هدیه معماران به آیندگان

پاسخ به این سؤال که چه عواملی یک شهر خوب را می سازند،شاید معماران را با چالش های زیادی روبه رو کند . به نظر بسیاری از معماران شهری خوب و شاد است که مردم با زندگی در آن احساس رضایت داشته باشند .در گزارش «مردم شهری شاد می خواهند» که در نشریه شماره 200 پیام ساختمان چاپ شد، دیدگاه های مختلف را بیان کردیم. حال در این گزارش معیارهای یک شهر شاد از نظر معماران را بررسی خواهیم کرد . اصول یک شهر شاد را مردم تعیین می کنند سارا بحرینی ،کارشناس ارشد معماری با بیان این مطلب که مردم معماری و اصول ساخت یک شهر شاد را تعیین می کنند، به پیام ساختمان گفت: متأسفانه سال هاست که در طراحی و معماری شهر مردم را نادیده می گیریم درحالی که نباید فراموش کنیم هدف غایی از معماری احساس آرامش و زیبایی است زیرا اگر این گونه نبود، انسان خود را از خانه هایی که در دل سنگ ها پدید آورده بود بیرون نمی کشید تا با زحمت تمام شروع به کشف قوانین و قواعد معماری و شهرسازی کند .وی افزود: بیشتر مردم احساس می کنند اگر ساختمانی استحکام کافی داشته باشد یک معماری به تمام معناست اما در حقیقت استحکام در کنار جنبه های دیگر معماری اهمیت دارد .وی تصریح کرد: ساختمان یا شهر در درجه اول باید پاسخگوی تمام نیازهای اجتماع باشد و در تمام دنیا معماری ای که کاربردی نباشد، منسوخ می شود . معماران مسئول خوب زندگی کردن مردم هستند سلمان اسلامی ، کارشناس ارشد معماری با اشاره به اینکه معماران کسانی هستند که می توانند خوب زندگی کردن را به مردم تقدیم کنند، به خبرنگار ما گفت: معمار می تواند با ساخت خانه های راحت برای سالمندان ،خانه های شاد برای زوج های جوان و شهر شاد برای کودکان و جوانان گام های بزرگی در ساختن یک شهر شاد بردارد. وی ادامه داد: معماران مسئول خوب زندگی کردن مردم هستند و اگر در این مورد سهل انگاری کنند تبدیل به انبوه سازانی می شوند که تنها به منافع شخصی خود می اندیشند . اسلامی در مورد مشخصات یک شهر شاد گفت: معماران می دانند مردم هر کشور فرهنگ، علایق و سلیقه های خاصی دارند و نمی توانند برای همه آنها یک نسخه معماری بپیچند. متأسفانه بسیاری از معماران ما نسخه های از پیش تعیین شده ای برای مردم می پیچند اما سؤال این است که روحیه مردم ایران چقدر با مردم ایتالیا هماهنگ و مشابه است که معماران به خود جرات می دهند از سبک های یونانی برای مردمی استفاده کنند که تا سالیان اخیر شهرشان بوی گل و بلبل می داد. این کارشناس ادامه داد: تمام نمادهای معماری از پنجره گرفته تا رنگ و ساختار در خانه ها و شهرهای، ایرانی سرشار از لطافت ،زیبایی و آرامش و افتادگی است. حال این نمادها را با نمادهای یونانی که مملو از حس بزرگ بینی و قدرت است مقایسه کنید. آیا تشابهی بین این دو روحیه می بینید؟ ما به آیندگان مشتی شیشه و کامپوزیت هدیه می کنیم فاطمه مختاری، در مورد ویژگی های یک شهر شاد به پیام ساختمان گفت: طراحی فضاهای تفریحی مناسب، شهرسازی مناسب سن و سال جامعه، همه و همه از وظایف معماران امروز است که به نظر می رسد بسیاری نسبت به آن بی تفاوت بوده یا به فراموشی سپرده شده اند.وی افزود: البته زمانه این نادیده گرفتن را فراموش نمی کند زیرا کودکان ما بزرگ می شوند و کودک نیز حق دارد از فضای زندگی اش توقع داشته باشد که همگام با رشد او تغییر کند. او دنبال خانه و شهری است که بعد از ساعت های متوالی کار و کوشش در آن آرام بگیرد. مختاری با اشاره به اینکه شهرهای ما مملو از نمادهای پول پرستی شده است، به پیام ساختمان گفت: مسئولان ،معماران و تمام مردم باید بهترین ها را به آیندگان تقدیم کنند حال ما به آیندگان خود، مشتی شیشه و کامپوزیت هدیه می کنیم .