وضعیت فوق العاده پس از مذاکرات هسته ای

مذاکرات هسته ای پس از دو سال رفت وآمدهای دیپلماتیک به وقت های اضافه خود رسیده است . وقت اضافه این بازی هم هرچند همچون وقت اضافه های سایر بازی ها حساس و سرنوشت ساز خواهد بود اما اگر واقع بینانه به قضیه نگاه شود شاید نتوان آرام بخش تر و مطمئن تر از این جمله یکی از دیپلمات های ارشد کشورمان که « اگر مذاکرات به توافق نرسد دنیا به آخر نمی رسد» جمله ای ساخت که حساسیت ها و هیجان های پس از مذاکرات را چه با نتیجه و چه بدون نتیجه فرو بکاهد .بااین وجود و با فرض نائل شدن به توافق بر سر مذاکرات فوق ، چه دستاوردهایی را می توان بر آن متصور بود ؟ و یا ادامه مسیر پس از مذاکرات را چگونه باید طی کرد تا دستاوردهایی بیش ازپیش از مذاکرات عایدمان شود ؟ با نگاه به استقبال اعلام حضور کشورهای اروپایی و غربی و حتی آسیایی از حضور در ایران به نظر می رسد پس از رسیدن به توافق نهایی و برداشته شدن تحریم ها دو وضعیت فوق العاده یا دو فرصت طلایی پیش روی کشور ایران قرار خواهد داشت که متولیان و دست اندرکاران نباید با فرصت سوزی از کنار آن بگذرند تا مبادا خود نیز همچون گذشتگان مورد ملامت آیندگان واقع شوند . به عنوان مثال آنچه این روز ها بیش از نگاه به آینده و برنامه ریزی برای ترمیم خرابی ها و بی برنامگی های گذشته در صدر اخبار رسانه ها به چشم می خورد تقبیح عملکرد دولت های پیشین است که نمونه اخیر آن هم نقد وزیر محترم راه و شهرسازی از ناموفق بودن اجرای طرح هدفمندی یارانه ها و اجرای نامناسب ساخت وسازهای مسکن مهر در دولت های پیشین بود . ناگفته نماند که این نقد ها در همایشی نثار دولت های پیشین گردید که به نام نقشه راه برای تأمین مالی مسکن برگزارشده بود نه نقد عملکرد دولت های گذشته و ابراز به تاخیر افتادن اعلام های وضعیت فوق العاده در آغاز تحویل دولت جدید !برای اینکه از اصل موضوع دور نشویم دوباره به دو فرصتی اشاره می کنم که امکان دارد پس از برداشته شدن تحریم ها برای کشور فراهم شود و اینکه نباید آن را از دست داد اما آن دو فرصت طلایی و اعلام وضعیت فوق العاده کدامند ؟.1 . اولین فرصت طلایی که پس از رسیدن به توافق در مذاکرات هسته ای برای ایران به وجود خواهد آمد و پیش درآمدهای آن را در نمایشگاه های ساختمانی چند هفته گذشته مشاهده کردیم ، حضور شرکت ها و کشورهای غربی ، اروپایی و آسیایی در ایران است که با آمدن آنها علاوه بر مشارکت و سرمایه گذاری این کشور ها در صنایع چشم انتظار تسهیلات و منابع مالی ، موجبات به حرکت درآمدن چرخ های تولید را فراهم خواهد آورد و به دنبال آن اشتغال دوباره نیروهای تعدیل شده را در پی خواهد داشت که خود به رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی خواهد انجامید و موجب ورود فن آوری های نوین کشورهای آماده حضور در ایران خواهد شد که این امر موجب بهره گیری از تجارب کشورهای پیشرفته در زمینه های مختلف تولیدی و خدماتی خواهد شد . اگر بخواهیم به یک نمونه ازاین گونه فن آوری ها در حوزه صنعت ساختمان اشاره کنیم می توان از نحوه صنعتی سازی در کشورهای پیشرفته نام برد که علی رغم ساخت وساز سریع ، ارزان و مقاوم در آنجا هنوز در کشور ما با وجود تأکید بر صنعتی سازی در برنامه های توسعه ، سنتی سازی روزبه روز بیشتر می شود و نتیجه آن جز ازدیاد ساخت وسازهای غیر مقاوم و کم عمر نمی شود که متأسفانه آنها را هم قبل از پایان عمر واقعی تخریب می نمایند . پس بر متولیان و مسئولان مخصوصا در حوزه صنعت ساختمان است که از فرصت استثنائی حضور فن آوری های نوین ساختمانی در کشور استفاده کنند و با گماردن متولیانی از بخش دولتی و خصوصی در کسب ، جذب و آموزش وارداتی ازاین دست موجبات ارتقای صنعتی سازی را بیش ازپیش فراهم آورند؛ چه آنکه اگر به این مهم همت نگمارند و از این فرصت طلایی به بهترین وجه بهره برداری نکنند خود در آینده در مظان نقد قرار خواهند گرفت و به فرصت سوزی به جای فرصت سازی متهم خواهند شد؛ روالی که در حال حاضر نسبت به گذشته در پیش گرفته شده است .