نظام مهندسی سرمایه ملی

طی بیست سال گذشته، سازمان‏های نظام مهندسی ساختمان، توفیق یافته‏ است که نسبت به آموزش، ترویج و کنترل مقررات ملی ساختمان در سراسر کشور اهتمام ورزند و به تدریج، و به طور نسبی کیفیت ساخت و ساز را ارتقاء بخشند. زلزله اخیرکرمان در منطقه ای به وقوع پیوست که زلزله سال 1383 قربانیان زیادی گرفته بود ولی رعایت نسبی اصول فنی در بازسازی، سبب گردید که در زلزله شدید اخیر، ساختمان‏های جدید هیچ گونه آسیبی نبینند. همچنین مستحضر هستید که در زلزله کرمانشاه، ساخت و سازهایی که در بخش خصوصی و بدون مداخله دولت بنا گردیده‏اند دچار آسیب ‏های کمتری شدند. اینها نشانه‏ هایی از روند مثبت توسعه مهندسی در کشور است ولی البته تا رسیدن به نقطه مطلوب هنوز فاصله‏ های زیادی باقی مانده است. با بررسی روند رشد تجارت جهانی، ملاحظه می شود سهم مبادله خدمات فنی و مهندسی طی دهه های اخیر افزایش یافته و به خصوصی صادرات خدمات مهندسی توسط کشورهای توسعه یافته مورد توجه خاصی می باشد. همچنین می بایست توجه داشت که مهندسان در توسعه پایدار اقتصادی نقش بسیار مهمی دارند که سازمانهای نظام مهندسی نیز میتوانند با توجه به قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در رابطه با تسنیق امور مهندسان و توجه به توسعه خدمات مهندسی در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی ارشادات و هدایت موثری را داشته باشد. دانش فنی اعضاء سازمان از مهندسان کشورهای همسایه بالاتر است و با توجه به اینکه مهندسان ما با دانش روز مجهز می باشند می توانند با برنامه ریزی های سازمان نظام مهندسی نقش بسیار مهمی در راه توسعه اقتصادی کشور ایفا نمایند . مهندسان ایرانی بصورت حقیقی و حقوقی در کشورهای عراق، ترکمنستان، امارات متحده عربی، عمان و آذربایجان فعالیت گستردهای دارند و سازمان نظام مهندسی ساختمان می تواند با برنامه ریزی صحیح و استراتژیک تهدیدهای فرضی را به فرصت تبدیل کرده و صادرات خدمات فنی و مهندسی را توسعه واقعی بخشد در این راه لازم است معادل سازی مدارک انجام شده و گواهینامه های بین المللی صادر گردد و از مزایای صادرات خدمات مهندسی که اشتغال زائی مهندسان، تحصیل ارز خارجی ارتقاء کیفیت ساخت وساز، آشنایی با فناوریهای نوین و استانداردهای بین المللی می باشد را بدست آورد و در نهایت سرافرازی ملی نصیب کشورمان خواهد شد. توصیه میشود دستگاههای اجرائی به توانمندیهای بالقوه این سازمان که می توان آن را سرمایه ملی نامید و توجه نموده و ازآن در راه توسعه و آبادانی کشور و تبادل بین المللی خدمات مهندسی استفاده شود. ساختار سازمان نظام مهندسی یک سرمایه است. این سازمان دارای ساختاری نظام مند، مستقل و مبتنی بر قوانین و مقررات مبتنی بر مصوبات دولت می باشد. بدون شک در قرن 21 نمی توان از نقش سازمان های مردم نهاد غافل بود آن هم از سازمانی که 500 هزار نفر در 31 استان و 300 شهر دفتر دارند و بیش از 20 سال کار مهندسی انجام داده اند. بدون شک این سازمان همانند سایر سازمان­ها در ارائه خدمات خود و ابعاد مدیریتی اش دارای کاستی