مالیات ستانی از خانه های خالی چه تاثیری بر بازار مسکن دارد؟

قیمت مسکن در چند سال گذشته رشد چشمگیری را داشته است و یکی از راهکارهایی که برای جلوگیری از احتکار و افزایش قیمت مسکن در نظر گرفته شد، مالیات ستانی از خانه های خالی بود.

به گزارش «پیام ساختمان» به نقل از تابناک اقتصادی، در تیرماه 1394 بود که مجلس شورای اسلامی با تصویب ماده 169 مکرر اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم، خانه های خالی را مشمول پرداخت مالیات دانست. خانه های خالی طبق این ماده از سال دوم مشمول پرداخت مالیات می شدند.

در تبصره 7 ماده 169 مکرر اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم مصوب سال 1394 مشخص شده بود که با چه ساز وکاری خانه های خالی شناسایی شوند. کلید حل این مشکل راه اندازی "سامانه ملی املاک و اسکان" بود. تبصره 7 این ماده قانونی، وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرده بود تا ظرف مدت 6 ماه از تصویب قانون مذکور سامانه ملی املاک و اسکان را با همکاری دستگاه های ذی ربط برای شناسایی خانه های خالی طراحی و راه اندازی کند.

بعد از گذشت 4 سال از موعد قانونی راه اندازی سامانه املاک و اسکان، وزارت راه و شهرسازی برای شناسایی واحدهای خالی سامانه املاک و اسکان را از بهمن ماه 1398 رونمایی و در مردادماه 1399 اجرایی کرد و به این سامانه وظیفه دیگری هم علاوه بر شناسایی خانه های خالی محول نمود که این وظیفه عبارت بود از شناسایی محل سکونت خانوار.

طبق قانون هر خانواری می تواند یک اقامتگاه دائمی در شهر محل سکونت و یک اقامتگاه فرعی در شهری غیر از محل سکونت داشته باشد که این موارد مشمول مالیات نمی شوند اما مازاد بر آن اگر هر واحدی داشته باشد مشمول مالیات می شود. همچنین، اگر این افراد واحدهای بیشتری داشته باشند اما خالی نباشند مشمول مالیات نخواهد شد.

چه خانه هایی خالی از سکنه شناخته می شود؟ خانه های خالی از کی و چقدر مالیات می دهند؟

طبق ماده 54 مکرر قانون مالیات های مستقیم واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از 100 هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان به عنوان «واحد خالی» شناسایی شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات معادل مالیات بر اجاره به شرح زیر خواهند شد:

سال دوم- معادل یک دوم مالیات متعلقه

سال سوم- معادل مالیات متعلقه

سال چهارم و به بعد- معادل یک و نیم (1.5) برابر مالیات متعلقه.

خانه هایی که در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از 120 روز ساکن یا کاربر نداشته باشد، به عنوان خانه خالی شناسایی شده و مشمول مالیات می شود.

همچنین مالک دو واحد مسکونی؛ یکی در شهر محل سکونت و یکی در شهر یا روستایی دیگر از این مالیات معاف هستند.

علاوه براین، خانه های واقع در شهرهای کمتر از 100 هزار نفر جمعیت و روستاها مشمول مالیات نخواهد شد اما باید در سامانه ثبت شوند. اگر واحد مسکونی در روستا و یا شهرهای زیر صد هزار نفر وجود داشته باشد که مالک اطلاعات آن را در سامانه ثبت نکند مشمول 20 درصد جریمه مالیاتی خواهد شد که این رقم سامانه افزایش می یابد.

طبق اعلام امیدعلی پارسا رئیس کل سازمان امور مالیاتی نخستین مالیات از خانه های خالی در مرداد ماه امسال و به اندازه نصف ارزش اجاره ماهانه آن دریافت خواهد شد.

طبق آخرین آمار تاکنون 300 هزار واحد مسکونی برای اخذ مالیات خانه های خالی به سازمان امور مالیاتی معرفی شده است.

ثبت اطلاعات ملک در سامانه ملی املاک و اسکان از امروز آغاز شد/ برای ثبت به کجا مراجعه شود و چقدر زمان برای ثبت هست؟

وزارت راه و شهرسازی طی اطلاعیه ای اعلام کرد که از 19 فروردین 1400 همه مالکان باید نسبت به ثبت املاک تحت تملک خود در سامانه املاک و اسکان به نشانی amlak.mrud.ir  اقدام کنند.

برای اینکه تراکم مراجعه موجب اختلال در سامانه نشود دو روز نخست سرپرستان خانوارهایی که اعداد سمت راست کد ملی آن ها از 9 شروع می شود می توانند ثبت نام کنند و این ترتیب تا صفر ادامه خواهد داشت.

