نقش تاسیسات در ساختمان

تأسیسات نقش تأثیرگذاری را در صنعت ساختمان سازی ایفا می کند، اما این در حالی است که این مهم، در حوزه ساخت وساز کشور سال هاست که مغفول مانده، ازاین رو شاهد اتلاف بیش ازاندازه انرژی در ساختمان ها هستیم. گفتنی است در حال حاضر تأسیسات نیازمند توجه و یا بازنگری ویژه ای در حوزه ساخت وساز هست ، چراکه متأسفانه در بیشتر موارد شاهد این مسئله هستیم که بیشتر به جنبه سازه ساختمان توجه می شود و در مقابل مسئله تأسیسات از کمترین میزان توجهی نیز برخوردار نیست، اما این عدم اهمیت در حالی رخ می دهد که کشور ازلحاظ منابع انرژی با محدودیت های بی شماری مواجه است، ازاین رو انتظار می رود کلیه متصدیان حوزه ساختمان ،در حفظ منافع ملی حساسیت بیشتری داشته باشند. آنچه مسلم است تأسیسات ساختمان یا مسکن که به تعریف ساده ایجاد شرایط مطلوب جهت سکنی هست،می تواند در حفظ منابع انرژی و همچنین محیط زیست موثرواقع شود. به عبارت ساده تر تأسیسات ساختمان شامل استفاده مطلوب از آب، برق، گاز، تهویه، علائم هشداردهنده، تخلیه فاضلاب، ایجاد سیستم گرمایشی و سرمایشی، ارتباط بین داخل و خارج ساختمان، تماس تلفنی، حمل ونقل بین طبقات موضوعات تأسیساتی می شود، که هرکدام از این موارد توسط مهندسان و متخصصان می تواند به مرحله اجرا درآید. همان گونه که می دانیم تأسیسات در ساختمان یک نقش پویای را ایفا می کند، چراکه تأسیسات یک ساختمان، به مانند بسیاری از موارد، قابل دیدن نیست و بروز کوچک ترین مشکل در این بخش می تواند در داخل ساختمان حادثه جبران ناپذیری را ایجاد کند، چراکه عدم توجه به این مقوله باعث صرف هزینه های هنگفتی برای بهره برداران شود. باید توجه داشت که تأسیسات ساختمان سبب جلوگیری از تخریب و بازسازی زودهنگام و صرفه جویی در سرمایه ای خواهد شد که می تواند در بخش تولید به کار گرفته شود. ازاین رو بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند تا هنگامی که سازه براثر حوادث طبیعی همانند زلزله، سیل و عواملی ازاین دست خراب نشده باشد، ملاک قضاوت کیفیت یک ساختمان، تأسیسات آن است. متأسفانه موضوع تأسیسات ساختمانی آن طور که باید جایگاه، ارزش و اهمیتی که در سازه ها دارد را نیافته است.مهندسان ساختمان به عنوان مهم ترین عوامل تولید ساختمان و مسکن نقش بسیار مهمی در کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها دارند. جهت گیری و استقرار صحیح ساختمان، طراحی مطلوب، اجرای شایسته با مصالح مرغوب، به کارگیری تأسیسات ساختمانی مناسب و بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر ازجمله دستگاه های خورشیدی، از مواردی است که هر یک می تواند در کاهش میزان مصرف انرژی در ساختمان مؤثر باشد. با توجه به این مسئولیت مهم، ارتقای دانش و کسب اطلاعات لازم در رابطه با فناوری های نوین ساختمانی و تأسیساتی و راهکارهای کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها، یک نیاز بسیار ضروری برای مهندسان ساختمان است تا بتوانند وظیفه و مسئولیت خود را در این زمینه به خوبی ایفا نمایند. با پیشرفت فناوری در همه عرصه ها، طراحی و ساخت دستگاه های تأسیساتی، مکانیکی و الکتریکی مورداستفاده در ساختمان سازی نیز با پیشرفت های قابل توجهی همراه بوده است. افزایش راندمان ماشین ها و دستگاه های تأسیساتی، کاهش مصرف انرژی را در مقایسه با دستگاه های قدیمی تر به همراه داشته است. کاهش ابعاد، سهولت تعمیر و نگهداری از دیگر مشخصات استفاده از دستگاه های پیشرفته امروزی است. پرواضح است که با هوشمند سازی ساختمان ها، امکان کنترل بر مجموعه دستگاه های تأسیساتی و بهره برداری تهیه از آن ها با توجه به تغییر شرایط جوی طی روز و سال، امکان پذیر گشته است. از تمامی امکانات مزبور در حال حاضر در ساختمان های با اجرای سنتی و صنعتی می توان استفاده کرد. بدیهی است در یک سیستم ساخت صنعتی، توقع و انتظار این است که از دستگاه های پیشرفته و نوین تأسیساتی نیز استفاده گردد درحالی که هزینه سرمایه گذاری اولیه زیاد این دستگاه ها می تواند منجر به افزایش قیمت تمام شده ساختمان ها شود. در خاتمه باید خاطرنشان کرد که صرفه جویی در مصرف انرژی قبل از هر چیز مستلزم اجرای تأسیسات در ساختمان است، لذا می توان گفت که ازنقطه نظر بسیاری از فعالان صنعت ساختمان کلیه این دلایل نشان می دهد که تأسیسات دارای اهمیت فراوانی در ساختمان است ونمی توان به آن نگاه ویترینی داشت، اما متأسفانه تا به امروز در کشور معمولاً از نقش تأسیسات غافل شده ایم تا جایی که تأسیسات در بیشتر اوقات جزو کم اهمیت ترین مسائل پیش روی حوزه ساخت وساز محسوب می شود.