پلی برای ماندن

زمانی که مدیرش به او می گوید : " طرح یک پل را بکش تا در مسابقه شرکت داده شود” با خودش می گوید این طرح که قرار نیست به اجرا در بیاید پس تا جایی که می توانم آن را هیجان انگیزتر طراحی می کنم . مهندس جوان فارغ التحصیل لیسانس معماری از دانشگاه شهید بهشتی آن وقت که 25 سال داشت توانست طرحی در افکند که حالا در آستانه 31 سالگی افتخارات زیادی برایش می آورد . پل طبیعت همین چند وقت پیش اولین جایزه بین المللی خود را دریافت کرد و تا به حال توانسته جایزه بهترین سازه فولادی در سال 93 و خشت طلایی را کسب کند . با لیلا عراقیان در این باره گفتگویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید : مشوق اصلی شما برای ورود به رشته معماری چه کسی بود ؟ در بین اطرافیان من کسی رشته معماری نخوانده بود ، اما به دروس ریاضی و نقاشی علاقه داشتم و فکر می کردم رشته معماری باید جالب باشد . وقتی وارد این رشته شدم به خودم گفتم حرفه بسیار خوبی است و خوشحال شدم که این کار را انجام دادم . چه شد که معماری پل طبیعت به شما سپرده شد ؟ ایده اصلی معماری پل طبیعت ، متعلق به مهندس بهزادی؛ مدیرعامل شرکت ما بود . در واقع با توجه به وضعیت ساختمان سازی کشورکه به روز نیست ، این ایده وجود داشت که تکنیک های جدید ساختمان سازی به ایران وارد شود . ما می خواستیم تکنیک های جدید را وارد کنیم و من هم به ایشان در کار ترجمه کمک می کردم و خیلی اتفاقی وارد جمع شرکا شدم و جزو آنها قرار گرفتم . البته در بخش طراحی ، جایگاهم پررنگ شد و مسئولیت بخش طراحی را بر عهده گرفتم . در طراحی و معماری پل طبیعت ، نقش من پررنگ بود اما ساخت و اجرا و نظارت بر چگونگی ساخت آن توسط مهندس بهزادی صورت گرفت . در کل بعدازاینکه یک سری کار هایی در اراضی عباس آباد انجام دادیم ( ازجمله بازار گل و پارک آب وآتش و پل ابریشم 2 ) مسابقه پل شهید مدرس که بعد ها به پل طبیعت تغییر نام داد ، مطرح شد که خود من فکر می کردم شانسی برای برنده شدن نداشته باشیم اما مهندس بهزادی گفت اکثر کسانی که مدیریت این کار را به عهده دارند انسان های منصف و خوبی هستند و اگر طرح خوبی ارائه دهیم حتما برنده می شویم . خود من هم احساس می کردم این کار قرار است روی کاغذ بماند . در قسمت طراحی مهندس بهزادی و خانم سحر یاسایی که در حال حاضر در ایران نیستند با من همراه بودند . یعنی فرم طرح با ایده سه نفره طراحی شد . بعد از برنده شدن در مسابقه ، به صورت متمرکز مراحل توسعه طرح را انجام دادم . البته مهندسان سازه نیز زحمت زیادی کشیدند چون کار من طراحی فرم بود؛ اما آنها محاسبات را انجام دادند . چند بار به ایتالیا رفتم و طرح را در کنار آنها دنبال کردم ، چون کل کار سه بعدی باید کشیده می شد و تمام المان ها باید تک تک محاسبه می گردید . نظارت و اجرا بر طراحی پل طبیعت را نیز بر عهده داشتید ؟ شرکت ما کار طراحی ، نظارت و اجرا را بر عهده داشت . موقعی که برنده طرح شدیم در کانادا مشغول تحصیل در دوره فوق لیسانس بودم . به ایران برگشتم و حدود یک سال و نیم ماندم و وقتی طراحی تمام شد آقای بهزادی و سایر همکاران مراحل ساخت را نظارت می کردند . اجرای کار با آنچه در ذهن شما بود تطابق داشت ؟ ناراحت کننده ترین بخش ، نورپردازی پل است . نورپردازی قرار بود ساده و «مینی مال» باشد و قرار نبود این همه حجم روی سازه کار شود . شکل نورپردازی طرح ما نبود بلکه سلیقه کارفرما بود . رنگارنگ بودن و اجرای آن به چشم می زند که اصلا خوب نیست . حتی چراغ ها به شیوه بدی جوش داده شده اند و اجرای بدی دارند و همه سیم های آن مشخص است اما سعی می کنم آنها را نبینم . البته در کل فضا های روی پل و آنجایی که نیمکت قرار دارد و مردم می نشینند و حال و هوای آن همان چیزی است که فکر می کردم . پل طبیعت را از درخت الگوبرداری کرده اید ؟ اسمش را نمی توان الگوبرداری گذاشت . چون ستون ها شبیه درخت است اما نمی خواستیم واقعا شبیه درخت شود . چند ایده اصلی بود که این طرح شکل گرفت . اولین ایده این بود که پل فضایی برای ماندن باشد چون دو فضای تفریحی پارک را به هم وصل می کند و فضایی نیست که آدم ها فقط بگذرند و بروند . یکی دیگر از ایده ها آن بود که تلفیق سازه و معماری باشد . به همین دلیل سازه باید ضخامت داشته باشد و برای این کار ضخامت و حجم را به سطحی رساندیم که خودش به یک فضای معماری تبدیل شود و به همین خاطر پل دوطبقه است . معمولا پل در یک فضای صاف ساخته می شود تا سازه را بهینه کند . ما در ابتدا به سازه فکر نمی کردیم و یکی از ایده های اصلی این بود که پل بر روی پلان قوسی حرکت می کند و دو قوس دارد؛ وقتی روی پل راه می روید پرسپکتیو یک نقطه ای جلویتان نمی بینید که فقط رفتن را تداعی کند . روی این پل که راه می روید انتهای مسیر را نمی بینید . موضوع دیگر اینکه با توجه به طبیعتی که سایت دارد تصمیم گرفتیم کمترین فونداسیون را داشته باشد . چون درخت پایه ای دارد که سطح مقطع آن کم است و وقتی بالاتر می رود باعث می شود به لحاظ سازه ای باربری بیشتری داشته باشد و حجمی از آن خرپا را روی تک ستون قرار دهد . شکل درختی طرح نیز به این دلیل است . در برخی رسانه ها عنوان شد این طرح از معماری سنتی ایده گرفته است ؟ آیا درست است ؟ هنگامی که کار طراحی را شروع کردیم متوجه شدیم پل خواجو هم اینگونه است و جایی است برای ماندن نه رفتن . برای خود ما تأییدی بود که حرف جدیدی نمی زنیم و طرحی است که قبلا هم اجراشده است . ازنظر فرمی این طرح کاملا ایرانی است . یک معمار هلندی که استاد لنداسکیپ بود زمانی که این طرح را دید گفت؛ این طرح ایرانی است و نمی توان در هلند روی آن کار کرد . بعدازآنکه داشتم طرح را توسعه می دادم فهمیدم این کار علیرغم ظاهر بی نظمی که دارد ، منظم است چون دو قوسی که دارد تقسیم می شود و ستون ها نیز فرم مرکزگرایی دارند . در معماری سنتی بازی با هندسه وجود دارد و ترکیب پیچیده ای دارد که منظم است و پروژه ما نیز این حالت را دارد . این معماری جزو کدام سبک معماری به شمار می رود ؟ شخصی می گفت فرم این کار که قوس دارد حالت ارگانیک دارد چون در طبیعت همچنین فرمی وجود دارد . به همین دلیل اسم پل طبیعت برایش مناسب است . از اینکه مردم از این پل استفاده می کنند و حس خوبی به آن دارند چه احساسی دارید ؟ به نظرم دریافت جایزه مهم نیست . همین که مردم از این پل استفاده می کنند و زمانی که روی آن راه می روند لذت می برند ، احساس خوشحالی و خشنودی می کنم . اشاره کردید که به دنبال ارائه تکنیک جدیدی در کار بودید چه تکنیک جدیدی را در معماری این پل ارائه کرده اید که در گذشته در ایران وجود نداشته است ؟ سازه های پارچه ای اولین بار بود که در ایران استفاده می شد . البته در گذشته استرالیایی ها در کیش کار هایی انجام داده بودند و اولین کاری که می شناختم همان بود . قبل از ما هیچ شرکتی نبود که کارش طراحی و اجرای سازه های پارچه ای باشد ، البته من فقط تیم را همراهی کردم . یکی از نکات ویژه و مزیت سازه پارچه ای این است که شما به همه جزییات باید فکر کنید . به همین خاطر دقت بالایی در طراحی ساخت و اجرا دارد ؛ موضوعی که در صنعت ساختمان ما هنوز به آن توجه نمی شود و خیلی بی سلیقه و ناراحت کننده یک سری بلوک بتنی را به سیمان و آهن می چسبانند . به نظر من این معضل بزرگ ساختمان سازی در ایران است . لازم نیست دنبال بحث های فلسفی در معماری باشیم . ما در بحث های ابتدایی ساختمان سازی مشکل داریم و می بینید جای جای شهر چقدر بی سلیقه اجرا شده است.