تعاونی ها به عرصه ساخت وساز باز می گردند؟

یکی از بخش های فعال در ساخت وساز کشور تعاونی های مسکن هستند که بنا شده تا در طرح جدید دولت یعنی ساخت «مسکن اجتماعی» مشارکت جدی داشته باشند. بااین حال بسیاری با وجود احتمال بروز تخلف در تمامی انواع ساخت ها برای حضور آنها مقاومت نشان می دهند. موضوعی که عبداللهی رئیس اتاق تعاون ایران درباره آن می گوید: «اینکه برخی بخواهند درباره ورود بخش تعاون به حوزه ساخت وساز نگران باشند به این معناست که از توانمندی و ظرفیت تعاونی ها اطلاعی ندارند». بااین حال تعاونی های مسکن حاضر نیستند بازار را به سایر بخش ها واگذار کنند و در این زمینه با وزیر کار مذاکره و موافقت حاصل شده است. علی خواجوی رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن معتقد است: « اتفاقی که موجب شد برخی از تعاونی های مسکن نتوانند به اهداف از پیش تعیین شده برسند مربوط به مشکلات بیرونی بوده و تعاونی های مسکن، در سال های گذشته توانمندی های خوبی در خصوص احداث مسکن داشتند.» مسکن تعاونی در قالب مسکن اجتماعی خواجوی در گفتگو با پیام ساختمان گفت: طی دیداری که با وزیر تعاون؛ کار و رفاه اجتماعی داشتیم، توافق دکتر علی ربیعی با ادغام طرح مسکن تعاونی با اجتماعی حاصل شده و اعلام کردند که به زودی مسکن تعاونی را در قالب مسکن اجتماعی با همکاری وزارت راه و شهرسازی راه اندازی خواهند کرد. وی افزود: افرادی که از پروژه مسکن مهر جا مانده اند یا نفراتی که به تازگی ازدواج می کنند مشمول این طرح می شوند. وی با بیان اینکه هم اکنون 26 هزار تعاونی در سطح کشور فعالیت دارند، گفت: در گذشته در هر اداره و سازمانی یک تعاونی فعالیت می کرد و روسای ادارات نیز به اداره این تعاونی ها کمک می کردند درنتیجه همواره عملکرد موفقی داشتند، اما بعد از آغاز اجرای طرح مسکن مهر، وزارت راه و شهرسازی تعاونی ها را کنار گذاشت. رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن با اشاره به افزایش 25 درصدی قیمت مسکن در کشور تأکید کرد: دلیل این افزایش قیمت، عدم واگذاری زمین به تعاونی های مسکن توسط وزارت راه و شهرسازی طی 2 سال و نیم گذشته بوده است. از طرفی تعاونی ها قادر نیستند از بانک مسکن اعتبارات دریافت کنند مگر در قالب انبوه سازی. تعاونی ها از اقتصاد کشور حذف شدند خواجوی با بیان اینکه تعاونی های مسکن عملاً از اقتصاد کشور حذف شدند، گفت: بر اساس رایزنی ها با مجلس شورای اسلامی و مسئولان تعاون بنابراین است تا با راه اندازی «مسکن تعاونی» در قالب مسکن اجتماعی که موردنظر وزارت راه و شهرسازی است، برای متقاضیانی که در طرح های قبلی آورده لازم را نداشته اند، از طریق وام های جدید و افزایش آن، صاحب خانه شوند. وی ادامه داد: دراین باره موافقت وزیر تعاون؛ کار و رفاه اجتماعی حاصل شده و در حال انجام مقدمات کار هستیم که با شناسایی زمین های موردنظر به زودی عملیات ساخت وساز آغاز خواهد شد. رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن در خصوص انتقادات وارده نسبت به ضعف آموزش نیروهای انسانی در تعاونی ها گفت: ما در هر تعاونی یک عضو مهندس داریم ضمن آنکه تعاونی ها پروژه موردنظر را برای اجرا به انبوه سازان واگذار می کنند، اما وزارت راه و شهرسازی به دلیل عدم پرداخت اعتبارات لازم عامل اصلی مشکلات گذشته تعاونی های مسکن بود ، چنانکه وقتی پروژه به مرحله 