مقصد سرمایه ها پس از کاهش سود بانکی

در حال حاضر تمام بازار های سرمایه درگیر دو مبحث مهم؛ توافق اولیه در مذاکرات هسته ای و تعیین نرخ سود بانکی هستند و مردم نگران اثرگذاری این دو مؤلفه بر بازار های اقتصادی کشور ازجمله بازار مسکن . متأسفانه تحلیل های نادرست و پیش بینی های غیر کارشناسانه بعضی دست اندرکاران نیز نگرانی ها را مضاعف کرده است . مردم نگران این هستند که براثر توافقات هسته ای و کاهش نرخ سود بانکی ، نقدینگی ها از بازار هایی مانند سکه ، ارز و… به سمت بازار مسکن سرازیر شده و آن را ملتهب کند . در مورد تأثیر اولیه این دو موضوع بسیاری از کارشناسان متفق القول هستند که بازار های سرمایه از توافق هسته ای سود نسبی خواهند برد . در کنار این اتفاق پیش بینی می شود کاهش نرخ سود بانکی مقدار زیادی از سپرده ها را از بانک ها خارج کند و سپرده های خارج شده باید مکانی دیگر را برای خود انتخاب کنند که بازار های موازی با توجه به عدم اعتماد و تغییر نگرش مردم آن چنان جذاب نخواهد بود . سؤالی که مطرح می شود این است که سپرده های خارج شده از بانک ، قرار است راهی کدام بازار شوند ؟ در دوره های پیش به دلیل ضعف مدیریت بازار پول ، همزمان با کاهش نرخ سود بانکی این بازار های دلالی بودند که نقدینگی جامعه را جذب می کردند ، درحالی که تکرار این وضعیت می تواند برای اقتصادی که قیمت نفت آن چند برابر کاهش یافته ، خطرناک باشد . در متن زیر ابتدا به تأثیر نرخ سود بانکی در تک تک بازار ها خواهیم پرداخت و در ادامه نگاهی به تأثیر آن بر بازار مسکن داریم . صنعت ، نیازمند برنامه ریزی دقیق عبدالوهاب سهل آبادی ، رئیس خانه صنعت و معدن ایران با بیان این مطلب که نرخ سود بانکی باید با نرخ سود صنعت تطبیق داشته باشد ، به خبرنگار ما گفت : زمانی که نرخ سود بانکی بالاتر از نرخ سود صنعت است ، سرمایه گذاران رغبت کافی برای سرمایه گذاری در صنعت نداشته اند زیرا با کمترین زحمت به سود های خوبی می رسیدند . وی ادامه داد : باید با توجه به شرایط جدید لازم است در زمینه صنعت برنامه ریزی دقیقی انجام گیرد زیرا پس از توافقات هسته ای بازار های جدیدی به روی ایران باز می شود و ما باید از هم اکنون شرایط را برای حضور در این بازار ها و نیز زمینه حضور سرمایه گذاران خارجی را در ایران فراهم کنیم . سهل آبادی با بیان اینکه در حال حاضر یکی از معضلات بخش صنعت کشور بهره و نرخ سود و تسهیلات بانکی است که این معضل باید با توجه به شرایط پیش رو هرچه سریع تر از میان برداشته شود ، اظهار داشت : امیدواریم روند کاهش نرخ سود بانکی در راستای بالا بردن توان رقابتی صنعت ایران به خصوص پس از لغو تحریم ها ادامه یابد و این بخش بتواند محل جذابی برای سرمایه گذاران باشد . بازار ارز و طلا با ثبات نیست یک کار شناس پولی و بانکی با بیان اینکه هرقدر میزان سود در بازار سرمایه کاهش پیدا کند سرمایه به سمت بازار های دیگر با جاذبه بیشتر حرکت خواهد کرد ، به پیام ساختمان گفت : سیاست گذاری باید به گونه ای باشد که سرمایه در بانک ها ماندگار شود تا در اختیار امور مولد و رشد دهنده اقتصاد قرار گیرد . حسینی هاشمی با تأکید بر اینکه بازار طلا و ارز بازار باثباتی نیست ، اظهار داشت : پیش بینی می شود خروج سرمایه های بی هدف از بانک ها در کوتاه مدت قیمت ارز و سکه را ( به دلیل افزایش حجم تقاضا ) افزایش دهد اما رفته رفته با گذشت زمان این بازار ها نیز به قیمت گذشته بازگردد و شاهد ثبات نسبی در بازار سکه و ارز باشیم . بازار سهام در انتظار کاهش سود بانکی رئیس سازمان بورس هم در ابتدای سال جدید در اولین اظهارنظرهایش درباره وضعیت بازار سرمایه اعلام کرد : بازار سهام در انتظار کاهش نرخ سود بانکی است . به گفته فطانت ، شوک بزرگ بازار سرمایه که هنوز بر این بازار سایه افکنده است ، نرخ سود بانکی است که باید تمام فعالان بازار سرمایه و رسانه ها تلاش کنند این موضوع نیز با توجه به کاهش نرخ تورم برطرف شود . رقابت ناسالم مؤسسات غیرمجاز بانکی در رابطه با نرخ سود باعث ورشکستگی بانک ها می شود ، بنابراین باید تلاش جدی در خصوص رفع این مشکل صورت گیرد . در حال حاضر فعالان بازار سرمایه امید زیادی به این بازار دارند و سرمایه های کلانی وارد بورس اوراق بهادار شده است فعالان بازار سرمایه عنوان می کنند که انتظار