سناریوهای شش ماهه دوم مسکن

بازار مسکن در 6 ماه گذشته با کاهش قیمت همراه بوده و از ابتدای سال جاری رکود شدیدی گریبان گیر این بازار شده است. روندی که نه تنها باعث کاهش ساخت وساز و بیکاری بسیاری از مشاغل مرتبط با مسکن خواهد شد بلکه در سال های آینده نیز افزایش تقاضا و عدم تناسب آن با عرضه را به همراه خواهد داشت. در حال حاضر مسکن در شرایط حساسی قرار دارد که از یک سو وضعیت بازار طلا، ارز و بورس و از سوی دیگر نتیجه مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای 5+1 می تواند تعیین کننده باشد. در رابطه با آینده بازار مسکن و تاثیر پذیری آن از تحولات جاری داخلی و خارجی با چند تن از نمایندگان مجلس و کارشناسان به گفتگو پرداخته ایم که ماحصل آن پیش روی شماست. اوضاع مسکن باید با استفاده از عوامل داخلی اصلاح شود غلامرضا میثاقیان، کارشناس اقتصاد مسکن با بیان این مطلب که اقتصاد کشور بر کاکل مسکن می چرخد، به پیام ساختمان گفت: در حال حاضر با رکود موجود در ساخت وساز وضعیت بسیاری از مشاغل به خطر افتاده و کم کاری در مسکن مهر باعث از رونق افتادن ساخت وساز شده است .در حال حاضر درودیوار شهر پر از آگهی های مرتبط با ساخت وساز است و مسئولین باید بدانند این آگهی ها نشان از وضعیت وخیم ساخت وساز کشور دارد . وی افزود : اگرچه طرح مسکن مهر به نظر برخی کارشناسان و مسئولان طرحی کارآمد نبوده و نیست اما آیا مسئولان به عواقب عدم ادامه طرح مسکن مهر اندیشیده اند .متأسفانه اقتصاد کشور بر پایه های سست بازاری بنا شده که در آن عواملی مانند رانت ،دلالی و گران فروشی موج می زند. مسئولین باید پاسخ دهند که خاک شوش با خاک نیاوران چه فرقی می کند که تفاوت قیمتی بالای 20میلیون تومان دارد . میثاقیان در خصوص تأثیر عرضه مسکن مهر بر بازار مسکن گفت : ادامه طرح مسکن مهر وضعیت ساخت وساز را بهبود می بخشد . وی در پاسخ به این سؤال که آیا توافق در مذاکرات هسته ای و عدم تحریم بانک های ایرانی و خروج دارایی های ایران به سود بازار مسکن است، گفت: بدون تردید نتایج مثبت این مذاکرات تنها باعث ورود ماشین و وسایل لوکس به کشور می شود چنانکه در یک بازه زمانی دیدیم با آزادسازی اموال بلوکه شده ایران ماشین های لوکسی مانند مازراتی ،بنز ،بوگاتی و... وارد کشور شد و کسی نپرسید در این اوضاع نامناسب اقتصادی کشور چگونه ایران نمایشگاه وسایل لوکس و گران قیمت شده است .وی ادامه داد: اوضاع مسکن ایران باید با استفاده از عوامل داخلی اصلاح شود . سازندگان می توانند وارد عرصه ساخت مسکن شوند دکتر صباح زنگنه، کارشناس عرصه دیپلماسی در پاسخ به این سؤال که اگر مذاکرات به سمت تفاهم نرود وضعیت اقتصادی نا بسامان گردیده و شاهد گرانی در بازارهای موازی به خصوص مسکن خواهیم بود، به پیام ساختمان گفت: بدون تردید حتی اگر توافقی صورت نگیرد اوضاع اقتصادی بدتر از این نخواهد شد و قیمت مسکن روند کاهشی خواهد داشت اما بازار شاهد افزایش عرضه و تقاضا نخواهد بود. وی بلاتکلیفی مردم را در مسائل اقتصادی جدی دانست و گفت: اگر مذاکرات هسته ای به توافق بینجامد ، بر ابعاد مختلف اقتصاد کشور تأثیرگذار است و می تواند مشوقی باشد که سرمایه گذاری برای تولید و تجارت را رونق دهد. به بیان دیگر تفاهم می تواند آینده ای روشن برای کشور رقم بزند، درنتیجه سازندگان بهتر می توانند وارد عرصه ساخت مسکن شوند و اشخاصی که به مسکن نیاز دارند بهتر خواهند توانست تصمیم بگیرند. مهم تر اینکه تردید را در بازار کاهش می دهد. دولت ،شهرداری و شورای شهر نتوانستند محمد خوش چهره اقتصاددان و نماینده سابق مجلس با بیان این مطلب که تمام طرح های مسکنی کنونی تنها ُمسکن هستند، به پیام ساختمان گفت: زمانی که مسکن می توانست به عنوان شتاب دهنده نرخ رشد اقتصاد ملی و بهبوددهنده وضعیت اقتصادی کشور باشد، دچار رکود گردیده و مقصر این رکود کسی نیست جز دولت ،شهرداری و شورای شهر که نتوانستند راه حل منطقی و تأثیرگذار برای حذف 15 تا 20درصدی قیمت مسکن که شامل قیمت زمین می شود، پیدا کنند . وی در پاسخ به این سؤال که آیا تحویل 800 هزار واحد مسکن مهر تا پایان سال می تواند رکود حاکم بر بازار مسکن را پایان دهد، گفت: التهابات مسکن با ارائه مسکن مهر شاید کاهش یابد اما نسخه دائمی نیست. مسئولین باید سالیانه 5/1 میلیون واحد تولید کنند تا در 5 سال از بحران کمبود مسکن عبور کند درحالی که آمار صدور پروانه ساخت از سوی شهرداری بسیار نگران کننده است.