سونا مکانیزمی برای دفع سموم بدن

سونا عبارت است از اتاق یا کلبه کوچکی که به منظور بهره گیری از هوای گرم در حالت خشک یا مرطوب مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری، زادگاه سونا به شکل امروزی را کشور فنلاند می دانند. به طوری که استفاده از سونا بخشی از فرهنگ مردم این کشور را تشکیل می داده است. سونا به عنوان پناهگاه امن مردم فنلاند برای رهایی از فشارهای روزانه زندگی و بازیابی احساس شادابی و طراوت روحی و جسمی مطرح بوده است.به لحاظ واژه شناسی سونا یکی از لغات قدیمی در زبان فنلاندی است که به حمام های سنتی فنلاند اشاره دارد سونا خود به دو گروه خشک و بخار تقسیم می شود. در سونای خشک از هوای گرم و خشک برای افزایش دمای محیط و افزایش شدت تعریق بدن استفاده می شود. تعریق یکی از مکانیزم هایی است که بدن توسط آن سموم و مواد زائد را از بدن دفع می کند.

از سالیان بسیار دور جوامع مختلف حمام های ویژه ای را برای افزایش تعریق مورد استفاده قرار می دادند. برای مثال، ابتدا نحوه بهره برداری از سونا به این صورت بوده که ابتدا سنگ ها را با استفاده از آتش تا دمای بالا گرم می کردند و سپس از آن ها در اتاقک های کوچک برای تولید حرارت و افزایش تعریق استفاده می کردند. گاهی اوقات حتی از سونا برای انجام عمل جراحی سرپایی ،زایمان و مانند آن نیز استفاده می کردند.چرا که به عقیده آن ها فضای داخل سونا در معرض اسید تانیک کاملا استرلیزه می شد.

مردم فنلاند در داخل سونا از یک دسته ترکه های درخت غان با برگ های تازه برای ضربه زدن به پوست و تحریک آن استفاده می کردند. در اوایل قرن 19 میلادی سونا به شکل خانه کوچکی ار جنس الوارهای چوبی ساخته می شد. در آن زمان، سونا به صورت یک فضای بسته و بدون پنجره ساخته می شد. به جز در ورود و خروج سونا تنها دریچه ای که در این محفظه در نظر گرفته می شد دریچه کوچکی در سقف برای خروج دود بود. به این ترتیب تا زمانی که سونا کاملا گرم شود حتی این دریچه سقفی نیز بسته بود. حرارت مورد نیاز با استفاده هیزم هایی که زیر سکوی سنگی قرار داشت تامین می شد. این کوره سنگی معمولا در وسط اتاق قرار می گرفت.البته به منظور افزایش ضریب اطمینان در مواقع آتش سوزی احتمالی ،سونا معمولا با فاصله از ساختمان های دیگر ساخته می شد تا در صورت آتش سوزی احتمالی،خطری متوجه افراد ساکن در سایر ساختمان ها نباشد. به این ترتیب به محض رسیدن به دمای مورد نظر،آتش خاموش می شد، خاکستر ها تمیز شده و در نهایت افراد به سونا وارد می شدند. ترتیب استفاده از سونا و در معرض حرارت زیاد می نشستند. سپس از ماساژ و ضربات ملایم به پشت، بازوها و پاها برای بهبود وضعیت گردش خون استفاده می کردند. در مرحله بعد افراد بدن خود را با استفاده از آب شسته و مجددا برای استفاده از سونا آماده می شدند. به منظور افزایش دمای سونا و تولید بخار موقت، آب بر روی سنگ های داغ ریخته می شد.در نهایت افراد پس از نشستن در سونا حدود سی دقیقه بدن خود را با آب شستشو داده و به منزل باز می گشتند.

