موفقیت طراحی مجتمعهای تجاری در دوران رکود، فراتر از عوامل فنی مهندسی است. عواملی مانند تهیه یک برنامه توجیه اقتصادی برای پروژه و همچنین یک برنامه بازاریابی علمی به همراه طراحی مهندسی پروژه، میتواند موفقیت طراحی یک مجتمع تجاری را در عصر پر رقابت حاضر، تضمین کند.
تولد مجتمع های تجاری
به گزارش مهندسان مشاور هفت شهر آریا، با انقلاب صنعتی و افزایش تولید کارخانهها، محصولات با تنوع بیشتر و قیمت پایین تری وارد بازارها شدند. اما بازاراهای سنتی با ساختار و کالبد قدیمی، توان پاسخگویی به این حجم جدید از تنوع محصولات و خرید بالای خریداران را نداشتند.
از طرفی با متنوع شدن محصولات، سطح توقع مشتریان نیز از محیط بازار بالارفته بود. این مشتریان جدید، نیاز به فضایی داشتند که در آن با آرامش بتوانند محصولات را با هم مقایسه و محصول نهایی را خریداری کنند. مجتمع های تجاری با در نظر گرفتن این نیاز جدید در کلان شهرهای عصر مدرن، متولد شدند.
شروع رقابت
در ایران، مجتمع های تجاری ابتدا در راسته های موازی با راسته های قدیمی بازار ولی با حفظ فاصله با بازار سنتی شکل گرفتند. در تهران و در اوایل دهه 40 شمسی، مجتمع تجاری پلاسکو و آلمینیوم در راسته خیابان جمهوری اسلامی، نوید دهنده عصری جدید برای مشتریان امروزی بودند. با زیاد شدن مجتمعهای تجاری، به تدریج سرمایه گذاران برای جذب مشتری بیشتر، ساختمان های مجتمع های تجاری را در هر نقطه از شهر احداث کردند.
پس از مدتی، مجتمع های تجاری در مرکز، شرق و غرب شهرهای بزرگ، مشتریان را از سفر به بازارهای مرکزی شهرها بر حذر داشته و آنها را تشویق به خرید از مجتمع تجاری خود میکردند.
عرضه زیاد، تقاضا کم
با ادامه ساخت و ساز مجتمع های تجاری، به تدریج تقاضا برای این فضاها نسبت به گذشته کاهش پیدا کرد ولی سرمایه گذاران همچنیان با همان روشهای قدیمی نیاز مشتریان را خود را بررسی میکردند. در واقع پس از رقابتی شدن بازار مجتمعهای تجاری، سرمایه گذاران خود را به کندی با نیازهای جدید مشتریان وفق میدادند. سرانه مطلوب تجاری در دنیا به صورت میانگین حدود 2 متر مربع به ازای هر شخص است ولی با ساخت بیش از اندازه فضاهای تجاری، این سرانه در کلان شهرهای ایران به حدود 12 مترمربع به ازای هر مترمربع رسید. این عدم توازن عرضه و تقاضا به تدریج باعث رکود بسیاری از مجتمع های تجاری شهرهای بزرگ شد.
با بالا رفتن رقابت در میان مجتمع های تجاری، مالکان تصمیم به ارائه خدمات اضافه مانند کافهها و رستورانها، شهربازی، پردیس سینمایی و ... در داخل مجموعههای خود گرفتند. این خدمات اضافه ابتدا برای مشتریان بسیار جذاب بود ولی این خدمات اضافه نیز در بلند مدت نتوانست به حفظ جایگاه مشتریان این مجتمع های تجاری کمکی کند.
شهرهای متوسط فراموش شده
در این میان با تمرکز سرمایهگذاری روی شهرهای بزرگ، بخش زیادی از مشتریان این بازارها که در شهرهای متوسط و کوچک ساکن بودند را از یاد بردند. بازار متقاضیان استفاده از مجتمع های تجاری در شهرهای متوسط، بازاری بسیار مستعد و بالقوه است که هنوز نیاز این گونه فضاهای خدماتی در آنها به صورت کامل پاسخ داده نشده است و فرصت خوبی برای سرمایه گذاری با برنامه به شمار می رود. علاوه بر شهرهای متوسط، در کلانشهرها نیز با وجود تعدد مجتمع های تجاری، میتوان با طراحی و برنامهریزی کارشناسی شده، مجتمع تجاری را با بازدهی ایده آل طراحی کرد.
موفقیت در طراحی مجتمع تجاری
زمانی که طراحی مجتمع تجاری آغاز می شود سوالاتی زیادی برای کارفرما و طراحیان، مطرح است؛ سوالاتی پر اهمیت که نشانگر موفقیت یا عدم موفقیت مجتمع تجاری است.
• چه ریزکاربری در نظر گرفته شود؟
• مساحت واحدهای تجاری چقدر باشد؟
• چه فضاهای خدماتی را در نظر گرفته شود ؟
• نوع مدیریت مجتمع تجاری به چه صورت باشد؟
• روش فروش واحدهای تجاری بر چه اساسی باشد؟
• برای بازاریابی از چه رسانه یا روش هایی استفاده شود؟
در گذشته که طراحی مجتمع تجاری کاملا بر اساس شاخصهای مهندسی معماری و سازه بود و این مهندسان بودند که پاسخگو همه سوالات را میدانند ولی امروزه با توجه به تعدد مجتمعهای تجاری رقابت تنگاتنگ این عرصه، شاخصهای مهندسی شرط کافی برای موفقیت مجتمعهای تجاری در شهرها نیست و نمیتوان پاسخ به این سوالات را فقط بر دوش مهندسان قرار داد.
امروزه عوامل دیگری مانند مطالعات توجیه اقتصادی پروژه، برنامه ریزی فیزیکی پروژه، برنامه ریزی مدیریت پروژه و برنامه ریزی بازاریابی پروژه، در کنار طراحی فنی مهندسی، موفقیت مجتمع های تجاری را تضمین می کنند. امروزه دیگر پاسخ به سوالات بالا را نه فقط مهندسان، بلکه کل تیم فنی مهندسی اجرایی پروژه بر عهده دارند.
مهندسان مشاور هفت شهر آریا برای موفق بودن طراحی مجتمع تجاری، این خدمات اضافه را، علاوه به خدمات استاندارد فنی مهندسی، (شامل طراحی معماری، تاسیسات و سازه) با کمک مهندسان و کارشناسان با تجربه، ارائه میدهند. فرآیند طراحی پروژه در این مهندسان مشاور، با هدف طراحی یک پروژه موفق به این صورت است که، در گام اول، اقدام به بررسی کامل بازار و مطالعات دقیق اقتصادی و ارائه یک طرح توجیه اقتصادی می کنند.
در گام دوم کارشناسان، نسبت به تهیه یک برنامهریزی کالبدی اقدام می کنند. در گام سوم، مراحل طراحی فنی مهندسی پروژه شروع می شود. همزمان با طراحی فنی مهندسی پروژه، تیم بازاریابی نیز تمرکز خود را روی پروژه افزایش میدهند. این تیم به صورت علمی، روشهای صحیح بازاریابی را با تکنیک های مختلف تبلیغاتی و رسانهای طرح ریزی می کنند. نتیجه کار این کارشناسان، طراحی یک مجتمع تجاری موفق برای کارفرما است.
علاقه مندان برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با فعالیت های مهندسان مشاور هفت شهر آریا می توانند به سایت این شرکت به آدرس haftshahraria.com مراجعه و یا با شماره 44083192 تماس حاصل کنند.