دولت مسکن را به تعاونی ها بازگرداند

علی خواجوی بجستانی، علاوه بر ریاست هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن کارکنان دولت؛ مدیرعامل اتحادیه نظارت بر رشته مسکن در تعاونی های مسکن سراسر کشور نیز هست که وظیفه بازرسی و کنترل عملکرد تعاونی های مسکن را بر عهده دارد. دارا بودن این دو جایگاه، خواجوی را، که خود نیز ید طولایی در ساخت وساز از طریق تعاونی ها دارد، در بیان مسائل حوزه تعاونی های مسکن دارای موقعیتی ویژه و ممتاز می کند. به منظور کسب اطلاعات بیشتر از وضعیت تعاونی ها با علی خواجوی در دفتر نشریه به گفتگو نشستیم.عملکرد تعاونی های مسکن کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟ تعاونی های مسکن در طول تاریخ کشورمان شکل گرفته اند و در حال حاضر 26 هزار تعاونی مسکن در سراسر کشور داریم. این تعاونی ها در حیطه کاری خود موفق بوده اند و ساخت شهرک های اوج، فرهنگیان، خلبانان شکاری، خلبانان 330، نهاجا، نداجا، و ... نمونه ای از فعالیت تعاونی های مسکن است، ولی همه این کارها بی سروصدا بوده و روی آنها تبلیغاتی صورت نگرفته است. درحالی که این تعاونی ها سالانه هزاران واحد مسکونی با ارزان ترین قیمت و با سود کم ساخته و تحویل داده اند.البته تعاونی ها به دنبال سود نیستند و واحدهای ساخته شده را باید به قیمت تمام شده به اعضا بدهند. در گذشته هر ارگانی مثل نیروی هوایی، نیروی دریایی، سازمان های مختلف، نهاد ریاست جمهوری و غیره هرکدام خودشان تعاونی مسکن داشتند و بعضاً هنوز دارند و مقامات آن نهاد پشتیبان تعاونی ها بودند؛ چون سرمایه اندک اعضا را جمع و آن را در طی چند سال تبدیل به خانه می کردند و تحویل متقاضیان می دادند، ولی متأسفانه چون روی کار آنها تبلیغاتی صورت نمی گرفت فعالیت های آنها خیلی بارز نبود.اگر تعاونی ها چنین توانایی دارند پس چرا طرح مسکن مهر که ابتدا دست تعاونی ها بود از آنها گرفته شد؟مسکن مهر طرح خوبی بود ولی در اثنای کار و به خاطر برخی سودجویی ها کار را از دست تعاونی ها خارج کردند و به انبوه سازان تحویل یا به شرکت های خارجی مثل شرکت های ترکیه ای سپرده شد، درحالی که ما در کشورمان نیازی به مسکن ساز خارجی نداریم و خودمان در داخل توانمندی بالایی داریم. ایرانیان و تعاونی های مسکن در تاریخ کشورمان مسکن ساز بوده اند ولی متأسفانه سرنوشت مسکن مهر عوض شد. مبالغ هنگفتی هم از بانک ها به مسکن مهر و به انبوه سازان اختصاص دادند و از آنجا که تمام قراردادهایشان ( به علت هزینه های سنگین انبوه سازان ) باید برایشان سودآور باشد تا انجام بدهند و گرنه اصلاً وارد این موضوع نمی شوند، در نتیجه قیمت های تمام شده مسکن در قالب انبوه سازی گران در می آید. ولی تعاونی ها نماینده و مورد اعتماد یک گروه هستند و بر کار آنها هم نظارت وجود دارد و قانون تعاونی ها هم می گوید کار آنها سود نباید داشته باشد و باید واحدها به قیمت تمام شده به اعضا واگذار شود. در مورد مسکن مهر انبوه سازان با متری350هزار تومان برای ساخت مسکن با صاحبان امتیاز مسکن مهر قرارداد بسته اند و حال پسندیده نیست این مبلغ را افزایش دهند درحالی که بیشتر مصالح ساختمانی مسکن مهر نیمه کاره با دلارهای ارزان خریداری شده است. هم اکنون انبوه سازان هزینه ساخت هر متر مسکن مهر را 650 هزار تومان عنوان کرده اند که کاملاً دور از انصاف است . البته وزارت راه و شهرسازی به این نتیجه رسیده که مسکن مهر را به اصل خود یعنی تعاونی ها برگرداند. اگر همین حالا ساخت مسکن مهر را به تعاونی ها بسپارند با چه قیمتی آن را تمام می کنند ؟