پاسخ روحانی به یک سؤال ساختمانی

سرمقاله رئیس جمهور محترم در آخرین نشست خود با روسای کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی به نکات مهمی اشاره فرمودند که هرچند همه و جزءبه جزء آن ها در جای خود قابل توجه و درخور بررسی کارشناسانه و دقیق است، اما در اینجا قصد داریم بخشی از سخنان طرفین نشست مشترک (رئیس جمهور محترم و روسای محترم کمیسیون ها) را که در رابطه با ساختمان، عمران و اشتغال زایی در کشور است، موردنقد و بررسی قرار دهیم تا شاید گوش شیطان کر، اثری داشته باشد. اگر نگاهی گذرا به «فهرست ساختمانی» جلسه روسای کمیسیون های مجلس با رئیس جمهور داشته باشیم، مشخصاً می توان در دو قسمت ذیل موارد مهم ساختمانی آن نشست را جمع بندی کرد: شرایط پروژه های عمرانی و طرح های نیمه تمام و توجه به بافت های فرسوده تحول در بخش مسکن و تأثیرات آن در رونق اقتصادی بند اول از جمع بندی جلسه مشترک روسای محترم کمیسیون های مجلس با رئیس جمهور محترم که درواقع سخنان نمایندگان و مشخصاً رئیس محترم کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی می باشد، به «شرایط پروژه های عمرانی، طرح های نیمه تمام وتوجه به بافت های فرسوده» اشاره دارد که در این باب و در همین ستون چه به شکل تحلیلی و انتقادی و چه از زبان خود مسئولان اجرایی و تقینیی کشور مکرر مطالبی به نگارش درآمده است، اما ازآنجاکه یکی از مهم ترین و اساسی ترین بخش های سخنان جلسه مشترک روسای کمیسیون های قوه مقننه و رئیس قوه مجریه «اشتغال و اشتغال زایی» برای بیش از پنج میلیون بیکار در کشور بود، به نظر می رسد باز می توان به این موضوع از زوایای مختلف نگاه کرد چنانکه در دو شماره گذشته سرمقاله پیام ساختمان این مهم به نوعی در دستور کار بود و با تیترهای «توجه به عمران در بودجه» همچنین «ساختمان در خط مقدم اشتغال زایی» مورد تأکید قرار گرفت. در رابطه با جامعیت و دربرگیرندگی صنعت ساختمان نوشته شده بود که این صنعت با بیش از 100 رشته فعالیت اقتصادی و حدود 1400 رسته شغلی ارتباط دارد. همچنین وجود حدود 500 هزار مهندس و تحصیل کرده ساختمانی، حدود 70 تا 80 هزار کاردان فنی و معمار تجربی، وجود بیش از 120 هزار مشاور املاک، وجود 6 تا 8 هزار نفر انبوه ساز و وجود بیش از یک میلیون و 200 هزار کارگر ساختمانی فعال در کشور از دیگر ظرفیت های بالقوه موجود برای اشتغال و اشتغال زایی موردنظر رئیس جمهور محترم در لایحه بودجه سال 97 کشور برشمرده بود و در همین راستا بود که رئیس محترم کمیسیون عمران مجلس –ازآنجاکه این نوشته ها را موردمطالعه و مداقه قرار می دهند- در نشست با رئیس جمهور محترم شرایط پروژه های عمرانی، طرح های نیمه تمام و توجه به بافت های فرسوده کشور را مورد تأکید قرار داده اند. در همین راستا بند دوم فهرست ساختمانی جمع بندی نشست رئیس جمهور با روسای کمیسیون های تخصصی مجلس، مورد تأکید دکتر روحانی نیز قرارگرفته است که البته این مهم نیز همواره یکی از اصلی ترین تأکیدات این ستون- البته به نمایندگی از فعالان ساختمانی- بوده است. به نظر نمی رسد کسی از میان؛ چه نمایندگان محترم مجلس، چه مسئولان و بدنه کارشناسی اجرایی کشور و چه حتی آحاد مردم در اهمیت، ضرورت و نیازمندی توجه به دو بند مهم فوق (1-شرایط پروژه های عمرانی و طرح های نیمه تمام و توجه به بافت های فرسوده و 2- تحول در بخش مسکن و تأثیرات آن در رونق اقتصادی) کوچک ترین تردیدی داشته باشد، اما هرچند همه این ها، «شرط لازم» در تحقق امر مهمی به نام «اشتغال زایی» موردنظر رئیس جمهور محترم بوده اند- و هستند- ولی حداقل تاکنون، هیچ کدام نتوانسته اند «شرط کافی» هم باشند که همه شواهد و قرائن مؤید ناکافی بودن این امر است. در اینجا متعجبانه! باز ناچاریم به سر خانه اول بازگردیم. باز ناچاریم برای چندمین بار در طول چند 10 سال گذشته به «بیان اهمیت و ضرورت توجه به پروژه های عمرانی، نابسامانی بافت های فرسوده و تأثیربخش مسکن در تحولات اقتصادی» کشور اکتفا کنیم. البته ناچاری مردم و رسانه ها در فقط «اکتفا به بیان» موارد فوق شاید قابل قبول و توجیه باشد – که قابل توجیه هم است- چراکه این گروه، نه قادر به تصویب قانون بسان نمایندگان مجلس هستند و نه امکان و امکانات اجرای قوانین را مانند مجریان قانون در دست دارند. در مقابل، هیچ توجیه و دلیلی برای «اکتفا به بیان» اهمیت و ضروت توجه به عمران، مسکن و صنعت ساختمان، از نمایندگان مردم چه در قاموس روسای کمیسیون های تخصصی مجلس و چه در قامت رئیس جمهور پذیرفتنی نیست، چراکه این گروه، برخلاف مردم و رسانه ها - که دستشان از زمین و زمان کوتاه است- به عنوان مصوبان و مجریان قانون، از یک سو اختیارات تام و تمام در وضع قانون و قانون گذاری دارند و از سوی دیگر، اختیارات کاملی در اختصاص بودجه برای اجرای پروژه های عمرانی و یا هر اقدام دیگر برای تحول آفرینی در بخش مسکن و ساختمان دارند. مجریان قوانین از آن روی که مجلس منابع لازم را در قالب قانون در اختیارشان می گذارد، اختیار تام دارند از محل منابع مشخص شده، نسبت به تأمین بودجه لازم برای اجرای پروژه های عمرانی، ساماندهی بافت های فرسوده یا رونق بخش مسکن اقدام نمایند، چیزی که تاکنون برخلاف تصویب بودجه های قانونی 50 هزار میلیارد تا حتی بالاتر از 60 هزار میلیارد تومانی به پروژه های عمرانی در مرحله تخصیص حتی گاهی یک سومش هم محقق نشده است. اکنون اما یک مهم و سؤال بزرگ مطرح می شود: بودجه های عمرانی برای توجه به عمران، پروژه های ناتمام، ساماندهی بافت های فرسوده و صنعت ساختمان که در نشست مشترک روسای محترم کمیسیون های مجلس با رئیس جمهور محترم هم بر توجه به آن ها تأکید اساسی شده است، چرا آن طور که بایدوشاید محقق نمی شود؟ به نظر می رسد پاسخ به این پرسش مهم را هم می توان از میان سخنان رئیس جمهور محترم در نشست مشترک با روسای محترم کمیسیون های مجلس دریافت؛ رئیس جمهور تأکید کرد: به اعتقاد من با وحدت و اتحاد و یگانگی حتماً می توانیم از مشکلات عبور کنیم.