چند سالی است که مردم در هنگام خرید، بیشتر به دنبال کالایی با قیمت پایین هستند تا کالایی با کیفیت مطلوب. این رفتار که به مرور به جزیی از فرهنگ مصرف جامعه ایران تبدیل شده، اثرات مخربی را برای تولید کننده، وارد کننده و البته مصرف کننده پدید آورده است.
این دیدگاه و نظر یکی از فعالان بازرگانی و فروش محصولات الکتریک در خیابان لاله زار است که در حال حاضر نماینگی کالاهایی مانند سیم و کابل آمل، لامپ ایران زمین، کلید و پریز شرکت بکر و... را در اختیار دارد.
وی که 24 سال است در صنف برق و الکتریک فعال و روزگاری هم تولید کننده دو شاخه و چراغ خواب بوده است، در گفتگو با خبرنگار پیام ساختمان گفت: پایین آمدن سطح فرهنگ مصرف در کشور نگران کننده است، چرا که هر اندازه که مردم بیشتر به دنبال جنس ارزان و کم کیفیت باشند به همان میزان سطح کیفی تولید ملی هم پایین خواهد آمد.
غلامرضا خیری بر این باور است که خرید، نوعی سرمایه گذاری است و درواقع افراد با خرید یک کالای خوب و کیفی می توانند هم نیاز خود را تامین کنند و هم تا مدت ها پول خود را پس انداز کنند.
به گفته خیری در چند سال گذشته به دلیل مشکلات مالی و شرایط اقتصادی، فرهنگ مصرف مردم ضعیف شده و همین مسئله موجب گردیده تا وارد کننده، کالای کم کیفیت وارد کند، تولید کننده هم دغدغه اش تولید کالای ارزان باشد که خریدار داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه زمانی در سالهای دهه 30 و 40 و 50خورشیدی وقتی درهای ایران بر روی کالاهای خارجی بازشد،شاهد ورود بهترین اجناس با بالاترین کیفیت به ایران بودیم، اظهار داشت: فرهنگ مصرف جامعه ایران در آن سالها بازار داخلی را بیمه کرده بود. به گونه ای که کالای کم کیفیت نه در داخل اجازه تولید داشت و نه هر کالایی می توانست وارد شود، چرا که مردم به دلیل برخورداری از فرهنگ بالای مصرف، به هر کالایی روی خوش نشان نمی دادند.
وی افزود: همین فرهنگ بالای مصرف، به مرور موجب ایجاد رقابتی مثبت بین تولید کنندگان وطنی شد تا در ارتقای کیفیت محصول خود گوی سبقت را از دیگری بربایند.
خیری با بیان اینکه در سالهای اخیر( به ویژه 10 الی 15 سال گذشته) متاسفانه رقابت تولید کنندگان و حتی وارد کنندگان کالا از کیفیت به سمت قیمت رفته، تصریح کرد: به طور قطع قیمت پایین، می تواند یکی از ویژگی های خوب هر کالایی باشد ولی این عامل نباید موجب قربانی شدن کیفیت شود.
وی ادامه داد: باید توسط رسانه ها فرهنگ سازی شود که خرید کالای ضعیف به لحاظ کیفی، رفع نیاز برای مدتی بسیار کوتاه آنهم با کیفیت پایین است. در حالی که خرید کالای مرغوب ولو با نرخ بالاتر، موجب رفع نیاز مشتری تا مدتهای طولانی با کیفیت بالا و عملا پس انداز برای مصرف کننده می شود.
به گفته این فعال بازرگانی در هنگام خرید کالا باید دقت شود که کیفیت کالا تا چه اندازه متضمن دوام، ایمنی و استاندارد آن می شود. چرا که کالای کم کیفیت پاسخگوی دوام و ایمنی مصرف برای مشتری نخواهد بود.
یک شناسنامه معتبر با کد رهگیری
خیری با اشاره به اینکه در کشورهای پیشرفته، هر کالایی اعم از مصرفی و سرمایه ای از شناسنامه معتبر و تایید شده ای برخوردار است، اظهار داشت: وقتی مصرف کننده ایرانی از تولید کننده یا وارد کننده انتظار عرضه کالایی مرغوب را داشته باشد، در واقع آنها را موظف می کند که محصولی را روانه بازار کنند که از مرحله مواد اولیه تا محصول نهایی، پروسه تولید آن رصد و توسط سازمانهای نظارتی تایید شده باشد. تاییدی که در قالب یک شناسنامه معتبر با کد رهگیری ارائه می شود.
این فعال بازرگانی بر معضل نداشتن شناسنامه برای بخشی از تولیدات وطنی و همچنین کالاهای وارداتی تاکید کرد و گفت: وقتی کیفیت کالا پایین باشد، تولید کننده داخلی و یا وارد کننده دلیلی نمی بیند که مواد اولیه بکار رفته، استاندارد، موارد ایمنی و ... کالای خود را به شکل مکتوب و قابل رویت اعلام کند.
خیری که ذائقه و فرهنگ مصرف مردم را بزرگ ترین عامل پیشرفت برای پویایی و تحرک صنعت در هر کشوری می داند، تصریح کرد: مادامی سطح انتظارمردم با مصرف کالای ارزان و کم کیفیت پایین باشد، صنعت آن کشور هم در سطح پایین باقی می ماند چرا که موتور محرکه صنعت هر کشوری مردم آن کشور هستند.
وی در پاسخ به این پرسش که تا زمانی که توان مالی مردم ضعیف باشد، ناچارند به کالای ارزان و کم کیفیت رو بیاورند و آیا در این شرایط میشود سطح فرهنگ مصرف مردم را ارتقا داد، اظهار داشت: در این شرایط باید طیف گسترده و متعددی از یک کالا با کیفیت و قیمت های مختلف تولید شود تا مردم بر اساس بودجه ای که دارند بتوانند کیفیت مورد نظرشان را انتخاب کنند.
وی ادامه داد: این کار در کوتاه مدت و میان مدت موجب بهبود فرهنگ مصرف جامعه می شود کما اینکه صنعت وطنی هم متناسب با انواع ذائقه ها و نیز قدرت خرید منعطف می شود.
وی با تاکید بر اینکه مردم تفاوت کیفیت را به خوبی درک می کنند، تصریح کرد: فرهنگ عمومی مصرف ما غلط است و مردم نمی دانند که با چه توان مالی چه کالایی را بخرند ولی اگرهمیشه همه نوع کالایی با هر کیفیتی در کشور باشد مردم به خوبی از قدرت انتخاب برخوردار می شوند که چه کالای را با چه کیفیتی بخرند.