داریم دولت با تعدیل نرخ سود بانکی باعث شود تا بازار پول و سرمایه در حالت تعادل قرار گیرند . ظرفیت ها و فرصت های شغلی تازه ایجاد می شود یک اقتصاددان به خبرنگار ما گفت : اگرچه نرخ بالای سود سپرده ها ، باعث تجمیع بخشی از سپرده های مردم در بانک ها شده است اما با توجه به بالا بودن نرخ بهره تسهیلات ، سرمایه گذاران چون قادر به بازپرداخت بهره تسهیلات نیستند ، کمتر به سمت سرمایه گذاری های کلان حرکت می کنند و همین موضوع به کاهش سرمایه گذاری منجر شده است . حمید دیهیم ، ادامه داد : همزمان با افزایش هزینه های تولید ، گزارش های بسیاری منتشر شد که نشان می داد واحد های تولیدی با مشکل کمبود نقدینگی مواجه اند . بالا بودن نرخ بهره و رسیدن آن به 27 درصد و بالای آن هم عاملی بود که توان تولیدکنندگان برای دریافت تسهیلات از بانک ها را کاهش می داد . در این شرایط واحد های تولیدی به خصوص واحد های کوچک ( که بخش اعظم اشتغال را بر عهده دارند ) یا تعطیل شدند و همه نیرو های خود را اخراج کردند یا به تعدیل نیرو روی آوردند و با نیمی از ظرفیت خود ادامه حیات دادند . وی معتقد است : در صورت کاهش نرخ بهره ، سرمایه گذاران تمایل بیشتری به دریافت وام و سرمایه گذاری های کلان پیدا می کنند و همین سبب می شود ظرفیت های تازه و فرصت های شغلی تازه ای ایجاد شود که در نهایت مشاغل جدیدی را ایجاد کند . به گفته دیهیم تأثیر نرخ سود بر اشتغال در حالی عملیاتی می شود که این سرمایه ها و تسهیلات به سمت بخش تولید هدایت شود . وی عنوان کرد : با نرخ بالای فعلی تسهیلات که گاه تا 30 درصد هم می رسد ، قوانین کار که همگی علیه تولید است و نیز افزایش مالیات ، امکان و تمایل سرمایه گذاری بسیار کم است و مشکل رکود تورمی همچنان لاینحل باقی می ماند . این اقتصاددان خاطرنشان کرد : برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی دولت باید سعی کند تسهیلات را به سمت بخش خصوصی هدایت کند ، چون تا زمانی که تسهیلات به بخش خصوصی داده نشود و دولتی ها تسهیلات را در اختیار بگیرند خطر بروز تورم مجدد اقتصاد را تهدید می کند . قیمت ها با تعدیل روبه رو خواهد شد مهدی هاشمی ، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که اگر ایران بخواهد در فهرست کشور های توسعه یافته قرار بگیرد باید توجه شایانی به تولید داشته باشد ، به پیام ساختمان گفت : متأسفانه در کشور ما در مقابل سود نرخ بالا تسهیلات اندکی به تولیدکنندگان ارائه می شود ، برای همین انگیزه ها برای تولید کاهش یافته است . وی افزود : بانک ها با ارائه نرخ سود بالا موجب شده اند که سرمایه گذاران کمتر وارد بازار تولید شوند . نماینده مردم تهران در پاسخ به این سؤال که برخی مسئولین می گویند؛ اگر نرخ سود بانکی کاهش یابد سرمایه ها به سمت مسکن سرازیر شده و باعث گرانی مسکن می شود ، گفت : این برداشت صحیحی نیست زیرا به هراندازه عرضه افزایش یابد قیمت ها با تعدیل روبه رو خواهد شد . وی تصریح کرد : معمولا نرخ سود سپرده حداکثر یک تا دو درصد بالاتر از نرخ تورم تعیین می شود . هیچ بازاری قدرت رقابت با بازار مسکن را ندارد عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این مطلب که متأسفانه در چند سال اخیر نرخ سود بانکی با تورم مطابقت نداشته است ، به پیام ساختمان گفت : با کاهش نرخ سود بانکی در راستای تحقق عدالت اجتماعی و حمایت از قشر جوان گام بر خواهیم داشت . وی افزود : تاوان افزایش نرخ تسهیلات بانکی را جوانان ما پرداخت کردند چراکه افزایش بیکاری قشر جوان را به همراه داشت . مهناز بهمنی در مورد تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر بازار مسکن گفت : افزایش نرخ سود بانکی مردم را به سمت درآمد های بدون زحمت سوق داده است زیرا با انباشت سرمایه در بانک به سود های خوبی می رسیدند اما بدون تردید ورود سرمایه گذاران ( با کاهش نرخ سود بانکی ) به سمت ساخت وساز اجتناب ناپذیر خواهد بود زیرا هیچ بازار موازی قدرت رقابت با بازار مسکن را ندارد . نماینده مردم سراب در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا کاهش نرخ سود بانکی باعث افزایش قیمت مسکن خواهد شد ، خاطرنشان کرد : این موضوع کاملا نادرست است زیرا هجوم سرمایه به سمت ساخت وساز باعث افزایش عرضه و تعادل عرضه و تقاضا خواهد شد.