بعد از آن هم حدود یک ماه دیگر به کسانی که نتوانستند براساس اعداد مشخص شده کد ملی، ثبت نام کنند فرصت داده خواهد شد که در مجموع همه سرپرستان خانوار باید براساس قانون در طول دو ماه اطلاعات خود را در سامانه ثبت کنند و این مهلت قابل تمدید نیست.

اعلام شده است که اگر در این فرصت سرپرستان خانوار اطلاعات سکونتی و مالکیتی را در سامانه ثبت نکنند به سازمان امور مالیاتی کشور معرفی می شوند.

نوبت بندی ثبت اطلاعات

زمان بندی مراجعه به سامانه ملی املاک و اسکان جهت درج اطلاعات سکونتی و ملکی به این شرح است؛

19 و 20 فروردین 1400 مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 9 است.

21 و 22 فروردین 1400 مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 8 است.

23 و 24 فروردین مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 7 است.

25 و 26 فروردین مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 6 است.

27 و 28 فروردین مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 5 است.

29 و 30 فروردین 1400 مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 4 است.

31 فروردین و اول اردیبهشت 1400 مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 3 است.

2 و 3 اردیبهشت 1400 مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها 2 است.

4 و 5، 6 و 7 اردیبهشت 1400 مختص سرپرستان خانواری که آخرین رقم کد ملی آن ها یک است.

8 و 9 اردیبهست 1400 مختص سرپرستان خانواری است که آخرین رقم کد ملی آن ها صفر است.

تصریح می شود، همه سرپرستان خانواری که موفق به ثبت نام در تاریخ اعلام نشوند، می توانند از تاریخ 10 اردیبهشت تا 19 خرداد نسبت به ثبت اطلاعات سکونتی خود در سامانه املاک و اسکان اقدام کنند.

جرائم مربوط به عدم ثبت املاک چیست؟ جرائم املاک متعلق با اشخاص حقیقی و حقوقی چقدر است؟

محمود محمودزاده معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی طی مصاحبه ای گفت: اگر ثبت سکونت خانواری به طور کامل انجام نشود و یا اصلا انجام نشود آن واحد مسکونی مشمول جرایم مالیاتی خواهد شد و آن خانوار به دلیل نداشتن کد یکتا  از همه خدمات دولتی اعم از خدمات بانکی، خدمات مربوط به ثبت نام مدارس و یارانه و سایر خدمات محروم خواهند شد.

وی اظهار داشت: واحدهای خالی به واحدهایی تلقی می شود که در سال بیش از 120 روز خالی از سکنه باشد، این واحدها برای خانوارهای حقیقی اگر سال اول خالی بماند معادل 6 برابر ارزش اجاره بهای آن مشمول جریمه مالیاتی می شود برای سال دوم 12 برابر و برای سال سوم 18 برابر مشمول جریمه مالیاتی خواهد شد.

معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی افزود: واحدهای خالی برای اشخاص حقوقی در صورتی که خالی بماند ضرایب جریمه مالیاتی آن دو برابر خواهد شد این جریمه ها در سال اول 12 برابر، در سال دوم 24 برابر و در سال سوم 36 برابر خواهد بود.

این طرح مالیات ستانی از خانه های خالی چه تاثیری بر بازار مسکن دارد؟

علی سعدوندی تحلیلگر اقتصادی طی مصاحبه ای گفت: افزایش نرخ مالیات بر خانه های خالی در این طرح  منجر به کاهش عرضه مسکن می شود. زیرا، مالکان برای نپرداختن مالیات دیگر تمایلی به داشتن خانه دوم یا سوم نخواهند داشت. وی جایگزین افزایش نرخ مالیات بر خانه های خالی را اخذ مالیات محدود از تمام واحدهای مسکونی می داند، زیرا از این طریق هزینه نگهداری خانه های خالی افزایش پیدا می کند و مالکان تمایل بیشتری برای عرضه واحدهای خالی خود پیدا می کنند.

همچنین مجتبی یوسفی نماینده مجلس نیز گفت: گرفتن مالیات از خانه های خالی به منزله تعادل رساندن بازار مسکن نیست بلکه می تواند یکی از عوامل تاثیرگذار در قیمت مسکن باشد. بازار مسکن به عنوان یکی از پیشخوان های سرمایه است که در اقتصاد کشور تاثیر دارد. دریافت مالیات بر ساخت و حمایت از سازندگان مسکن، تاثیر مستقیمی بر قیمت مسکن می گذارد. 

نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی افزود: اگر بخواهیم بازار مسکن را به تعادل برسانیم، بی شک با دریافت مالیات ممکن نیست. اما تا حدود بسیاری می تواند کمک کند تا این بازار به تعادل برسد. دلالان در بازار مسکن با خارج کردن مسکن از کالای مصرفی به عنوان کالای سرمایه ای توانستند بازار افسار گسیخته مسکن را به دست بگیرند تا شاهد رشد چندین برابری بازار مسکن باشیم