مهندسان باید تعارض منافع را از خود شروع کنند

وزیر راه و شهرسازی جامعه مهندسی را به دوری از تعارض منافع دعوت کرد و گفت: مهندسان باید تعارض منافع را از خودشان شروع کنند، متأسفانه به دلیل غفلت نظری که داریم می گوییم، اشکالی ندارد مهندس، پزشک، صنعتگر دو طرف میز بنشیند. به گزارش خبرنگار پیام ساختمان، عباس آخوندی در نخستین جشنواره نشان تعالی HSE که به مناسبت روز مهندس برگزار شد، اظهار کرد: مهم ترین بحث مهندسی، اخلاق و امید اجتماعی است. وی افزود: امید و سرمایه اجتماعی بدون عدل قابل تحقق نیست. مهندسی مبتنی بر عدالت است چون عدالت، ثبات و پایداری از طریق قرار گرفتن اشیا در جای خودش است. گم گشته ایران نیز همین عدالت است. وزیر راه و شهرسازی با تفکیک دو حوزه اخلاق خصوصی و اخلاق عمومی گفت: اخلاق عمومی می تواند محور اعتماد جامعه باشد که اعتماد عمومی را نسبت به این قشر بالا ببرد. این در حالی است که ما معمولاً در ایران هر دو حوزه را باهم جمع می کنیم و آن را تحت عنوان اخلاق می شناسیم. آخوندی با اشاره به روز مهندس گفت: خواجه نصیر درعین حال که یک مهندس و منجم سرشناس بود، یک سیاستمدار بود که کتاب ماندگار او در حوزه سیاست با عنوان اخلاق ناصری ارائه شد؛ یعنی اصلی ترین بحث او فضیلت و عدالت است و بدون عدالت، اخلاق مفهومی نخواهد داشت. وی اظهار کرد: واقعیت این است که جامعه ما در حال زوال اجتماعی است؛ یعنی امکان اینکه مشکلات بنیادی خود را رفع کند، ارزش افزوده ایجاد کند و امید را تزریق کند، ندارد. این یک واقعیت است که اگر آن را در لفافه بیان کنیم، راهی برای درمان آن پیدا نخواهیم کرد. وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: ما در کشور کمتر مشکلی را می توانیم به صورت اجتماعی حل کنیم؛ چه گردوغبار باشد، HSE باشد چه حوادث باشد یا مسائل اقتصادی. مدتی است که نمی توانیم مسائل اجتماعی را حل کنیم. در هر مسئله تاب آوری بسیار در آستانه پایینی قرار دارد. آخوندی ادامه داد: وقتی مسائل را نگاه می کنیم می بینیم که به سرعت یک تجمع به یک آشوب تبدیل می شود، یک برف بلافاصله تمام جامعه را به هم می ریزد. این نشان می دهد که تاب آوری اجتماعی به مفهوم استوار و پایدار آن دچار مشکل است. وی با اشاره به بودجه های کشور گفت: زمانی می گفتند اگر 30 درصد بودجه حال توزیعی و 70 درصد حالت عمرانی داشته باشد، خوب است. الآن بودجه ما صد درصد توزیعی است؛ یعنی قدرت ارزش افزوده به سمت صفر گرایش پیداکرده است. وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: مشکلی که ما در ایران داریم که منشا یک سوءتفاهم ملی است به این برمی گردد که همه چیز را به حوزه اخلاق خصوصی همچون متواضع، فداکار مهربان، مودب بودن و ... محدود می کنیم. البته این ها صفات خوبی است و اما همه آن در حوزه اخلاق خصوصی است. درحالی که معیار اخلاق عمومی فقط و فقط عدالت است. این خلط مبحث عمومی است که ما با آن مواجه هستیم. آخوندی ادامه داد: اصلی ترین مأموریت اخلاق، مهار قدرت است. ولی در حوزه عمومی، مهار قدرت فقط از طریق اجرای عدالت صورت می گیرد و با توصیه های فردی امکان پذیر نیست. وی بابیان اینکه فعالیت مهندسان در تمام زمینه ها به عدالت و ارزش عمومی مربوط می شود، گفت: مهندس کارش با حوزه عمومی است به همین دلیل باید متخلق به اخلاق عمومی باشد. به همین دلیل است که من در ماه های گذشته