فریاد بیکاری مهندسان گوش فلک را کر کرده است

اشاره: بازتاب گسترده قسمت اول گفتگو (شبهات 23 میلیارد تومانی «آزمون ورود به حرفه» مهندسی) در سایت ها و شبکه های اجتماعی هر چند غافلگیرانه بود، ولی با توجه به حساسیت و اهمیت موضوع مهندسی و ساختمان، دور از انتظار نبود. در ذیل قسمت دوم و ادامه گفتگوی هفته نامه سراسری پیام ساختمان با مهندس سید عباس ذاکری، فعال صنعت ساختمان و از پیشکسوتان سازمان نظام کاردانی را در رابطه با پشت پرده های «آزمون حرفه» مهندسی با هم مرور می کنیم:

- آقای ذاکری، به نظر شما بین «آزمون حرفه» و «مهندسان بیکار» چه رابطه ای وجود دارد؟

آقای نصیری، اتفاقا سؤال من از برگزار کنندگان آزمون حرفه مهندسی که حرف و حدیث های فراوانی در موردش مطرح می شود، این است که آیا با این همه مهندس عمران، معماری، برق و مکانیک که فریاد بیکاریشان گوش فلک را کر کرده است تعداد مهندسین دارای پروانه متناسب با نیاز جامعه نیست؟ طی کدام بررسی های تحقیقی و میدانی به کافی نبودن مهندس رسیده ایم؟ البته عنایت آقایان شامل حال کاردان های فنی ساختمان نیز می شود؛ هم برای مسکوت نماندن این تبصره و هم برای نوازش کاردان های فنی که گاهی نیم نگاهی به این تبصره می نمایند. برای مثال در آغاز مدیریت آقای مهندس مانی فر آزمون ورود به حرفه کاردان های فنی و معماران تجربی با استناد به همین تبصره برگزار نشد و اعلام گردید در حال بررسی است.

- مگر تعداد کاردان های فنی شرکت کننده در آزمون، از حد نیاز صنعت ساخت و ساز بیشتر بوده است؟

هرگز ! طبق برنامه پنج ساله پنجم مقرر شده بود تعداد کاردان های فنی به 450 هزار نفر و مهندسان به 220 هزار نفر برسد، ولی مسئولان محترم! کاری کردند که برعکس شد، یعنی تعداد مهندسان به 550 هزار نفر رسید، ولی کاردان های فنی از 60 هزار عضو سازمان به زیر 40 هزار نفر تنزل یافت.

دلیل کاهش تعداد برگزاری آزمون ورود به حرفه کاردان های فنی را باید در چیز دیگر، یعنی زیان ده بودن آزمون کاردان های فنی برای متولیان آزمون جستجو کرد.

- لطفاً، یک خرده شفاف تر صحبت کنید.

ببینید سازمان سنجش برای برگزاری هر آزمون شرایطی دارد که از آن جمله است؛ حداقل تعداد کل شرکت کننده و مبلغی که به ازای هر نفر شرکت کننده در آزمون می گیرد. مثلاً می گوید: حداقل قرارداد برای 7 هزار نفر و به ازای هر نفر 20 هزار تومان که سرجمع می شود 140 میلیون تومان. چه شرکت کننده 1 نفر باشد چه 7 هزار نفر، برای سازمان سنجش فرقی نمی کند. اگر تعداد از 7 هزار نفر بیشتر شد تخفیف هم می دهد. به عنوان مثال برای هر نفر مازاد از 7 هزار نفر، به جای 20 هزار تومان به ازای هر نفر، مبلغ 15 هزار تومان می گیرد. چون تعداد کاردان های شرکت کننده به دلایلی که عرض شد روزبه روز کاهش می یابد و به جای سوددهی احیاناً زیان ده هم باشند به همین دلیل، این تبصره را پیش می کشند. همه اینها به دلیل دیدگاهی است که جامعه مهندسی کشور نسبت به عملکرد وزارتخانه پیدا کرده اند چون به عینه می بینند اساس کار یعنی کارآموزی واقعی که خیلی مهم است و یک مهندس باید در کارگاه خاک بخورد تا با ریزه کاری های طراحی و ساخت و غیره آشنا شود با یک برگه تأییدیه از این مرحله مثل آب خوردن عبور می کند، ولی در آزمون که می بایستی دربرگیرنده آموزه های کارگاهی باشد مثل عبور از هفت خان سخت می شود. شاید این هم یک روش اجرائی برای تبصره 3 ماده 11 آئین نامه اجرائی قانون می باشد.

- در پایان اگر بخواهید جمع بندی مختصر و مفیدی از گفتگوی مفصلی که سیر تا پیاز « آزمون حرفه مهندسی» را در بر گرفت، ارایه دهید، چه می فرمایید؟

در نهایت، مشکل اصلی «آزمون حرفه مهندسی» ذوالوجوه است:

1- از یک سو، مجری و ناظر کار، یک نفر است و کسی یا نهادی خارج از سیستم وزارت راه و شهرسازی بر روند آزمون، دریافت ها و پرداخت ها نظارتی ندارد و از سوی دیگر، یک امر خارج از قانون است و هر جا نظارت جدی و درستی خارج از دستگاه اجرائی صورت نگیرد هر فعالیتی مخصوصاً در بحث مسائل مالی، فسادزا می شود.

2- علت مسکوت بودن موضوع در قانون و آئین نامه اجرائی این است که چون طبق تبصره 1 ماده 4 هزینه آزمون حتی دوره های آموزشی برعهده وزارت متبوع مذکور بوده و در قانون دریافت هزینه از داوطبین جهت تعیین صلاحیت پیش بینی نشده است، لذا دستگاه نظارتی هم برای نظارت بر آن دیده نشده است.

- ضمن تقدیر و تشکر از گفتگوی مشروح، صریح، مستند، مستدل و تاریخ نگارانه شما جناب آقای ذاکری، همین جا آمادگی خود را برای دریافت هر گونه انتقاد یا پیشنهاد مسئولان وزارتخانه یا سازمان نظام مهندسی نسبت به صحت و سقم یا اصلاح مطالب این گفتگو اعلام می نماییم. هرچند عدم پاسخگویی مسئولان وزارتخانه به سئوالات پیام ساختمان مسبوق به سابقه است، اما ما به نمایندگی از مخاطبان و همراهان همیشگی خود همچنان امیدواریم.

جناب آقای نصیری، جا دارد من هم صمیمانه به سهم خودم و به نمایندگی از فعالان ساختمانی، بخصوص آحاد مردم از روشنگری، شفاف سازی و اطلاع رسانی جنابعالی و همکاران تان تقدیر و تشکر نمایم و به همه دست اندرکاران نشریه تخصصی پیام ساختمان خدا قوت بگویم.