تراژدی بزرگ مسکن مهر

در تمام کشورهای توسعه یافته ساخت مسکن اجتماعی برای حل مشکل مسکن مردم در دستور کار سران قرار دارد. ژاپن از سال 1990 تا 2000 طی دو دوره پنج ساله، حدود 15 میلیون واحد مسکونی ساخت که سهم HUDC ها و تعداد واحدهای حمایتی دولت حدود 50 درصد بوده است. اما نکته اصلی این مسکن ها تنها به کیفیت ساخت وساز آنها بستگی ندارد بلکه این واحدها با قیمت بسیار متعارف و بدون حضور دلالان به مردم بی سرپناه عرضه شد. در ایران نیز با رویکرد دولت نهم به بخش مسکن که با سیاست هایی نظیر «زمین صفر» دنبال شد ، با قوانینی همچون «لایحه ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن» به راهکارهای اجرایی همانند طرح «مسکن مهر» انجامید .طرح «مسکن مهر» که با هدف ساخت و عرضه مسکن در کشور در حال اجراست، علاوه بر آنکه از نقاط قوت خوبی برخوردار است، دارای نقاط ضعفی است و جدای از ساخت وسازهای گاه بی کیفیت متأسفانه قیمت مسکن در این مناطق در حال افزایش است .در گزارش زیر دو مبحث مهم قیمت تمام شده ساخت مسکن مهر و قیمت نهایی یک واحد مسکونی مهر را بررسی خواهیم کرد و در پایان نیز تحلیلی خواهیم داشت بر این که چند درصد ساکنان مسکن مهر متقاضیان واقعی مسکن بودند . با این گزارش همراه ما باشید : قیمت های باورنکردنی آرزو امانی ، متقاضی مسکن مهر به خبرنگار ما گفت: حدود دو سال پیش ازدواج کردیم و برای رهایی از هزینه های بالای اجاره در تهران می خواستیم به مسکن مهر پناه ببریم اما با قیمت های باورنکردنی روبه رو شدیم. وی افزود: یکی نیست به مسئولان بگوید اگر بنده 45 میلیون تومان پول نقد داشتم اصلاً پرند نمی رفتم زیرا با 45 میلیون پول نقد به اضافه وام 20میلیونی و پول پیش ،می توانم یک خانه 40متری در خیابان محمدیه بخرم و از مسافت طولانی رهایی پیدا کنم . این شهروند در پاسخ به این سؤال که چرا امتیاز مسکن مهر را نگرفتید ، گفت: بیشتر کسانی که امتیاز مسکن مهر را گرفتند وضعیت مالی بهتری نسبت به من داشتند اما با سندسازی و همدستی مشاوران املاک وارد چرخه خرید مسکن مهر شدند . در ثانی اگر این اشخاص مشتریان واقعی مسکن مهر بودند چرا اکنون امتیاز آن را می فروشند.ضمن اینکه در حال حاضر بیشتر امتیازات مسکن مهر در دست دلالان است و آنها قیمت تعیین می کنند . اولویت ها در مسکن مهر رعایت نشد وحید مسلمی – متقاضی که یک کودک معلول نیز دارد ، در این مورد گفت: بیشتر کسانی که صاحب امتیاز مسکن مهر شدند معتقدند مسکن مهر جای زندگی نیست و آن را با پول های هنگفت عرضه می کنند، درحالی که خانواده من در حسرت یک 40متری در مسکن مهر هستیم . به نظر بنده اولویت شناسی در مسکن مهر دچار غفلت و بیشتر واحدها به کسانی واگذار شد که مستحق نبودند.مسلمی در مورد قیمت مسکن مهر گفت:مسکن مهر هرروز گران تر می شود، من با تمام تلاش توانستم 30میلیون تومان تهیه کنم اما در حال حاضر کوچک ترین واحد مسکن مهر حدود 45 تا 50 میلیون پول نقد در عرض 40 روز می خواهد .سؤال من اینجاست که من چگونه 10میلیون تومان باقی مانده را در این مدت کوتاه تهیه کنم .در خریدوفروش مسکن مهر دخالت نمی کنیم فریدون پیرلورن، مشاور معاون وزیر راه و شهرسازی در مسکن مهر با بیان این مطلب که ما در خریدوفروش ثانویه هیچ نقشی نداریم، به پیام ساختمان گفت: مسئولیت ما با تکمیل واحدها و عرضه آنها به واجدین شرایط به پایان می رسد و در خریدوفروش مسکن مهر دخالت نمی کنیم . پیرلورن در پاسخ به این سؤال که ساخت یک واحد 60متری چند میلیون برای انبوه ساز هزینه دارد، گفت: هزینه هر مترمربع ساخت مسکن مهر از 300هزار تومان تا 380هزار تومان برای یک انبوه ساز تمام می شود. البته این تفاوت قیمت مربوط به فازهای مختلف است . به این مبلغ هزینه مشاعات یعنی سهم یک واحد از راه پله و آسانسور تعلق می گیرد. مثلاً اگر این سهم مشاعات را 8 متر در نظر بگیریم یک واحد 60متری مفید 68 متر محاسبه شده و متری 380تومان عرضه می شود . البته هزینه های دیگری مانند 300هزار تومان در هر مترمربع برای نظام مهندسی ،هزینه انشعابات برق ،گاز ،آب و فاضلاب 2 تا 2میلیون و 500هزار تومان ،هزینه آماده سازی زمین شامل تفکیک ،خیابان کشی 2 تا 5 میلیون تومان (بسته به موقعیت و شرایط واحد مسکونی متفاوت است مثلاً این رقم در پردیس بین 2 تا 5 میلیون و در پرند 2 میلیون تومان است ) ،هزینه محوطه سازی و پیاده روسازی و دیوارکشی 2 میلیون ،هزینه صدور سند اعیانی بالای 300هزار تومان و هزینه اضافه غیر تفاهم اولیه مانند کف سرامیک و... تا 1 میلیون به قیمت این واحدها افزوده می شود .