آسمان آبی ات پیدا نیست

گروه تأسیسات: این روزها حال تهران خوب نیست. گرچه از هوای مسموم ناشی از بنزین پتروشیمی ها دیگر نشانی نیست، اما اتومبیل هایی که گاه 20 تا 30 برابر یک خودروی استاندارد بنزین مصرف می کنند و آلودگی پس می دهند، به خوبی وظیفه خود مبنی بر آلودگی هوا را به انجام می رسانند. منابع آلوده کننده از کارخانه های مستقر در مسیر بادهای غربی تا گرمایش غیراستاندارد خانه ها، شهرسازی نامناسب و مهم تر از همه خودروها هرکدام حلقه ای از این کلاف سردرگم شده اند. در این میان همایش ها و جلسات برگزار می شود که در جای خود اگر با اراده ملی همراه شود، می تواند چاره ساز باشد. شاید همایش ملی «روز هوای پاک» با شعار «دوباره آسمان آبی» از همین رو لقب «ملی» گرفته است. با تمام این اوصاف همایش 29 دی ماه روز هوای پاک با چنین امیدی آغاز شد. آسمان آبی در روز همایش پاک معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، حمید چیت چیان وزیر نیرو، سردار اسکندر مؤمنی رئیس پلیس راهور ناجا ،مسئولانی بودند که برای این همایش «ملی» گرد هم آمده بودند. گرچه کارشناسان وزارت نفت، صنعت، معدن و تجارت، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و سازمان حفاظت محیط زیست نیز حضور داشتند و گزارش هایی از عملکرد دستگاه های اجرایی در زمینه مصوبه هیئت دولت و بهبود کیفیت هوای کلان شهرها و شاخص های محیط زیست ارائه دادند. البته تصمیماتی نیز گرفته شد که از آن جمله سیستم پالایش آنلاین 35 کارخانه سیمان در استان های فارس و خوزستان و رونمایی از خودروهای هیبریدی و برقی ژاپنی بود. تا اینجای کار این همایش هم همچون دیگر همایش های کشور برگزار شد. 29 دی چه شد؟! روز هوای پاک روزی جدی برای کاهش آلودگی هوا است؛ روزی که عرصه ای عملی برای اعمال «مدیریت انرژی» به شمار می رود و عرصه ای که تبلیغات نیز می توانند همچون یار کمکی به مدد ریه شهروندان کلانشهرهایی که امروز هوای پاک نیز از آنها دریغ شده، بیاید. معصومه ابتکار می گوید: «شواهد نشان می دهد اقدامات جدی برای کاهش آلودگی هوا صورت گرفته و نتایج قابل احصاء در بهبود کیفیت هوای شهرهای بزرگ مشاهده می کنیم.» معاون رئیس جمهور به نظر جدی است به گونه ای که ادامه می دهد ؛ بدون هیچ گونه مماشاتی نسبت به رعایت استانداردها بر عملکرد خودروسازان نظارت دارد و نسبت به توقف شماره گذاری خودروهای فاقد استاندارد یورو 4 مصمم است. حمید چیت چیان نیز در این همایش از کاهش 33 درصدی مصرف مازوت و کاهش 20 درصدی گازوئیل می گوید؛کارهایی که وزارت نیرو در راستای کاهش آلودگی هوا انجام داده است. نیروگاه های حرارتی برق با راندمان نزدیک به 50 درصد نقش زیادی می توانند در کاهش آلودگی هوا داشته باشد. این را حمید چیت چیان که خود از طلایه داران انرژی نو در ایران است بهتر از هرکسی می داند. صنعت برق که خود تولیدکننده انرژی است ، از بزرگ ترین مصرف کنندگان انرژی به شمار می رود به گونه ای که یک سوم گاز طبیعی کشور در این نیروگاه ها مصرف می شود. اسکندر مؤمنی نیز با اشاره به افزایش شماره گذاری خودروها در اواسط دهه 80 گفت: اکنون 17٫5 میلیون خودرو در کشور تردد می کند که بر اساس پیش بینی های صورت گرفته تا پایان دهه 90 به 30 میلیون دستگاه خواهد رسید زیرا سرانه خودرو در کشور ما نسبت به دنیا پایین تر است. البته سردار در این زمینه درست می گوید زیرا سرانه خودرو در کشور ما پایین است اما مسئله اصلی کیفیت خودروهاست که بر اساس گفته فتح الله امی، مشاور سازمان محیط زیست؛ طبق برآوردها 70 درصد آلودگی هوا مربوط به منابع متحرک است و تنها 30 درصد به دیگر منابع ربط دارد. این رقم برای تهران به 89 درصد در مقابل 11 درصد می رسد بنابراین مهم ترین راهکار ساماندهی این منابع متحرک است. سردار مؤمنی ادامه داد: طبق گفته ناجا از 4 میلیون خودرو که در تهران هستند 50 درصد آنها یعنی 2 میلیون از آنها تردد دارند و از این 2 میلیون نزدیک به 1 میلیون غیراستاندارد می باشند که همان خودروهای مدل 82 به پایین هستند. وی تصریح کرد: بر اساس آزمایش هایی که انجام داده ایم، پژو 405 نزدیک به 30 برابر بیشتر از یک خودروی استاندارد آلودگی ایجاد می کند. یعنی این 2 میلیون خودرو در تهران برابر 40 میلیون خودرو استاندارد آلودگی ایجاد می کنند. سردار مؤمنی به سه راهکار برای این معضل اشاره کرد و گفت: تولید خودروهای بدون آلودگی، مراجعه مصرف کنندگان در زمان های تعیین شده به تعمیرگاه ها و انجام معاینه فنی سه مؤلفه ای است که باید برای کاهش آلودگی هوا با جدیت مدنظر قرار گیرد. بار یک سال روی یک روز روزی که رئیس جمهور با مترو سرکار رفت و رئیس سازمان محیط زیست هم از داشتن اتومبیل شخصی صرف نظر کرده و با روحانی همراه می شود تا حد فاصل ایستگاه آزادی تا ایستگاه امام علی را با قطار شهری بپیمایند،شاید همین حساسیت ها موجب شده که شاخص آلودگی هوا از 90 به 72 در روز 29 دی کاهش یابد. موهبتی که در تهران که شهروندانش 200 روز هوای ناسالم استنشاق می کنند کمتر پیش می آید و روزهای کاملاً سالم در سال های اخیر به صورت مرتب کاهش یافته است. به نظر می رسد روند تشدید آلودگی هوا به تناسب افزایش بار ترافیکی و تراکم ساختمان ها در کشور همچنان رو به افزایش است. به گفته مشاوران سازمان محیط زیست هزاران راه نرفته برای حل معضل آلودگی وجود دارد تا همایش هایی مانند همایش ملی «هوای پاک» شایسته نام ملی شود همان راه حل هایی که بارها در جای جای جهان تجربه شده و بازخورد خوبی داشته است. راهکارهای 7 گانه ای که سازمان مطالعات سازمان جایکا (همکاری های بین المللی ژاپن) به ایرانی ها پیشنهاد داده اند و کارشناسان ایرانی هم بر آن 2 پیشنهاد افزوده اند. حال سؤال بزرگ اینجاست که بعد از سال ها چرا نسبت به این مطالعات و پیشنهادات بی اعتنایی می شود.