تعاونی ها هیچ گاه با افزایش 30درصدی هزینه ساخت در مسکن مهر موافق نبودند و برخلاف انبوه سازان، به حداکثر افزایش 5 تا 10درصد راضی بوده اند و بدون تردید تعاونی از نرخ های قراردادی تعدی نمی کنند . اما اگر اکنون تعاونی ها موفق به انعقاد قرارداد شوند با نرخ 600هزار تومان به بالا می بندند زیرا همه چیز در حال افزایش قیمت است . یعنی شما علت گرانی مسکن مهر را خروج تعاونی ها می دانید؟تعاونی ها باید به اصل خودشان برگردند. متأسفانه در سال های اخیر تعاونی های مسکن از چرخه ساخت وساز خارج شده اند و وزارت راه و شهرسازی نه به تعاونی ها زمین می دهد و نه وام. بیشتر پروژه های تعاونی های مسکن هم متوقف شده است .اگر کارها به تعاونی ها سپرده می شد بدون تردید نهایت افزایش قیمت مسکن 5 تا 10 در صد بود. تعاونی ها در طول تاریخ توانسته اند بسیاری از اعضا را با حداقل هزینه خانه دار کنند و این همان اصلی است که در تعاونی ها فراموش شده است. ضمن اینکه بیشتر هیئت مدیره تشکل های انبوه سازان در مسکن مهر افراد عادی بوده اند که در رأس امور قرار گرفته اند و در این خصوص سهل انگاری، اشتباهات و فسادهای فراوانی داشته اند درحالی که تعاونی ها نه تنها دارای هیئت مدیره مطمئنی هستند بلکه رزومه محکمی نیز دارند . به نظر شما راهکار بازگشت دوباره تعاونی ها به عرصه ساخت وساز کشور چیست؟وزارت راه وشهرسازی باید سیاستش را عوض کند و زمین و وام کم بهره در اختیار تعاونی ها قرار دهد تا تعاونی های مسکن بتوانند فعالیت کنند و قیمت مسکن را بشکنند. باید رسانه ها سوءتفاهم ها را در مورد تعاونی ها رفع کنند و اگر همین رسانه ها زمانی برای اشتباهات بسیار کوچک بر طبل رسوایی تعاونی ها کوبیدند، حال باید اعتماد مردم را به تعاونی ها برگردانند . قبول دارید فرایند انجام کارها در تعاونی ها بسیار زمان بر است ؟زمان بر هست ولی کارها درست انجام می شود. بهتر است تصمیمی را پنج نفر بگیرد تا یک نفر. در شرکت های انبوه سازی تصمیمات زودتر گرفته می شود ولی تالی فاسد آن بیشتر است. هیچ تعاونی نبوده که پول مردم را برداشته و فرار کرده باشد، چون همه ازلحاظ قانونی کنترل می شوند و نمی توانند تخلف کنند. ولی ما شاهد تخلفات زیادی هم در تعاونی های مسکن بوده ایم ؟در تعاونی های مسکن هم تخلفاتی شده ولی در حدی که سروصدا درباره آن برپاشده نبوده است. ما برای کنترل تعاونی ها بخش نظارت تشکیل داده و بر کار تعاونی ها نظارت می کنیم. هیچ کاری را نمی توان گفت صد در صد درست بوده، ولی مطمئناً 95 درصد تعاونی ها درست عمل کرده اند. این را همه می دانند چون در هر اداره ای تعاونی های مسکن وجود دارد و خوب عمل کرده اند و واحدهای ساخته شده را تحویل داده اند. تعاونی ها برای حمایت از کسانی که در مسکن مهر دچار صدمه مادی و روحی شده اند چه حمایتی می توانند داشته باشند؟اتحادیه مرکزی نظارت و هماهنگی رشته مسکن در 21 استان کشور نمایندگی دارد و هرلحظه می تواند به شکایت مردم رسیدگی و تا 21 روز رای نهایی را صادر کند، در ضمن باید بگویم رأی اتحادیه مرکزی تعاونی ها قابل اجرا است. به نظر شما اگر تعاونی های مسکن دوباره فعال شوند قیمت مسکن کاهش پیدا می کند؟اگر دولت یازدهم به راستی درصدد تأمین مسکن ارزان قیمت برای مردم است تنها یک راه دارد و آن این است که بخش مسکن را به تعاونی های مسکن بازگرداند و بر عملکرد آنها نظارت کند. درصورتی که دولت مصمم باشد برنامه تأمین مسکن ارزان برای خانواده های ایرانی را از طریق ادامه مسکن مهر یا مسکن استیجاری یا مسکن اجتماعی دنبال کند، می تواند از طریق بخش تعاون برنامه هایش را عملیاتی کند، به این نحو که با دادن زمین های دارای کاربری مسکونی به تعاونی های مسکن، آنها را مجدداً فعال کند تا آنها با پول های خرد مردم مسکن ارزان تولید کنند. یادمان نرود که در بخش تعاون سودآوری و دلالی مطرح نیست و منافع اعضا در نظر گرفته می شود. این گفتگو ادامه دارد ....