دولت قبل فقط کلنگ زد

پروژه مسکن مهر شاید آیینه تمام نمای اقداماتی باشد که دولت های نهم و دهم بدون انجام کارشناسی کافی، تنها برای دولت بعد تعهد ایجاد کردند.

به گزارش پیام ساختمان، از یک میلیون و 400 هزار واحد مسکن مهر که به مرحله ی فروش اقساطی رسیده 913 هزار واحد آن برابر با 66 درصد در طول فعالیت دولت های یازدهم و دوازدهم بوده است. به بیان دیگر، دولت قبل از 2 میلیون و 300 هزار واحد تعریف شده تنها موفق به فروش اقساطی 487 هزار واحد شد.

انتقاد به چاپ 42 هزار میلیارد تومان پول بدون پشتوانه برای مسکن مهر که خود منجر به ایجاد تورم و جهش نرخ ارز شد از موضوعاتی است که همواره مورد نقد اقتصاددانان بوده است. یک کارشناس مسکن می گوید تخصص دولت های نهم و دهم این بود که برای دولت های بعد از خود تعهد ایجاد کنند. وزیر راه وشهرسازی نیز طرح مسکن مهر را اقتصادبرانداز و بمب ویرانگر می داند. بعضی می گویند دولت قبل می خواست سالیانه یک میلیون واحد مسکن مهر بسازد. برخی دیگر این رقم را سالیانه 2 میلیون واحد عنوان می کنند اما آن چه در عمل اتفاق افتاد این بود که پس از 8 سال فقط 690 هزار واحد تحویل و 487 واحد فروش اقساطی شد.

محمدهاشم بت شکن ـ مدیرعامل سابق بانک مسکن ـ درخصوص روند اجرای مسکن مهر گفته بود: سهل الوصول ترین سازوکار تامین مالی و در عین حال مخرب ترین روش یعنی اضافه برداشت از حساب بانک مرکزی به عنوان راهکار اصلی تامین مالی انتخاب شد. مبلغ 45 هزار میلیارد تومان اضافه برداشت بانک عامل مسکن به تنهایی معادل 45 درصد پایه پولی کشور بود. این مبلغ با احتساب ضریب فزاینده پولی موجب رشد شدید نقدینگی شد که خود یکی از عوامل موجد تورم بالا در دولت دهم بود. متوسط نرخ سود 5 درصدی تسهیلات نیز باید از سوی دولت به عنوان یارانه مابه التفاوت نرخ سود، پوشش داده می شد. در دوره قبل حداکثر سقف تسهیلات اعطایی برای خرید مسکن 20 میلیون تومان بود که صرفا از سوی بانک عامل مسکن پرداخت می شد و سایر شبکه بانکی نیز از اعطای تسهیلات خرید مسکن منع شده بودند. تسهیلات ساخت مسکن نیز حداکثر تا مبلغ 25 میلیون تومانریال به ازای هر واحد مسکونی پرداخت می شد".

در ادامه که نرخ ارز بالا رفت و دولت یازدهم در اجرای مسکن مهر به مشکل برخورد تسهیلات ابتدا به 30 و سپس به 40 میلیون تومان افزایش پیدا کرد اما این بار منابع با چاپ پول تزریق نشد بلکه از طریق بازگشت اقساط تسهیلات مسکن مهر تامین شد. با این وجود طرح مسکن مهر هنوز از کمبود خدمات زیربنایی و روبنایی رنج می برد و گفته می شود برای تکمیل 11 هزار و 500 میلیارد تومان منابع نیاز دارد.

چندی پیش هم احمد اصغری مهرآبادی، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر گفت: قرار شده دولت در سال جاری 1400 میلیارد تومان برای تامین زیرساخت های مسکن مهر اختصاص دهد که در صورت تحقق این موضوع 150 هزار واحد را تحویل می دهیم.

او افزود: از 2 میلیون و 200 هزار واحد مسکن مهر حدود 2 میلیون واحد به اتمام رسیده است. از 200 هزار مسکن باقی مانده هم 100 هزار واحد فاقد متقاضی است که از دولت دو مصوبه گرفتیم و دولت محدودیت واگذاری مسکن مهر را حذف کرد. برای این که سرمایه های به کار رفته هدر نشود و منابع بانکی برگردد اگر شخص حقیقی پیدا نشد واحدها را به پیمانکاران طرف قرارداد می فروشیم.

حبیب الله طاهرخانی مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید نیز اظهار کرد: در کل عملیات اجرایی ساخت تعداد 2 میلیون و 300 هزار واحد مسکن مهر در سطح کشور در دولت قبل آغاز شد که تا کنون یک میلیون و 670 هزار واحد تحویل و 300 هزار واحد در مرحله اتمام نازک کاری قرار دارند که دچار کمبود خدمات روبنایی و زیربنایی بسیاری هستند.

معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: در دولت قبل به علت نبود اراضی لازم برای اجرای طرح مسکن مهر به سراغ شهرهای جدید رفته و در این مناطق جانمایی کردند، نواحی که خود دارای مشکلات اولیه در تأمین خدمات و دسترسی پذیری بوده و اینگونه در وضعیت بدتری نیز قرار گرفتند. به طور مثال در شهر جدید پرند ساخت حدود 95 هزار واحد در سال های 88- 89 آغاز شد که مورد استقبال خوب مردم هم قرار نگرفت، حال نکته مهم اینجاست که این طرح­ با این حجم سنگین از ساخت و ساز از مقیاس یک پروژه مسکونی خارج شده و قطعا در پروژه شکل گیری یک شهر کامل قرار می گیرد چرا که قرار است نزدیک به 400 هزار نفر را در خود جای دهد .

طاهرخانی گفت: از سویی دیگر در سال 91 عملیات ساخت حدود 82 هزار واحد در شهر جدید پردیس آغاز شد که به دلیل آب و هوای بهتر و منطقه جغرافیایی مورد اقبال بیشتری از سوی مردم قرار گرفت اما مسئله اساسی آن است که ما زمین آماده توسعه شهری در این شهر جدید نداشتیم به همین دلیل نه تنها فرآیند شهرسازی در آن طولانی شد بلکه هزینه های بسیار بالایی را بر دوش سازندگان و دولت گذاشت.

مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید خاطرنشان کرد: قطعا اگر این طرح ­در اراضی در جنوب تهران پس از تخریب خانه های فرسوده ساخته می شد هزینه ای کمتر به همراه داشت.