آینده روشن اقتصادی و ساختمانی

سال 1393 با تمام فراز و فرودهایش سپری شد و سال 1394 با تمام بیم و امیدهایش می آید . اگر با این فرض که «گذشته چراغ راه آینده است» به آن گذشته و این آینده بنگریم ، لازم می نماید درنگی نموده و مروری مختصر بر آنچه در سال 93 گذشت داشته باشیم تا با بهره گیری از آن ، چراغ مناسبی را برای آینده به دست بگیریم . در سال 93 در بخش اقتصاد کلان با فرض صحیح بودن آمار های اعلامی که در لطافت طبعش خلاف هست ! شاهد سقوط غول تورم از بلندای 40 درصدی بودیم که البته و ظاهرا در ارتفاع 14 درصدی متوقف شده وگرنه اگر شدت جاذبه زمین اقتصاد بیش از این غول تورم را به سوی خود می کشید ، آنگاه معلوم نبود تکه پاره های غول منفجرشده چه بلایی بر سر و روی عابران پیاده و اقشار آسیب پذیر می آورد . حالا چرا عابران پیاده ؟ برای اینکه سواره ها یا سوار ماشین های لوکس تمام اتومات از هوای مطبوع کولر و بخاری برخوردارند و یا در پنت هاوس ها و برج های عاج خود خیلی بالاتر از ارتفاع تورم یا امواج و نوسانات نرخ ارز و سکه و . . . سیر و سلوک می نمایند . در سال 93 همچنین شاهد صعود ـ اگر بگوییم «جهش» حرف گزافی نزده ایم_ نرخ رشد اقتصادی از منفی و زیر صفر به مثبت و بالای 2 درصد بودیم . البته این اطلاعات هم اعلامی است ولی چه فرقی می کند اعلامی یا اعمالی ، هر دو حداقل تأثیری که داشته اند مانع از افزایش نابسامانی های اقتصادی در شرایطی شده اند که کماکان این اقتصاد نحیف و بی بهره از بهره وری از تحریم مضاعف داخلی و خارجی رنج می برد . البته از تحریم کنندگان خارجی نه انتظاری می رود و نه حرجی هست اما از تحریم کنندگان داخلی که می توانند موجبات رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی را با بهره وری و کارآمدی خود در تولید فراهم آورند نه تنها انتظار بیش از این می رود بلکه جای گله گذاری هم هست . از دشمن بیرونی انتظاری نداریم چراکه او تنها به منافع خود می اندیشد و خارج از کشتی ای نشسته است که همه ایرانیان در آن همسفریم ولی ما کارگران ، کارفرمایان ، کارمندان ، سازندگان ، پیمانکاران ، مهندسان ، انبوه سازان ، دولتیان ، مجلسیان و . . . . که هرکدام به نوبه خود سهمی و نفعی - نه به اختیار که به اجبار - ازکشتی اقتصاد ایران داریم آیا نباید گذشته نامناسب عاری از بهره وری و ناکارآمد که سرانجامی به غیراز افول اقتصادی و سوق یافتن به سمت دست درازی برای دریافت اعانه و یارانه نصیب مان نکرد ، چراغ عبرتی باشد برای تجدیدنظر در رفتار های انفرادی و اجتماعی خویش که لازم و ملزوم همدیگر هستند . در سال 93 البته خیلی بیش از اینهایی که ذکر شد نه به عنوان عبرت بلکه نعمت وجود داشت که باید شکرش را به جا آوریم و یکی از مهم ترین آنها که سرآمد همه نعمات الهی بود ، وجود امنیت در کشور بود؛ امنیتی که در میان تمام ناامنی های دور و بر خود به ما آرامش بخشید . اگر نگاهی گذرا به کشور های ناامن منطقه داشته باشیم از عراق و بحرین و یمن و افغانستان گرفته تا سوریه و... که گرفتار حیله ها و درگیری های هزار فرقه ای هستند آن وقت بیش ازپیش شکر نعمت امنیت را به جا خواهیم آورد . اما در سال 1394 با بهره گیری از چراغ 1393 و بلکه سال های پیشین چگونه می توانیم آینده روشنی داشته باشیم ؟ در بخش اقتصاد ـ نباید واقعیت را نادیده گرفت و از آن فرار کرد ـ آنچه مشهود است تأثیرپذیری این زنجیره زندگی بخش از بخش سیاست است . همین طور اقتصاد جهان متأثر از مجموعه سیاست هایی است که در آن جاری و ساری است . در نگاه کلان و جهانی جنگ سرد دو ابرقدرت و رقبای دیرین یعنی آمریکا و روسیه را به عینه مشاهده می کنیم . دست اندازی ولادیمیر پوتین به «کریمه» و الحاق آن به کشور خود با اهداف اقتصادی که پشت آن پنهان است ، در واقع مقابله آشکار با حضور رقیب دیرین خود ( امریکا ) در منطقه چه در آسیای میانه و چه در کشور های حاشیه خلیج فارس اعم از عراق ، عربستان ، یمن و . . . . است . علاوه بر این دو ابرقدرت ، کشور های غربی و اروپایی هم عده ای به سمت آن غش کرده اند و تعدادی دیگر به این سو متمایل شده اند تا هرکدام با یارگیری های آینده نگرانه نفع بیشتری عاید خود کنند . همه این چالش ها با هر هدفی که دست به دست هم داده باشند آینده مبهمی را برای اقتصاد جهان به تصویر می کشند . با این تحلیل در سال 1394 اقتصاد جهان همچنان نه در ثبات و تعامل که در تعارض و کشمکش های سیاسی گرفتار خواهد شد و این ، همان واقعیتی است که در بالا اشاره شد نباید از آن چشم پوشید ، اما با وجود حاکمیت چنین شرایطی بر اوضاع اقتصادی جهان ، در داخل و اقتصاد ایران اوضاع دیگرگونه است که جای بسی خوشوقتی دارد . هرچند ارزش قیمت نفت که اصلی ترین منبع تأمین بودجه در فراق کسب مالیات ـ که باز در دریافت آن از شهروندان فاقد درآمد جای بسی درنگ و تأمل است ـ به پایین تر از نصف قیمت چند ماه پیش سقوط کرده است و حداقل حسنی که این سقوط دارد عدم وابستگی و دل بستگی به این ماده بد بو ولی خوش یمن اقتصادی تاکنون - را موجب خواهد شد اما از طرف دیگر سبب به خود آمدن برنامه ریزان متکی به بودجه نویسی بر مبنای وابستگی به نفت شد . در این رابطه ، بودجه بندی سال 94 شاهد مدعاست که نسبت به سال گذشته سهم نفت کاهش قابل توجهی را به خود اختصاص داده است . امیدواری های ما به سال آینده بیش از ر ها شدن از وابستگی به درآمد های نفتی ، یکی به سیاستی برمی گردد که در عرصه دیپلماسی اتخاذ شده و فعالانه جریان دارد . با تمام احترامی که برای مخالفان نحوه انجام مذاکرات قائل هستیم نباید نادیده انگاشت از زمانی که مذاکره کنندگان ایرانی وارد عرصه تعامل و گفتگو با زیاده خواهان شده اند حداقل حسنی که داشته جلوگیری از افزایش تعدی و تحریم های ناعادلانه بوده است . مهم تر از آن حضور غرورآمیز مردان دیپلماسی در جمع 1+5 کشور قدرتمند جهان با زبان دیپلماتیک و جهانی است که نتیجه آن و تأثیری که بر اقتصاد داخلی داشته عدم رشد تورم به بالای 40 درصدی است . شاید به قول وزیر محترم اقتصاد و دارایی در حوزه اقتصادی تنها کاری که کرده اند کار هایی بوده که باید انجام می دادند ولی انجام نداده اند و یکی از نمونه های بارز آن عدم کنترل افزایش نقدینگی است ولی نباید تأثیر روانی تحریکات دیپلماسی را نادیده گرفت . سال 1394 هرچند مانند عرصه جهانی ، منطقه هم شاهد درگیری های سازماندهی شده برای ناامن جلوه دادن این منطقه خواهد بود اما همین تهدید برای کشوری مثل ایران و فارغ از دغدغه های این چنینی فرصتی است که نباید به راحتی از کنار آن گذشت . فرصت ، از این منظر که خرابی های حاصل از جنگ و درگیری این کشور ها نیاز به بازسازی و ساخت وساز دارد که هیچ کدام ازآنها نه توان فنی و مهندسی و نه توان اجرایی بازسازی ها را ندارند و همین امر فرصت مغتنمی برای سازندگان و مهندسان بی شمار ایرانی است که توانمندی های خود را البته با بسترسازی های مسئولان اجرایی بلندپایه در آن کشور ها به نمایش بگذارند . صدور خدمات فنی و مهندسی در آن صورت، از چارچوب قوانین مکتوب ولی اجرانشده ، امکان حضور در کشور های مجاور را خواهد یافت و چه فرصتی از این بهتر که هم توانمندی های ایرانی به شکل فنی ، مهندسی و علمی به نمایش گذاشته می شود و هم در نتیجه این فعل وانفعالات درآمد های ارزی حاصل کشور خواهد شد . برای صنعت ساختمان هم در سال 94 اگر ارقام 47 هزار و 700 میلیارد تومانی سهم بودجه عمرانی از بودجه عمومی ، به علاوه برداشت هفت هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی و 103 هزار میلیارد تومان شرکت های دولتی را اضافه کنیم ـ البته به نقل از معاون برنامه وبودجه ریاست جمهوری و رئیس سازمان مجدد احیاشده برنامه وبودجه ـ آن وقت با 158 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری برای طرح های عمرانی شاهد آینده روشن مضاعفی خواهیم بود . عیدتان مبارک . سربلند باشید و پیروز . قادر نصیری ترزنق