یک نکته دیگر در این مورد که باید بر آن تأکید کرد این است که شاید پس از اولین حضور کشورهای خارجی در کشور اشتیاق کنونی در آنها وجود نداشته باشد ، پس لازم است قبل از اینکه ذهنیت های دیگر شکل بگیرد چنان برنامه ریزی شود که به بهترین نحو از فرصت پیش آمده در راستای بهبود تولید و مشخصا صنعت ساختمان بهره مند شد .2 - دومین فرصت طلایی که پس از مذاکرات برای ایران به وجود خواهد آمد امکان حضور در کشورهای منطقه ای و همسایه و صدور خدمات به این کشور هاست . با توجه به جایگاه بی نظیری که ایران در میان کشورهای منطقه دارد و با توجه به اثرگذاری کشورمان در معادلات سیاسی و مبادلات اقتصادی منطقه ای به خصوص با وضعیتی که برای کشورهای منطقه پیش آمده - یا پیش آورده اند - و خرابی هایی که از این وضعیت نصیب کشورهای منطقه شده است هرچند از سویی نگران کننده است و دل هر انسانی را به درد می آورد اما از سوی دیگر همان طور که اشاره شد ایران جایگاه ویژه ای در منطقه دارد و می توان از این امتیاز ویژه برای حضور در آبادسازی ویرانی های برجای مانده در این کشور ها همچنین صدور خدمات فنی مهندسی و مصالح ساختمانی مازاد کشور که به علت رکود در ساخت وساز در کارخانه ها خاک می خورد ، استفاده دوچندان کرد .اکنون که رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاست های کلی برنامه ششم را به رئیس جمهور محترم ابلاغ فرمودند و ایشان هم آن را به معاون محترم خود و رئیس سازمان برنامه وبودجه ابلاغ نمودند فرصت مغتنمی است برای نویسندگان برنامه ششم تا با رویکرد به استفاده مناسب از این دو فرصت طلایی پس از مذاکرات به رشد اقتصادی 8 درصدی قیدشده در سیاست های کلی برنامه ششم برای نائل شدن به ضریب جینی 43/0 تلاش کنند . بر بقیه مسئولان نیز که پس از رئیس سازمان برنامه وبودجه در تدوین برنامه ششم دستی خواهند داشت همچنین در تنظیم و تدوین برنامه بودجه سال 1395 ناگزیر باید ذیل سیاست های برنامه ششم برنامه ریزی کنند ، توصیه می شود : - در حوزه صنعت ساختمان که پیشران اقتصاد کشور است قبل از هرگونه ترسیم نقشه راه به ظاهر تأمین مالی مسکن ولی در عمل نقدگویی از گذشته ، واقع بینانه به قضایا نگاه کنند و به جای صرف وقت برای شفاف سازی های گذشته با مقاصد هرچند خیرخواهانه به آینده بنگرند و این بار وضعیت فوق العاده را در استفاده از فرصت هایی ببینند که در پیش رو قرار دارند نه در پشت سر ! درست است که از قدیم گفته اند گذشته چراغ راه آینده است اما جدیدا می گویند در آینده زندگی کنید و برای رسیدن به زندگی در آینده برنامه ریزی کنید . اکنون که فرصت امکان تبادلات بیشتر با دنیای خارج فراهم آمده بر مسئولان ساختمانی است که اگر بیشتر از امکان مشارکت و حضور فرانسه در پروژه های ریلی و ارتباطی با امید بهره مندی از فن آوری های نوین آن کشور ، به حضور در کشورهای منطقه ای برای صدور خدمات فنی و مهندسی بها داده نمی شود کمتر از آن نباشد چراکه نتیجه این بی توجهی ها چیزی جز اتلاف مصالح ساختمانی مازاد در کشور به عنوان سرمایه ملی و ازدیاد نیروهای انسانی بیکار شده از رکود کارخانه ها و بار شدن آنها بر دوش دولت در پی نخواهد داشت و از همه مهم تر به نظر نمی رسد رشد اقتصادی 8 درصدی مجدد تاکید شده در سیاست های کلی ابلاغی برنامه ششم توسعه از راهی به غیر از استفاده از فرصت های طلایی محقق شود . قادر نصیری ترزنق