مصاحبه با مهندس ناظر سر پروژه

گروه ساخت وساز: در کشور ما همواره نظارت مورد انتقاد کارشناسان صنعت ساختمان بوده است. آن چنان که از شواهد پیداست، در اغلب اوقات نظارت امری صوری است که فقط باعث پرداخت هزینه نظارت از طرف مالکان می شود و هیچ بازدهی ندارد. در این میان برخی منتقدان علت این آشفتگی را عدم نظارت صحیح نظام مهندسی بر اعضاء می دانند و برخی دیگر اعتقاددارند که اصولاً سیستم نظارت ما در صنعت ساختمان کشور های توسعه یافته منسوخ شده و از اساس غلط است. در ادامه سلسله گزارش های پیام ساختمان از پروژه های ساختمانی سطح شهر، به سراغ پروژه ای رفته ایم که مهندس ناظر در پروژه حاضر است. از کدومش بگم؟! پس از اینکه وارد ساختمان شدم، یک راست سراغ مالک رفتم. از قضا مالک با مهندس ناظر در اتاق کوچک آجری نشسته بودند و مشغول صرف چایی بودند. خواستم سر صحبت را با مالک باز کنم اما دلش خیلی پر بود و حوصله مصاحبه نداشت. مهندس ناظر اما خودش داوطلبانه مصاحبه کرد." از کدومش بگم" این اولین جمله ای بود که از او شنیدم. جمله ای که خیلی حرف برای گفتن داشت. گفتم معمولاً کسی موفق به زیارت مهندسان ناظر نمی شود، ظاهراً شما برای کارتان وقت می گذارید که پاسخ داد: آنهایی وقت ندارند که پول پارو می کنند و وقتشان پر است. اما من یک مغازه کوچک اجاره ای دارم که زندگی ام را با آن می گذرانم. وقتم آزاد است و واقعاً سعی می کنم کارم را به نحو احسن انجام دهم. اخلاق مهندسی بی معناست؟ از او پرسیدم که چقدر به اخلاق مهندسی پایبند است که پاسخ داد: به نظرم اخلاق مهندسی بی معنا است. ما تمام صنعت ساختمان را به اخلاق مهندسی واگذار کرده ایم. یعنی آقای مهندس خودت و وجدانت؛ هر جور که صلاح می دانی عمل کن. از آنجایی هم که انسان فی نفسه راحت طلب است، ترجیح می دهد به خودش سختی ندهد. مکانیزم باید به گونه ای باشد که مهندسان نتوانند تخلف کنند. اخلاق پزشکی ناشی از ترس است از او در مورد مقایسه اخلاق پزشکی و اخلاق مهندسی پرسیدم و اینکه چرا پزشکان اخلاقی تر از مهندسان عمل می کنند. لبخندی زد و گفت: "لطفاً اینقدر اخلاق پزشکی را توی سر ما نزنید" اگر اخلاق حرفه ای پزشکان به نظر بهتر از مهندسان است، به دلیل خوب بودن پزشکان یا سازمان نظام پزشکی نیست. پزشکان به این دلیل سعی می کنند کارشان را درست انجام دهند که اولاً خیلی زود و شاید بعد از نیم ساعت کیفیت کارشان معلوم می شود و اگر کم کاری کنند، خود بیمار متوجه می شود؛ بنابراین بخش اعظم اخلاق پزشکی ناشی از ترس است. نیازی به مهندس ناظر نیست اگر... مهندس ناظر در پاسخ به این سؤال که چقدر عملکرد یک ناظر منجر به کیفیت ساخت وساز می شود، گفت: وجود ناظر فقط برای حفظ شکل قانونی کار است. قرار نیست مهندس ناظر چیزی را اصلاح کند یا درست ساختن را به مجری یاد بدهد. وی افزود: اگر مجری ساختمان به کارش احاطه داشته باشد و آن چیزی که در مقررات ملی ساختمان آمده است را رعایت کند، اصلاً نیازی به مهندس ناظر نیست. اگر واقعاً مجری کارش را طبق قانون انجام ندهد، ثبت تخلف توسط مهندس ناظر با توجه به رویکرد شهرداری ها باعث پرداخت جریمه و ادامه کار ساختمان می شود. البته چنانچه شهرداری رأی به قلع بنا بدهد، گزارش مهندس ناظر می تواند موثر باشد. اصل ساختمان سازی در اختیار مجری است و ناظر در ایران نقش چندانی ندارد. در کشور ما رابطه ناظر و مجری تعقیب و گریز است . متن کامل این گزارش در نشریه شماره 183 پیام ساختمان به چاپ می رسد.