وی ادامه داد: در این میان تنها مقصران وضعیت شهرهای کنونی ما معمارانی هستند که گرفتار پول پرستی شده و نمی گذارند بسیاری از دلسوزان معماری این مرزوبوم به مقصدشان برسند تا شاید آنها بتوانند با معرفی آثار مرتبط با موضوع و حمایت نهادهای مسئول ، شهرهایی شاد و زیبا برای آیندگان به یادگار بگذارند. معماری خوب باید با جامعه، محیط، فرهنگ و زمان سازگار باشد دکتر محمدمهدی محمودی، استاد دانشگاه تهران در رابطه با معیارهای معماری مناسب به خبرنگار پیام ساختمان گفت: معماری خوب آن است که با جامعه، محیط، فرهنگ و زمان سازگار باشد و بنایی که این مشخصه را با هر نوع کاربری داشته باشد ، معماری مناسبی است. وی تصریح کرد: منظور من از جامعه کسانی است که کاربران مستقیم یا غیرمستقیم بنا هستند. کاربران مستقیم کسانی هستند که از بنا استفاده می کنند، یعنی اگر مسکونی است در آن سکونت دارند، اگر اداری است در آن کار می کنند یا ممکن است آموزشی باشد که در آن فضا آموزش می بینند. کاربران غیرمستقیم نیز افراد جامعه هستند که ساختمان را می بینند و فرم ساختمان باید برای کاربران مستقیم و غیرمستقیم قابل قبول، زیبا و عملکرد آن مناسب باشد. محمودی، با اشاره به اینکه دومین عامل برای داشتن یک شهر خوب محیط است، ادامه داد: بنایی که با محیط ، بستر ، اقلیم ، جغرافیا و آب وهوا هماهنگ باشد معماری خوب و ماندگاری است. مثلاً در شمال تهران ساختمان روی شیب و در جنوب تهران روی زمین صاف ساخته می شود. یا معماری همدان متناسب با مناطق سردسیر و در بندرعباس باید متناسب با هوای گرم و مرطوب باشد. وی سومین عامل را فرهنگ ذکر کرد و گفت: معماری خوب آن است که با فرهنگ یعنی با هویت و مذهب و گذشته - که فرهنگ ما را شکل می دهد- سازگار باشد و اگر بتوان در یک معماری تأثیر آیین گذشتگان را دید، معماری خوبی است. محمودی ادامه داد: چهارمین ویژگی که باید در معماری در نظر گرفته شود، موضوع زمان است. به اعتقاد من معماری برای امروز ساخته می شود و باید با استفاده از تکنولوژی روز، مبحث صرفه جویی در مصرف انرژِی، اقتصاد، و سرعت ساخت در آن دیده شود و مطابق با محیط زیست بوده و چه در زمان بهره برداری و چه در زمان ساخت، آلودگی کمتری ایجاد کند. وی تأکید کرد: اگر هر یک از این خصوصیات را برداریم دچار مشکل می شویم. یعنی اگر بنایی بسازیم که از نظر صرفه جویی در مصرف انرژِی و سرعت ساخت و تکنولوژی خوب باشد اما هویت و فرهنگ ایرانی- اسلامی در آن رعایت نشود، ضعف دارد، بنابراین چهار مشخصه فوق حتماً باید در معماری آن رعایت شود. محمودی با بیان اینکه معماری هایی که در زمان اجرا این 4 شاخصه را رعایت کرده اند در حال حاضر هم قابل قبول هستند،خاطرنشان کرد: مثلاً ساختمان «تئاتر شهر تهران» از نظر تکنولوژی زمان خودش قابل درک بوده ، محیط و بستر آن در نظر گرفته شده و ازنظر جامعه و نوع کاربری مستقیم که برای تئاتر در نظر گرفته شده و کاربری غیرمستقیم آن که معماری منظر است و همچنین زیبایی، تناسبات و شاخص بودن، قابل قبول است. ازلحاظ فرهنگی نیز هویت معماری گذشته را دارد، پس معماری بسیار خوبی است که در زمان خودش حرف اول را می زده و تابه حال نیز پایدار مانده است.