اوپک بازار را از دست می دهد؟

اگر اوپک به راستی قصد داشته باشد که در راستای از صحنه خارج کردن تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا، تولید نفت خود را بالا نگه دارد، ممکن است ناچار باشد استراتژی خود را برای یک مدت طولانی اجرا کند. قیمت نفت در پی افزایش اندکی که داشت، در هفته های اخیر مجدداً کاهش یافته است، زیرا به رغم پایین بودن قیمت نفت، تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا، نفت بیشتری پمپاژ می کنند. درنتیجه، موجودی نفت آمریکا در حال افزایش است و به نظر می رسد پایانی برای فراوانی نفت در بازارها وجود ندارد. بنابراین، نبرد اوپک می تواند طولانی و پرهزینه باشد. آنچه موجب کاهش قیمت های نفت در 6 ماه گذشته شده است، متوازن نبودن عرضه و تقاضای نفت است. چرا که تولید نفت به ویژه از سوی آمریکا افزایش یافته و در نهایت منجر به سقوط قیمت ها شده است. در صنعت نفت، به وجود آمدن مازاد عرضه می تواند سخت باشد، اما وقتی همه بفهمند شرایط بدین قرار است، قیمت ها می توانند به سرعت کاهش یابند. مشکل مازاد عرضه مشکل امروز نفت این است که مازاد عرضه در آینده نزدیک از بین نخواهد رفت. در حقیقت مشکل بدتر نیز خواهد شد، حتی اگر قیمت نفت در حدود 50 دلار در هر بشکه باشد. از ماه ژوئن (خرداد) گذشته، زمانی که قیمت نفت شروع به کاهش کرد، تولیدکنندگان نفت نه تنها اقدام به کاهش تولید نکردند، بلکه سطح تولید خود را نیز افزایش دادند و تولید از سطح مصرف بیشتر شد و اوضاع بازار بدتر گردید. بخشی از مشکل این است که مدتی طول می کشد تا چاه نفت حفرشده، غیراقتصادی شود. برای مثال، یک شرکت نفتی ممکن است کل هزینه تولیدش برای یک چاه جدید 70 دلار در هر بشکه باشد، بنابراین شاید امروز به این نتیجه برسد که حفاری یک چاه جدید ازنظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست و احتمالاً این تصمیمات به شکل یک کاهش جمعی در سرمایه گذاری نمود پیدا خواهد کرد. اما اگر یک چاه در ژوئن سال گذشته حفرشده باشد، ممکن است هزینه ادامه تولید آن تنها 10 دلار در هر بشکه باشد و تولید آن تا چند سال آینده نیز امکان برقراری داشته باشد. بنابراین شما به عنوان یک تولیدکننده، تولید خود را فقط به این دلیل که قیمت نفت 50 دلار در هر بشکه است، کاهش نمی دهید، بلکه فقط حفر چاه جدید را متوقف می کنید. چالش موجود این است که این شرایط می تواند تا سال ها بعد نیز رشد تولید را تداوم بخشیده و مازاد عرضه را بیشتر کند. مدیریت اطلاعات انرژی آمریکا پیش بینی می کند، تولید نفت خام در این کشور از 8,6 میلیون بشکه در روز در سال 2014 به 9.3 میلیون بشکه در روز در سال جاری می رسد و در سال 2016 نیز به 9.5 میلیون بشکه در روز صعود خواهد کرد. در حقیقت، قیمت نفت خام در حال کاهش است، اما تولید بالا می رود که تقریباً ناقض قانون عرضه و تقاضا است. موقعیت اوپک این روند، کشورهایی که عمده درآمد آنها از محل فروش نفت است را وادار به اتخاذ تصمیماتی می کند. به نظر می رسد اوپک در تلاش برای تحت فشار قرار دادن تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا و خارج ساختن آنها از بازار است، اما با این اقدام، این سازمان لازم است تا چندین سال بازار را در شرایط مازاد عرضه نگه دارد. مشکل اوپک این است که انجام این کار بسیار پرهزینه است. آژانس بین المللی انرژی پیش بینی می کند؛ کشورهای اوپک در سال جاری میلادی 375 میلیون دلار از درآمد خود را فقط به خاطر پایین بودن قیمت نفت از دست می دهند. چالش این است که اوپک به آسانی می تواند با کاهش تولید به میزان 2 میلیون بشکه در روز، قیمت نفت را بار دیگر به 100 دلار در هر بشکه افزایش دهد، اما با این اقدام، سهم بازار خود را از دست خواهد داد. در کوتاه مدت، این اقدام کاملاً درست است اما در بلندمدت، اوپک سهم بازار خود و کنترل بازار نفت را از دست خواهد داد. بنابراین، اگر شما جای اوپک بودید چه می کردید؟ اگر بیرون کردن تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا از بازار 3 تا 5 سال طول بکشد و در این مدت شما صدها میلیارد دلار درآمد از دست بدهید، آیا به قیمتش می ارزد؟ آیا حتی تضمینی هست که قیمت 50 دلار در هر بشکه سبب خروج تولیدکنندگان نفت شیل از بازار در بلندمدت شود؟ اوپک باید مدت طولانی منتظر به ثمر رسیدن سیاست خود برای خارج ساختن تولیدکنندگان اضافی از بازار باشد. آیا در نهایت سود این کار به زیانش می ارزد؟ تنها گذشت زمان می تواند به این پرسش پاسخ دهد. آمریکا اینک به دنبال فناوری هایی است که هزینه تولید نفت شیل را کاهش دهد .دستیابی به این فناوری ها بسیاری از معادلات را تغییر خواهد داد.