اتاق سونا

در حال حاضر اتاق سونا از چوب های نرم، صاف و هموار مانند سرو ،صنوبر یا سکویا ساخته می شوند. اتاق سونا را می توان به صورت سفارشی ساخت و یا آن را به صورت پیش ساخته تهیه کرد. در انواع پیش ساخته، تمامی اجزای ورد نیاز به صورت یک مجموعه عرضه می شود و تمامی الوارهای سقف و دیوارها هر دو طرف دارای پرداخت سطح مناسب هستند. به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت داخل اتاق سونای خارج، این صفحات باید عایق کاری شده و مجهز به موانع بخار باشند. در سوناهای پیش ساخته درست همانند جکوزی ها یا استخرهای رو زمینی پیش ساخته،تمامی تجهیزات مورد نیاز شامل گرمکن ها، سکوهای نشستن، تجهیزات کنترل کننده و غیره به صورت آماده عرضه می شود.

ابعاد اتاق سونا

ارتفاع ایده آل برای اتاق سونا تقریبا 2.13 متر است. در نظر گرفتن این ارتفاع تضمین کننده توزیع گرمای مناسب در داخل اتاق سونا و محل حضور کاربران خواهد بود.پس از سوار شدن قاب های ساخته شده بر روی یکدیگر ،ارتفاع نهایی 2.13 متر خواهد بود. برای افزایش یا کاهش ارتفاع اتاق سونا نیز باید ارتفاع پایه ها را تغییر داد.

گرمکن سونا

مهم ترین وسیله ای که عملکرد رضایت بخش سونا به آن بستگی دارد، گرمکن سونا است. به عبارت دیگر،گرمکن سونا را می توان به هسته مرکزی سونا تشبیه کرد که در صورت نبود آن از سونا جز اتاقک چوبی چیزی باقی نخواهد ماند. بنابراین گرمکن سونا همواره باید با بیشترین دقت و از بهترین نوع انتخاب شود. در حال حاضر دو نوع اصلی گرمکن های سونا عبارتند از:

– گرمکن های معمولی نوع سنگی

– گرمکن های مادون قرمز

بنا به عقیده بسیاری از افرادی که خود را در زمینه سونا آن هم به سبک سنتی آن در کشور فنلاند صاحب نظر می دانند، تنها راه برای دستیابی به عملکرد رضایت بخش سونای خشک استفاده از گرمکن های معمولی نوع سنگی است که اتفاقا شباهت بسیار زیادی به سوناهای سنتی کشور فنلاند نیز دارند. البته گرمکن های مادون قرمز برای برخی از کاربران که صرفا خواهان یک محیط گرم و خشک با دمای متعادل تر هستند نیز مناسب است.

گرمکن های معمولی نوع سنگی

گرمکن های معمولی نوع سنگی در طرح ها و مدل های مختلفی ساخته و طراحی می شوند. در این گرمکن ها متناسب با نوع طراحی، از برق،گاز، گازوییل یا حتی چوب برای گرم کردن اتاق سونا استفاده می شود. این گرمکن ها معمولا در یک محفظه فولادی قرار گرفته و به منظور توزیع یکنواخت گرما در تمامی نقاط اتاق سونا، بر روی دیوار یا کف نصب می شوند. با روشن شدن گرمکن بستر سنگی آن تحت تاثیر گرمای تولید شده داغ می شود. این بستر سنگی سپس به صورت غیر مستقیم و به واسطه انتقال حرارت جابجایی و تعشعی، فضای داخل سونا را گرم می کند. به طور معمول برای آن که یک گرمکن به دمای کارکرد متداول برسد بین سی تا چهل و پنج دقیقه زمان لازم است. دمای متداول کارکرد این گرمکن ها معمولا بین 60-88 درجه سانتی گراد است.به منظور حفظ ایمنی کاربران و جلوگیری از تماس بدن آن ها با گرمکن ،معمولا دور آن را محافظت می کنند.

یکی از مهم ترین مراحل طراحی سونای خشک،انتخاب گرمکن مناسب برای آن است اکثر سازندگان به همراه گرمکن ها بسترهای سنگی مناسبی را نیز عرضه می کنند.