلات عید در سال های 95 و 96 با کاهش روبه رو بوده، آمارهای 4 ماه نخست این دو سال با رشد چشمگیر 23 درصدی مواجه شده است؟ با مقایسه ای تطبیقی بین آمار مراکز اقامتی رسمی با آمار گردشگری داخلی در 4 ماه نخست امسال و پارسال به نظر می رسد یکی از موضوعاتی که همواره بخش گردشگری از نبود آن رنج می برد وجود آمارهای شفاف و دقیقی است که از یکسو فعالان این صنعت بر اساس آن بتوانند به برنامه ریزی های بلندمدت درزمینهٔ گردشگری اقدام کرده و از سوی دیگر جامعه نیز از میزان دقیق این آمارها بنا بر حق خود درزمینهٔ گردش آزاد اطلاعات آگاه شوند. برخی کارشناسان سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به این ابهام ها درزمینهٔ آمارهای گردشگری متذکر می شوند که برخی حوادث مانند طغیان رودخانه ها در استان های جنوبی کشور که یکی از مقاصد اصلی گردشگری نوروزی هستند و آب وهوای نامناسب در ایام نوروز 96 موجب کاهش آمار نوروزی امسال شده است. از سوی دیگر، به گفته این کارشناسان، دلیل رشد فراوان آمار 4 ماه نخست امسال این است که تعطیلات عید فطر در سال 95 در آمار 4 ماه نخست قرار نگرفته اما امسال در این مدت زمان قرارگرفته و رشد 23 درصدی در سال جاری را نشان می دهد. این کارشناسان با اشاره به اینکه این آمار به شکل تجمیعی صورت گرفته، خاطرنشان می کنند که ممکن است تا پایان تابستان و با کاهش درصد سفرها میزان این آمار تعدیل شود. این استدلال در حالی مطرح می شود که آمار 4 ماه نخست سال های 95 و 96 در بازه زمانی اول فروردین تا 17 تیر برآورد شده و بر این اساس 2 روز از 3 روز تعطیلات عید فطر که به آن اشاره شده نیز در همین بازه زمانی 4 ماهه قرار می گرفته است. راه خروج از رکود گردشگری داخلی در فضای مبهم آمارهای گردشگری یکی از راه های دریافت اطلاعات درباره افزایش یا کاهش تمایل مردم به سفر، می تواند استناد به برآوردها و مشاهدات فعالان این صنعت باشد. اگرچه شاید نتوان به طور دقیق این مشاهدات را به کل کشور تعمیم داد اما می تواند مشتی از خروار تغییرات گردشگری باشد. مدیر یکی از آژانس های گردشگری دراین باره به خبرنگار ما اظهار کرد: در آمار مربوط به خدمات مسافری و گردشگری و آمار فروش تورها افزایش محسوسی نسبت به سال گذشته نداشته ایم. در بخش مسافرت های غیر ثبت شده نیز با توجه به اینکه تنها شاخص موجود برای ما شلوغی جاده ها است، با این معیار می توان گفت امسال جاده ها نسبت به سال قبل شلوغ تر بود و در ایام تعطیلات مسافران بیشتری نسبت به پارسال در جاده ها بودند. سهند عقدایی در خصوص دلایل عدم تغییر در تمایل مردم در بهره گیری از تورهای گردشگری خاطرنشان کرد: قدرت خرید مردم نسبت به سال قبل بالا نرفته و به تبع آن تقاضا برای مسافرت نیز بالا نرفته است. چنین وضعیتی سبب می شود کسانی که قصد مسافرت دارند بیشتر با تورهای ارزان تر که مربوط به آژانس های مسافرتی نمی شود و تقریبا به صورت غیرقانونی شکل می گیرد و همچنین با مسافرت های به اصطلاح باجناقی به سفر بپردازند. وی در خصوص راه حل تغییر ذائقه مردم در نوع سفر خود بابیان اینکه مشکل اصلی این بخش درزمینهٔ اقامتگاه ها است، اظهار کرد: اقامتگاه ها نسبت به دوره های پیک سفر و کاهش سفر انعطاف پذیر نیستند. این اقامتگاه ها نرخ مشخصی دارند که درنهایت تا 20 درصد کاهش یا افزایش خواهد داشت و هر اتفاقی هم رخ دهد این اقامتگاه ها از 20 درصد تخفیف پایین تر نمی آیند. عقدایی در ادامه افزود: اقامتگاه های ما توجیه نیستند که باید در زمان کاهش میزان اشغال خود که هزینه های ثابت آن ها سر جای خود است، از خط قرمز خود یعنی همان 20 درصد، پایین تر بیایند و همچون هتلداران اروپایی و شرق دور که تا 60 درصد نیز نرخ اقامت را کاهش می دهند، تخفیف قائل شده و مردم را برای رفتن به اقامتگاه های رسمی ترغیب کنند. این آژانس دار با اشاره به تجربه هتلداری در کشورهای موفق درزمینهٔ گردشگری خاطرنشان کرد: ترکیه و دیگر کشورهای اروپایی در دوره های کاهش سفر خود، قیمت ها را گاه تا 300 درصد متفاوت با دوران پیک سفر قرار می دهند و حتی از اول هفته تا آخر هفته قیمت ها تفاوت صددرصدی دارد. اما در ایران متأسفانه از اول سال تا آخر سال چنان که اشاره شد از 20 درصد بیشتر یا کمتر نمی شود. وی در ادامه تأکید کرد: از سال 89 به این سو صنعت گردشگری با قانون اعمال مالیات بر ارزش افزوده روبه رو بوده که از 3 درصد شروع شد و امروز به 9 درصد رسیده است. واقعیت این است که این مالیات بر ارزش افزوده از مردم گرفته نمی شود؛ چراکه باقیمت های فعلی صنعت گردشگری صنعت سودآوری نیست و رقابت نیز در آن سخت است. حال اگر بخواهیم 9 درصد مالیات را هم به آن اضافه کنیم شرایط بدتر هم خواهد شد. عقدایی با اشاره به نیاز آمادگی تورهای گردشگری برای اجراشدن طرح حساب های اقماری اظهار کرد: بنگاه های گردشگری بخشی از 9 درصد مالیات را از سهم سود خودپرداخت می کنند و با اجراشدن طرح حساب های اقماری گردشگری و شفافیت مالی، در کوتاه مدت این 9 درصد به هزینه های سفر اضافه شده و قیمت ها بالا می رود، بنابراین لازم است نهادهای دولتی قبل از اجرایی کردن این طرح به فکر شوک افزایش قیمتی تورهای گردشگری نیز باشند. نیاز به وجود آمارهای شفاف و روشن درزمینهٔ گردشگری و پرهیز از حدس و گمان درزمینهٔ تمایل مردم به سفر و همچنین آمار سفرهای انجام شده بیش ازپیش لزوم اجرای طرح حساب های اقماری در صنعت گردشگری کشور را یادآور می شود. این در حالی است که در نشست اخیر شورای عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مقرر شد مرکز آمار ایران با محوریت سازمان میراث فرهنگی و با همکاری دستگاه های مرتبط نسبت به استقرار و اجرای نظام آماری و حساب های اقماری گردشگری تا پایان سال 97 اقدام و سازمان برنامه وبودجه نیز اعتبار موردنیاز این طرح را تأمین کند.