آسانسور، اتاقک متحرکی است که به وسیلهٔ آن می توان از طبقه پایین به طبقات بالا رفت و یا از طبقهٔ بالا به پایین فرود آمد.
به عبارت دیگر آسانسور جزو تجهیزات حمل و نقل عمودی است که حرکت مردم و یا کالا بین طبقات را تسهیل می بخشد.
فضای مورد نیاز سیستم آسانسور را می توان در سه بخش کلی زیر تقسیم بندی نمود:
الف- فضای مورد نیاز در مقطع افقی (عرض و عمق چاه)
ب- فضای مورد نیاز در مقطع عمودی (از کف تا سقف چاه)
ج- فضای مورد نیاز در موتورخانه
روند طراحی آسانسور ها :
پس از انتخاب آسانسور مناسب از نظر تعداد ، سرعت و ظرفیت که با بررسی محاسبات ترافیکی و محدودیت های ابعادی صورت پذیرفت ، بر اساس جداول ابعاد و اندازه ها مطابق مقررات EN81 و توصیه های ISO سعی می شود مناسب ترین ابعاد و اندازه ها انتخاب گردد.
خروجی های فاز اول طراحی عبارتند از:
تعیین ابعاد چاهک (عرض – عمق – ته چاه Pit – اورهد – طول مسیر)
تعیین ابعاد موتورخانه و محل آن (طول – عرض – ارتفاع – بالا یا پائین)
تعیین ابعاد کابین (یک طرف درب – دو طرف درب)
تعیین نوع دربها و ابعاد آن (لولائی – تلسکوپی – سانترال – طول – عرض – ارتفاع)
تعیین موقعیت دربها و سمت بازشو (یک طرفه – دو طرفه – چپ - راست)
نوع وزنه تعادل و ابعاد آن (پشت کابین – بغل کابین)
نیروی لازم برای به حرکت درآوردن کابین آسانسور توسط موتورهای الکتریکی که در موتورخانه تعبیه می شوند به دست می آید. این موتورهای الکتریکی به دلیل سر و صدای زیادی که تولید می کنند، معمولا در پایین ترین قسمت ساختمان قرار می گیرند.
در حال حاضر یکی از مشکلات ساختمان های بزرگ کافی نبودن فضای در نظر گرفته شده برای آسانسور است. این امر یعنی پیش بینی و منظور نمودن فضای کافی با محاسبه تعداد ظرفیت و سرعت مناسب آسانسورها باتوجه به ارتفاع و جمعیت ساکن و کاربری ساختمان باید در ابتدای کار یعنی در زمان طراحی ساختمان ها مد نظر قرار گیرد؛ وگرنه پس از اجرای ساختمان معمولاً افزایش فضای چاه آسانسور بسیار مشکل و در اکثر موارد غیر ممکن است.
فرودگاه امام خمینی به دلیل نوع ساختار ساختمانی نمی تواند در بالای چاهک دارای موتور خانه باشد به همین دلیل در پایین ترین نقطه یعنی زیر زمین یا همکف دارای موتور خانه است که به این نوع از آسانسور ها موتور خانه پایین می گویند.
در این نوع از آسانسورها بکسل ها از روی موتور توسط فلکه های هرزگرد به داخل چاهک هدایت شده و تا سقف رفته و از آنجا مجددا از طریق هرزگردها به کابین وکادر وزنه متصل می شود و به سیستم بکسل بندی این آسانسور w (دابلیو) می گویند که علاوه بر این حرکت نرم و بدون شک ظرفیت بالایی هم می تواند جابه جا کند البته ظرفیت ها مربوط به موتور می باشد.مثلا آسانسورهای فرودگاه امام خمینی ظرفیت 18 تا 24 نفره را دارا هستند که این قدرت بالا را از موتورهای گیر بکس لوهر آلمان بهره می گیرند این موتورهای قدرتمند با توان 50/18کیلو وات نیرو دارد که حداکثر 1700 کیلو گرم را جابه جا می کند بدون احساس شوک در حرکت که آن هم مستلزم یک تابلو فرمان قوی یا درایو عالی می باشد که بعد از بازسازی این امر را تابلو زمان آریان با درایو زیلابک آلمان و یاسکاوا ژاپن بر عهده دارد.