20 درصدی و دریافت اعتبارات از بانک مسکن می رسد، شرط پرداخت تسهیلات این بود که ارائه تسهیلات یا در قالب مسکن مهر و یا انبوه سازی امکان پذیر است، به این ترتیب عملاً جلوی پیشرفت تعاونی ها گرفته می شد. وی با بیان اینکه هم اکنون چندین پرونده موجود است که به دلیل عدم تخصیص اعتبارات بانک مسکن نیمه کاره و معطل مانده است، افزود: وقتی 50 درصد کار در اثر نبود اعتبارات بانکی معطل بماند، مقصر اصلی بانک مسکن است. خروج تعاونی ها از بخش مسکن باعث تورم شد خواجوی برای حل این مشکل از تشکیل اتحادیه نظارت خبر داد و گفت: بناست در این اتحادیه به سرعت به مشکلات این نوع تعاونی ها رسیدگی و در خصوص آنها تصمیم گیری شود، به این ترتیب متخلفان به محاکم قضایی ارجاع داده می شوند و شرکت هایی که مشکل اعتباری داشتند هم به شیوه کدخدا منشی و همکاری وزارت راه و شهرسازی مشکلاتشان حل شود. وی با بیان اینکه تعاونی های مسکن در واگذاری مسکن به اعضا سود قیمت تمام شده را محاسبه نمی کنند، تصریح کرد: بنابراین ساخت مسکن موردنظر حدود 20 تا 30 درصد کاهش قیمت به دنبال خواهد داشت، این در حالی است که انبوه سازان همین رقم را به عنوان سود کار خود محاسبه می کنند. یعنی اگر انبوه سازی با متری 1 میلیون خانه می سازد تعاونی ها قادرند با متری 650 تا 700 هزار تومان مسکن موردنظر را بسازند. خواجوی معتقد است: در گذشته تعاونی های مسکن کارنامه درخشانی در ساخت وساز پروژه های مسکونی داشته اند نظیر: پرند، اوج، خلبانان شکاری، نهاد ریاست جمهوری، خلبانان 330 که هم اکنون بدون هیچ مشکلی تحویل اعضای آن شده است. باوجوداینکه تعاونی ها کارنامه پرباری در ساخت وساز دارند و پروژه ها و شهرک های زیادی را ساخته اند و بسیاری توسط تعاونی ها خانه دار شده اند، اما بعدازآنکه بخش مسکن دست انبوه سازان افتاد و با دادن وام و تسهیلات و ورود انبوه سازان تورم به وجود آمد، در نتیجه مردم که توان خرید مسکن را در خود نمی دیدند به جای سرمایه گذاری در مسکن به بخش های دیگر مانند طلا و سکه و ارز وارد شدند. خواجوی پیشنهاد کرد: برای آغاز عملیات ساخت، باید زمین به قیمت کارشناسی از سوی وزارت راه و شهرسازی واگذار شود، نه آنچه که اخیراً این وزارتخانه در قالب «مزایده» عنوان کرده، چراکه تعاونی ها در ابتدای امر آورده ای برای خرید زمین مزایده ای ندارند، عملاً نمی توانند شرکت کنند. بنابراین معتقدیم مسئولان وزارت راه و شهرسازی زمین به قیمت کارشناسی به تعاونی ها واگذار کنند و تعاونی ها نیز از پول خرد اعضا و ذخیره بانکی اعتبار لازم را برای ساخت دریافت کنند. رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن همچنین در خصوص میزان حمایت از تعاونی های مسکن، اظهار داشت: پیش تر شکوائیه ای دراین باره به مجلس شورای اسلامی ارائه کردیم و قرار بر این است تا در راستای حمایت بیشتر از تعاونی ها در قوانین جدید این موضوع را در نظر بگیرند اما تاکنون هیچ کمکی به ما نشده است. کلام پایانی به این ترتیب باید دید آیا حمایت های دولت از تعاونی ها و تقویت این بخش باعث می شود تا تعاون گران به چرخه فعالیت در عرصه ساخت وساز بازگردند. به ویژه آنکه پس از ابلاغ سیاست های اصل 44 و لزوم تقویت سهم تعاون در اقتصاد این نهاد نقش اصلی و محوری در پروژه های ملی داشته و حالا نیز انتظار دارد تا سهمی در پروژه های کلان کشور داشته باشد.