مکرراً به عدم تعارض منافع تأکید کرده ام. وزیر راه و شهرسازی بزرگ ترین ظلم در جامعه را بحث تعارض منافع دانست و گفت: تعارض منافع درواقع ریشه تمام مفاسد است. من نمی توانم دو طرف میز بنشینم. اگر به هر نحوی این را توجیه کنم، همان جا لغزش اخلاق اتفاق افتاده است. می گویند فلانی خیلی آدم خوبی است. اگر دو طرف میز بنشیند، خودش رعایت می کند. چنین چیزی اصلاً نداریم. آخوندی جامعه مهندسی را به دوری از تعارض منافع دعوت کرد و گفت: مهندسان باید تعارض منافع را از خودشان شروع کنند. متأسفانه به دلیل غفلت نظری داریم می گوییم اشکالی ندارد که مهندس، پزشک، صنعتگر دو طرف میز بنشیند. وی خاطرنشان کرد: در روز مهندس باید به اخلاق ناصری برگردیم. متأسفانه در حال حاضر به این صورت است که همه چیز را شخصی کرده ایم به همین دلیل هر حادثه ای رخ می دهد به جای نگاه به فرآیندها سریعاً می رویم دنبال اینکه یک نفر را پیدا کنیم که با او درگیر شویم. درحالی که HSE یک فرآیند است که افراد مختلفی در آن درگیر هستند و باید هر کس به سهم خودش در حوادث پاسخگو باشد. وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: در قانون مدنی چیزی داریم به عنوان عدالت عرفی. ممکن است تقوا در یک نفر بسیار زیاد باشد ولی به محض اینکه دو طرف میز نشست، از عدالت عرفی ساقط می شود؛ زیرا جامعه نگاه می کند به اینکه این فرد در موضوعی که اظهارنظر می کند، نفع دارد یا ندارد. در جامعه مهندسی امنیت روانی وجود ندارد رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان با اشاره به مطالبات پیمانکاران از دولت گفت: در جامعه مهندسی امنیت روانی وجود ندارد. برپایه این گزارش، فرج الله رجبی نیز در نخستین جشنواره نشان تعالی HSE که به مناسبت روز مهندس برگزار شد، اظهار کرد: در جریان تصویب بودجه قرار بر این بود که 26000 میلیارد تومان اوراق مشارکت برای تنخواه سرمایه ای فروخته شود. پیشنهاد ما این است که حداقل 30 درصد این مبلغ به پیمانکارانی که کارشان تمام شده، اختصاص یابد اما مورد موافقت قرار نگرفت. وی افزود: در جامعه ای که این امنیت وجود ندارد که کارفرما یا مشاور وقتی کار را تمام می کنند کسی به فریاد آن ها نمی رسد، آن وقت شما نگران ایمنی در فرآیند کار هستید. رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خاطرنشان کرد که امروز دفاتر ما محل تعداد زیادی از پیمانکاران و مشاورینی است که ماه هاست کارشان تمام شده و امروز کسی به فریاد آن ها نمی رسد. ما باید به فضای مهندسی کشور آن چنان که هست، بها بدهیم. رجبی بابیان اینکه من راجع به تمام مهندسان صحبت می کنم، گفت: باید همه مهندسان زیر یک چتر قرار گیرند چراکه همه دغدغه ها مشترک است. وی خطاب به وزیر راه و شهرسازی گفت: من که در مجلس نتوانستم همکاران خودم را متقاعد کنم که ایجاد سرمایه اجتماعی هزینه بر است و یکی از هزینه هایش این است که ما انسان هایی باشیم که از امنیت شغلی و حرفه ای انسان ها پاسداری کنیم اما از شما (آخوندی) می خواهم در هیات دولت این زحمت را بکشید. رجبی بیان کرد: یکی از پیمانکاران می گفت ما میلیاردها تومان از دولت طلبکاریم. وقتی سراغ طلبمان رفتیم، یک مسئول در جواب ما گفت: مگر روزی که از مادر زاده شدید، با پول آمدید! این اوج ناامنی شغلی در حوزه مهندسی است. پیمانکاران و مشاوران اعتمادشان را به سیستم پاسخگو ازدست داده اند.