هایی است اما نباید آجر را از زیر دیوار بکشید بلکه باید از روی آن برداشت. درواقع وجود چنین ساختاری می تواند ظرفیت ویژه ای محسوب شود که با مدیریت مناسب می توان از آن به شکل های بهتری بهره برداری نمود. سازمان نظام مهندسی بعنوان یک ساختار منسجم و مستقل در کمتر کشوری تجربه شده است، بنابراین می بایست به سمت توسعه و ارتقای سطح خروجی ها از این تشکل بزرگ و نهادینه شده با رویکرد اصلاحات و بهبود عملکرد سازمان حرکت نمود نه آنکه با رویکرد تقلیل جایگاه سازمان به واحد های صنفی موجبات از بین بردن آن را فراهم آورد. معتقدم سازمان نظام مهندسی بدون هیچ تردیدی نیازمند اصلاحات اساسی است که با آسیب شناسی و بازنگری های صورت گرفته این سازمان به شناسایی ضعف های خود اقدام نموده و برای برطرف نمودن آن راهکارهایی نیز در نظر گرفته است. اما اینها در مقابله میان سازمان نظام مهندسی و دولت عملیاتی نخواهد شد بلکه در سایه حمایت دولت در راستای رویکرد و دیدگاه اصلاحاتی به سازمان می توان از پتانسل های ویژه سازمان بهره برداری نمود. تصمیماتی مبتنی بر حذف درآمد 5 درصدی حاصل از حق الزحمه مهندسین در اجرا به منزله نوعی محاصره اقتصادی سازمان و محدودیت آن است.تنها درآمد سازمان نظام مهندسی از حق عضویت و 5 درصد از حق الزحمه مهندسین در بخش نظارت تامین می­شود که البته باعث مباهات سازمان ای که بصورت مستقل و بدون کمک دولت طی سالهای رکود اقتصادی با با کار با کمتر از 30 درصد ظرفیت ظرفیت خود در حال فعالیت است و همچنان سرپا مانده که البته این درآمدها قانونی و مشروع است. از آنجا که ما در سازمان نظام مهندسی با رویکرد اصلاحات و ارتقای سطح خدمات این سازمان باور داشته ایم با بررسی شرح وظایف و خدمات این سازمان با شناسایی ایرادات و ضعف های وارد بر سازمان در سه بخش اصلاحات مرتبط را تدوین و جهت ارزیابی به وزارتخانه تقدیم خواهیم کرد: تدوین شرح خدمات در یک ساختار منطقی لحاظ کردن جنبه حقوقی با در نظر گرفتن حقوق بهره بردار در اجرای شرح خدمات استمرار در امر نظارت و مقیم شدن مهندسین در پروژه ها بررسی های صورت گرفته حاکی از آنست که با با این اصلاحات و با شفافیت شرح خدمات و حدود مسئولیت، عقد قرارداد های همسان و تبدیل شدن آن به فرآیند اجرا به کیفیت بهتری در ارائه خدمات دست خواهیم یاف و این حرکت رو به جلو و بهبود شرایط سازمان است. در ضمن سازمان نظام مهندسی در راستای پیوستن به جریان های بین المللی در حوزه نظام مهندسی پیش نویس تفاهم نامه هایی را با چند موسسه فنی خارجی در جهت ایجاد تعاملات فنی و حرفه ای بین المللی تدوین نموده است. یکی از چشم اندازهای سازمان نظام مهندسی در راستای دستیابی و ایجاد یک سپهر مهندسی در کشور قرار گرفتن نظام فنی و اجرایی و نظام فنی و مهندسی زیر یک چتر و پیدا کردن نقاط مشترک این دو نظام ساختاریافته است. سازمان نظام مهندسی برای دستیابی به این افق جلسات و کارگروه های زیادی را تشکیل داده است تا به جای مقابله پلی میان این دو سازمان در راستای بهبود کیفیت در ارائه خدمات مهندسی و تأمین منافع در سازمان ایجاد شود.