شاخص های شهر ایمن

شهرها اغلب به عنوان سیستم های پیچیده و دارای روابط درونی و بیرونی درهم تنیده معرفی می شوند و این پیچیدگی بر امنیت شهری تأثیرگذار است. وی با اشاره به اینکه شهرها امروزه با خطرات طبیعی و انسانی زیادی مواجه هستند از حملات تروریستی گرفته تا تصادفات جاده ای و ترافیکی و مخاطرات طبیعی مانند تغییر اقلیم و طوفان و زلزله و سونامی، بنابراین ایمنی شهری موضوعی چالشی و درخور توجه است به همین دلیل بود که در سال 2012 در ناپل ایتالیا موضوع شبکه جهانی شهرهای ایمن تر مطرح شد و در اجلاس هبیتات 3 در سال 2016 در کیتو اکوادور یکی از رئوس مهم کنفرانس موضوع ایمنی شهرها بود. یکی از اهداف مهم برنامه ریزی شهری ایمنی شهری می باشد که آسایش و آرامش را برای شهروندان در پی دارد و یک شهر امن شهری است که ایمنی را برای تمامی کسانی که در شهر زندگی می کنند، کار می کنند، از شهر دیدن می کنند و یا به هر طریقی در محیط فیزیکی شهر قرار دارند، فراهم می کند. ایمنی شهری دارای ابعاد متعددی می باشد؛ ازجمله ابعاد آن امنیت دیجیتال است که امروزه تحت عنوان برنامه های هوشمند سازی شهری از آن یاد می شود؛ واقعیت آن است که شهرهایی که از فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات بهره می برند دارای ایمنی بیشتری هستند. در این شهرها فنّاوری ارتباطات و اطلاعات با شهرسازی، معماری، و حتی با ذهن افراد و شهروندان ترکیب شده است و به صورت خلاقانه و نوآورانه مشکلات امروز و نسل های فردا را حل می کند. دراین بین ساختمان ها از اهمیت فزاینده ای برخوردار هستند چراکه افراد بین 80 تا 90درصد اوقات خود را در داخل ساختمان ها اعم از مسکونی، اداری، تجاری ، تفریحی و .. می گذرانند و هوشمند سازی ساختمان شامل نصب و به کارگیری سیستم های تکنولوژیکی پیشرفته و یکپارچه مربوط به ساخت وساز است. از دیگر ابعاد ایمنی شهری بحث سلامت و امنیت در حوزه سلامت است، امروزه شهرهای پیشروی جهان به دنبال ارتقای وضعیت سلامت شهروندان خود هستند و در پی اطمینان خاطر از این موضوع هستند که شهروندان به خدمات بهداشتی و درمانی دسترسی مناسب دارند؛ از خدمات اورژانس گرفته تا جانمایی بیمارستان ها و تکثر آن ها در سطح شهر و همچنین خدمات مراقبت اجتماعی در این زمینه بسیار مهم هستند. مراکز درمانی پیشرفته از شاخص های اصلی شهر ایمن هستند و این مراکز خود باید جزو امن ترین سازه های شهر باشند اما به عنوان مثال در زلزله اخیر متأسفانه بیمارستان شهر زلزله زده سرپل ذهاب جزء اولین ساختمان هایی بود که تخریب شد؛ سلامت شهروندان البته تنها منوط به این موارد نمی شود بلکه موضوعاتی چون محیط زیست سالم و مدیریت ترافیک شهری و تأمین فضاهای سبز را نیز در برمی گیرد. شهر ایمن بدون تردید باید ترافیک روانی داشته باشد تا در مواقع بروز بحران بتوان به راحتی به مراکز درمانی تردد کرد. موضوع قابل ذکر دیگر درزمینهٔ ایمنی شهری بحث ایمنی زیرساخت های شهری است، شهر باید از ساختمان ها، پل ها، جاده ها و دیگر زیرساخت های فیزیکی خود محافظت کند سازه های نا مقاوم و ناپایدار و در معرض آسیب باید شناسایی شده و مورد بهسازی و بازسازی قرار بگیرند. باید یادآوری کرد که منابع مالی اگرچه درزمینهٔ ایمنی زیرساخت ها تعیین کننده هستند اما شواهد نشان می دهد که همیشه ثروتمندترین شهرها، امن ترین درزمینهٔ ایمنی زیرساخت ها نیستند بلکه این موضوع بیشتر ابعاد مدیریتی دارد. با نگاهی به فهرست شهرهای امن جهان در سال 2017 که در گزارشی توسط اکونومیست ارائه شده است متوجه می شویم که توکیو در رأس شهرهای امن جهان قرار دارد و سنگاپور، اوزاکا، تورنتو و ملبورن در رده های بعدی قرار دارند. این رده بندی و این که به عنوان مثال هیچ کدام از شهرهای ثروتمند مانند لندن، پاریس و نیویورک در بین ده شهر امن جهان نیستد ناشی از بحث مدیریتی است و در باب مسائل مدیریتی، حادثه طبیعی زلزله مثال بارزی است. تجربیات نشان می دهد که میزان خسارت های زلزله را نه بزرگای آن در مقیاس ریشتر ، بلکه شیوه مدیریتی ماقبل، حین و بعد از سانحه تعیین می کند.