یعنی رقم 300هزار واحد پروانه در سال حتی یک سوم 5/1 میلیون واحد مسکونی نیست. خوش چهره با انتقاد از راهکارهای ارائه شده توسط وزارت راه و شهرسازی گفت: سازندگان برای تولید محیطی امن می خواهند اما تاکنون دولت برای حضور آن ها نتوانسته کاری انجام دهد. با مازاد مسکن روبه رو خواهیم شد محمد فیروزی نماینده نطنز و عضو کمیسیون عمران با بیان این مطلب که بدون تردید مجلس دولت جدید را ملزم به تکمیل مسکن مهر می کند و این امر می تواند در کاهش قیمت ها مؤثر باشد، به پیام ساختمان گفت: قیمت کاذب مسکن در کنار عدم عرضه مناسب مسکن باعث رکود در این بخش شده است .وی ادامه داد: مسئولین به جای راهکارهای غیرعلمی راه حلی بیندیشند تا خانه های خالی هر چه سریع تر به چرخه عرضه وارد شود و در این صورت ما با مازاد مسکن نیز روبه رو خواهیم شد . وی در مورد این سؤال که نتیجه مذاکرات هسته ای چقدر در بازار مسکن مؤثر است، گفت: بدون تردید توافقات می تواند در پیشرفت اقتصادی مؤثر باشد اما عدم توافقات برابر با بدتر شدن اوضاع نیست .به نظر من قطع دست رانت خواران و دلالان و نیز خروج مسکن از حالت سرمایه ای می تواند بیش از توافقات به سود مسکن باشد . دلالان روی مذاکرات مانور می دهند احمد ربانی ، کارشناس مسکن با بیان اینکه متأسفانه شایعات ناخوشایند بازار مسکن را تحت تأثیر قرار می دهد،گفت: دلالان و برخی کارشناسان از ادامه روند رکود در مسکن سخن می گویند و از فروشندگان می خواهند مسکن خود را برای مدت چند ماه دیگر نفروشند زیرا آنان معتقدند بعد از چند ماه قیمت زمین تکان شدیدی خواهد خورد. وی افزود:این شایعات شاید بر مردمی که از بازار و اقتصاد سر رشته ای دارند تأثیرگذار نباشد اما مردم عادی از این شایعات تأثیر پذیرند و سریعاً برای خرید اقدام می کنند . از هم اکنون دلالان روی مذاکرات هسته ای مانور می دهند و با این ادعا که در صورت حصول توافق بازار مسکن تکان خواهد خورد، می خواهند بیشترین بهره برداری را از این شایعات داشته باشند. جمع بندی در جمع بندی نقطه نظرات کارشناسان 3 سناریوی مهم مطرح است؛ سناریوی اول این است که در صورت ادامه وضع موجود (یعنی هیچ تغییری در سیاست های داخلی و خارجی ایران اتفاق نیفتد) انتظار می رود وضعیت بازار مسکن در نیمه دوم با همین روند ادامه پیدا کند. در سناریوی دوم دستیابی به توافق جامع هسته ای عامل تأثیرگذار در نظر گرفته شده و عنوان می شود که توافق هسته ای می تواند به بازار شوک کاهشی وارد کند و با کاهش قیمت بازارهای سرمایه موازی ، شور و شوق برای سرمایه گذاری در بازار مسکن ایجاد شود . البته با توجه به آزادسازی روابط خارجی و پذیرش سرمایه گذاران خارجی در این عرصه ساخت وساز جان دوباره می گیرد اما دراین بین باید توجهی نیز به سناریوی سوم داشته باشیم.در این سناریو به نتیجه نرسیدن مذاکرات تا آذرماه به عنوان یکی از گزاره ها بررسی شده است.بر این اساس در صورت عمیق تر شدن فاصله ایران با طرف های غربی بسته به واکنش دو طرف و رفتار بازار، بازار سرمایه می تواند نوسان قیمت را تجربه کند. برخی تحلیلگران بازار بر این عقیده هستند که بازار ارز در این حالت به دامنه های قیمتی باز می گردد که در زمستان 91 تجربه شده و دلالی در بازارهای سرمایه روند رو به رشدی می گیرد. اما آنچه باعث امیدواری است اینکه درهرصورت اگر هر یک از این سناریوها ایجاد شود مبحثی به نام مسکن مهر وجود دارد که تحویل 800هزار واحد مسکن مهر تا پایان سال 93 شاید نتواند رکود را جبران کند اما می تواند در کاهش عوارض ناشی از عقب ماندگی ساخت وساز یک ساله مؤثر باشد .