تسلسل باطل سوال نمایندگان از وزرا

وزیر محترم راه و شهرسازی آخرین وزیر سؤال شونده دولت یازدهم توسط نمایندگان محترم مجلس تاکنون بوده است که روز سه شنبه هفته پیش برای پاسخ به سؤالات ملی دو تن از نمایندگان مجلس به میان آنها رفت تا دغدغه های نمایندگان را نسبت به سؤالات مطروحه برطرف نماید. قبل از وزیر راه و شهرسازی ، وزیر امور خارجه هم همان روز برای برطرف کردن دغدغه های عده ای دیگر از نمایندگان به سؤالات آنان پاسخ گفت.اما پرسش نمایندگان از وزرای دولت یازدهم به همین ها ختم نخواهد شد و چه بسا پس از این، بیش از اینها باشد چرا که بیش از 20 بار سؤال در کمتر از یک سال عمر دولت خود نمونه مشت از خرواری است که موید افزایش تعداد سؤالات در سه سال باقی مانده از دولت می باشد. پیش از سؤال وزیر راه و شهرسازی، نمایندگان محترم مجلس وزرای آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری، امور اقتصادی و دارایی، اطلاعات، امور خارجه، بهداشت و درمان ، تعاون کار و رفاه اجتماعی، جهاد کشاورزی،دادگستری، دفاع و پشتیبانی، صنعت و معدن و تجارت، علوم و تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، کشور، نفت، نیرو و ورزش و جوانان را هم به مجلس فرا خوانده و مورد سؤال قرارداده بودند. همانطور که ملاحظه می فرمایید عمده وزرا مورد سؤال نمایندگان واقع شده اند تا جایی که صدای معاون پارلمانی رئیس جمهور را درآورده است؛ به طوری که وی در گفتگو با یکی از خبرگزاری ها از غیرمتعارف بودن تعداد سؤال نمایندگان از وزرا انتقاد و اعلام کرده پرسش ها منطبق بر آیین نامه قانون اساسی نیست. سازوکار سؤال از وزرا به این شکل است که بر اساس آیین نامه، سؤال نماینده یا نمایندگان به هیئت رئیسه ارجاع و هیئت رئیسه آن را در دستور کار قرار داده و از وزیر دعوت می کند به کمیسیون رفته و حداکثر در 30 دقیقه توضیح دهد. در صورتی که نمایندگان قانع نشوند ، سؤال ملی یا منطقه ای شناخته شده در صحن مجلس مطرح می شود. در جلسه علنی ابتدا گزارش کمیسیون متضمن طرح سؤال و بررسی های انجام شده توسط سخنگوی کمیسیون در 5 دقیقه خوانده می شود. سپس وزیر و نمایندگان سؤال کننده به ترتیب هر کدام حداکثر به مدت 15 دقیقه توضیحاتی ارائه می کنند و در صورت قانع نشدن نماینده، رئیس جلسه نظر مجلس را در مورد قانع شدن یا نشدن از پاسخ وزیر اخذ می کند. بر اساس ماده 211 آیین نامه داخلی چنانچه در هر دوره مجلس سه بار اکثریت مجلس سؤالات را وارد بدانند طرح استیضاح وزیر در صورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم قانون اساسی و آیین نامه داخلی در دستور کار قرار می گیرد. قبل از اینکه ضرورت و چرایی طرح پروسه سازوکار سؤال از وزرا را مطرح کنیم توجه شما را به هزینه طرح سؤال از وزرا جلب می نمایم. با توجه به اینکه یکی از نمایندگان مجلس هشتم هزینه هر دقیقه مجلس را 15 میلیون تومان برآورد کرده بود بر این اساس هزینه زمان 30 دقیقه ای وزیر برای پاسخ به سؤال در کمیسیون 450 میلیون تومان می شود.هزینه 5 دقیقه ای توضیحات سخنگوی کمیسیون 75 میلیون ، هزینه 15 دقیقه ای وزیر برای پاسخ به سؤال در صحن 225 میلیون و هزینه 15 دقیقه ای نماینده سؤال کننده در صحن 225 میلیون و هزینه 5 دقیقه رأی گیری هم 75 میلیون تومان می شود. حالا اگر اعداد فوق را جمع کنید به رقم یک میلیارد و پنجاه میلیون تومان خواهد رسید، البته بدون احتساب افزایش تورم. چرا که هزینه های فوق مربوط به دوره هشتم مجلس بود و در آن مقطع قیمت ها خیلی پایین تر از حال حاضر بود. اگر یک میلیارد و پنجاه میلیون تومان دوره مجلس هشتم را با افزایش تورم و نرخ امروز مقایسه کنیم امروز حدود دو میلیارد تومان میشود.با این احتساب می توان هزینه سؤال از دو وزیر (امور خارجه و راه و شهرسازی ) در یک روز کاری مجلس را حدود چهار میلیارد تومان برآورد کرد. تردیدی نیست که طبق قانون سؤال نمایندگان از وزرا حق آنهاست و پاسخ به سؤال نمایندگان در مجلس هم وظیفه وزرا، اما سوال اینجاست که این"حق" و آن " وظیفه" تا کنون چه نفع عمومی داشته است؟با یک حساب سر انگشتی هزینه بیش از 20 بار سؤال نمایندگان از وزرا تقریبا 40میلیارد تومان می شود؛ هزینه ای که نمایندگان محترم برای سؤالات ملی یا منطقه ای از وزرای دولت یازدهم و در کمتر از یک سال پرداخته اند. به اذعان اکثریت نمایندگان مجلس این نوع پرسش و پاسخ ، جز صرف هزینه های میلیاردی و اتلاف وقت نمایندگان خروجی خاصی ندارد. همین اکثریت معتقدند؛ به جای پرداختن به سؤالات مکرر از وزرا می توانند زمان مجلس را صرف رسیدگی به طرح ها و لوایحی کنند که ماه هاست در مجلس قرار دارد و نمایندگان به علت صرف وقتشان در کارهای غیرضروری، نمی رسند به آنها رسیدگی کنند. البته اشکال در نحوه پرسش و پاسخ نمایندگان از وزرا بیش از اینهاست. اینکه ابتدا سؤال در کمیسیون تخصصی پرسیده می شود و نماینده قانع نمی شود ، سپس به صحن مجلس می آید و نمایندگان قانع می شوند و... به نظر می رسد با توجه به صرف هزینه های میلیاردی در پرسش نمایندگان از وزرا و عدم ارائه خروجی در خور صرف وقت و هزینه، نوع پرسش نمایندگان و پاسخ وزرا دچار تسلسل باطلی شده که ضرورت تجدیدنظر در آن بدون فوت وقت و صرف انرژی بیش از این نمایندگان را می طلبد. *قادر نصیری