البته هزینه پارکینگ و انباری نیز جدا محاسبه می شود .مشاور معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: یک واحد 61 متری فاز کزو که متقاضیان ثبت نام کرده و از این واحدها استفاده می کنند حدود 27میلیون و500هزار تومان وام و 6میلیون و 400هزار تومان سهم آورده داشته است البته این واحدها بدون پارکینگ و آسانسور می باشد . ضمناً وام این واحد به صورت پلکانی ماهی 200تا 300هزار تومان و ساده ماهی 220هزار تومان است.وی در پاسخ به این سؤال که یک انبوه ساز چقدر از این واحدها سود می برد، گفت: میزان سود نسبت به مدیریت یک انبوه ساز برای ساخت کم یا زیاد می شود . مثلاً شرکت کزو توانست با صنعتی سازی در هر متر 100هزار تومان سود کند اما در کل این سودها در سال 92 و 93 کاهش یافته است .البته ما تلاش کردیم که این واحدها با قیمت بسیار پایین در اختیار متقاضیان واقعی قرار گیرد. ص12 میلیون تومان افزایش در یک سال قدیری ؛ صاحب مسکن مهر که واحد خود را به تازگی فروخته است، به پیام ساختمان گفت: متأسفانه مسکن مهری که می توانست خانه آرامش من باشد موجب عذاب بنده شد.در سال 91 امتیاز یک واحد 88 متری را دریافت کردم و مسئولین گفتند این فاز بعد از 18 ماه قابل سکونت است حال با گذشت 2 سال نه تنها خانه ای دریافت نکردم بلکه بر اساس دستورالعمل جدید مدیرعامل شرکت عمران شهر پردیس که دستور افزایش 12 میلیون تومانی فاز 11 پردیس را داده بود، باید 12 میلیون تومان به حساب بریزم و ازآنجاکه نتوانستم این مبلغ را به حساب واریز کنم مجبور به فروش آن به قیمت 55 میلیون تومان شدم .صاحبان میلیاردر مسکن مهریکی از متقاضیان مسکن مهر در شهر پرند که به دلیل دریافت وام 5 میلیون تومانی در سال 84 ، نمی تواند واحد خود را تحویل بگیرد، به پیام ساختمان گفت: افرادی را دیده ام که با خودروهای گران قیمت به شرکت عمران پرند مراجعه کرده و واحد خود را تحویل می گیرند.وی افزود: این افراد هیچ گاه به وام های دولتی نیاز نداشته اند که اسمشان در لیست قرمز باشد، بنابراین خیلی راحت واجد شرایط مسکن مهر شده اند اما بنده و امثال من به دلیل دریافت وام5 میلیون تومانی نمی توانیم، صاحب مسکن مهر شویم.مسکن مهر چقدر گران شد طباطبایی، مشاور املاک در پرند با بیان این مطلب که از سال 1386 که متقاضیان واقعی پول پرداخت کردند تاکنون چندین بار افزایش قیمت مسکن مهر داشته ایم، به پیام ساختمان گفت: این افزایش قیمت بیشتر مربوط به انشعابات است. در حال حاضر یک واحد تک خوابه حدود 2 تا 3 میلیون تومان ،دوخوابه حدود 5تا 6 میلیون تومان و 3 خوابه بالاتر از 10میلیون تومان افزایش قیمت داشته است . البته برخی متقاضیان به علت آماده نشدن مسکن مهر در زمان های مقرر مجبور به فروش واحدهای خود شدند.طباطبایی خاطرنشان کرد: افزایش قیمت مسکن واقعی را می توان در مسکن مهر دید زیرا مسکنی که با کمتر از 8 میلیون تومان در دست متقاضیان قرار می گیرد با قیمت بیش از 50میلیون تومان فروخته می شود و هیچ نهادی بر این دادوستدها نظارت ندارد.سخن آخر داستان مسکن مهر هنوز پایان نیافته و در میانه راه است و در صورت تداوم ناکامی های آن به یک تراژدی بزرگ در تاریخ اقتصاد ایران تبدیل خواهد شد زیرا در صورت عدم نظارت بر قیمت ها و البته توجه به کیفیت آن نه تنها باعث خانه دار شدن مردم نمی شود بلکه بر قیمت مسکن در شهرها و کلان شهرها نیز تأثیرگذار است.