شناسایی 1126 قطعه سفال شاخص در مسیر دریاچه ارومیه

بررسی 41 اثر تاریخی در مطالعات فرهنگی تاریخی محور انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه به شناسایی 1126 قطعه سفال شاخص منجر شد. به گزارش پیام ساختمان، علی صدرایی، سرپرست پژوهش باستان شناسی مطالعات فرهنگی تاریخی محور انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه با اعلام این خبر به تخریب گسترده و هرروزه محیط زیست و به ویژه محیط زیست های تاریخی فرهنگی در چند سال اخیر اشاره کرد. شناسایی این باستان شناس با تاکید بر اینکه در زیر هیچ سنگی در کوهستان گنجی پنهان نکرده اند، افزود: علاوه بر حضور عده ای سودجو و گنج یاب در مناطق مختلف کشور و به ویژه دشت های می انکوهی و کوهستان ها و تخریب منابع طبیعی و باستانی و افزودن به زمین های زراعی و کشاورزی، اقدامات توسعه طرح های عمرانی نیز اضافه شده و تراژدی های بی شماری را در این روز ها به وجود آورده است. آینده مبهم زیستگاه های تمدنی و فرهنگی وی با ابراز تاسف از شتاب غیرقابل توصیف این روند در سال های اخیر هشدار داد: تدوام این روند باعث می شود در چند سال آینده از بسیاری زیست گاه های تمدنی و فرهنگی نشانی باقی نماند. صدرایی شاهد این ادعا را پژوهش باستان شناسی اخیر با عنوان «پژوهش باستان شناسی مطالعات فرهنگی تاریخی محور انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه» اعلام کرد که در فاز نخست از محور بیگم قلعه در شهرستان نقده شروع می شود. وی با اشاره به انجام این برنامه در مدت 45 شبانه روز تا ریک آباد در شهرستان پیرانشهر که ورودی تونل انتقال آب محسوب می شود، گفت: «هیئت پژوهش در طول این مدت مسافتی بیش از 90 کیلومتر طول مسیر و بیش از 30 کیلومتر عرض مسیر را موردبررسی باستان شناسی قرارداد.» به گفته این باستان شناس، در این مدت از دره های طولانی و دشت های میان کوهی و قله های بلند و متعدد این خطه بازدید و سرانجام هیئت پژوهش موفق شد داده های فرهنگی 41 اثر تاریخی را ثبت و ضبط کند. وی افزود: «ماحصل این پژوهش نشان می دهد، تمدن های این خطه نیز همانند بسیاری از جاهای کشور در کنار رودخانه های دائمی و چشمه های پرآب و البته دائمی و خاک بسیار مناسب و حاصلخیز اطراف و چراگاه های کوهستانی و دشت های میان کوهی که همواره موردتوجه اقوام و ملل در طول تاریخ گشته استقراریافته اند.» صدرایی گفت: «با توجه به این بررسی سکونت در این مناطق در دوران پیش ازتاریخ در حداقل شش تپه، در دوران تاریخی در پنج تپه و در دوران اسلامی در چهار محوطه به صورت اختصاصی تداوم داشته و در سکونت تلفیقی ادوار در دوران پیش ازتاریخ و دوران تاریخی در 10 مجموعه، سه دوره هم زمان پیش ازتاریخ، تاریخی و اسلامی در 9 مجموعه و دوران تاریخی و اسلامی در شش اثر قابل مشاهده است.» احتمال تغییر گاه نگاری منطقه وی در ادامه تأکید کرد: «این شاخصه ها بر مبنای مشاهدات فعلی بوده است و احتمال تغییر در گاه نگاری منطقه با یافت شدن داده های جدید وجود دارد.» وی با اشاره به بررسی یک منظر طبیعی و یک کتیبه ناتمام از مجموعه آثار ذکرشده توسط هیئت گفت: «در آمار کلی مجموعه فوق، 11 محوطه تاریخی، شش تپه تاریخی، 10 قلعه و دو تپه قلعه، چهار تپه محوطه و تپه چهار محوطه قبرستان و دو قلعه و محوطه و سه قبرستان تاریخی در فهرست ارائه شده است.» صدرایی افزود: «ازلحاظ سطح ارتفاعی زیستگاه ها از بین ارتفاع 1300 تا 1600 متر از سطح دریاهای آزاد، هیئت 21 اثر، ارتفاع بین 1600 تا 2 هزار متری 19 اثر تاریخی و فرهنگی را به ثبت رسانده شد.» وی با اشاره به این که تنها یک اثر تاریخی به نام قلات شاه در ارتفاع بالا تر از 2 هزار متری قرار داشت، در توضیح علت این موضوع به شرایط آب و هوایی منطقه اشاره کرد و گفت: «در شش ماه دوم سال در ارتفاع بالا تر از 2 هزار متری عملاً امکان زیست وجود نداشته و منطقه غیرقابل سکونت است.» این باستان شناس درباره داده های فرهنگی و تاریخی جمع آوری شده گفت: «به طورکلی در این محوطه ها 1126 قطعه سفال شاخص جمع آوری شد که از این مجموعه با توجه به اعتبار لازم 665 قطعه برای طراحی فنی سفال انتخاب شد.»