برگزاری آزمون توسط نظام مهندسی

صومعلو، معاون وزیر راه وشهرسازی در گفتگو با پیام ساختمان ابراز تمایل کرد:معاون ساختمان و مسکن وزارتخانه راه و شهرسازی را همه فعالان صنعت ساختمان می شناسند، کسی که کار حرفه ای اش را از جهادسازندگی اردبیل (که آن موقع ها، در اوایل انقلاب هنوز استان نبود) شروع کرد و به اتکای تلاش، پشتکار و صداقت حرفه ای، مدارج پیشرفت را پیمود و اکنون یکی از بازوهای توانمند وزارت راه و شهرسازی است. ابوالفضل صومعلو که در بهمن ماه سال 1338 در شهر اردبیل متولد شده، پیش از این در ارگان هایی نظیر جهادسازندگی، بنیاد مسکن، شهرداری، سازمان مسکن و شهرسازی، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، سازمان ملی زمین و مسکن و ... در سمت هایی نظیر مسئول راه سازی، رئیس، شهردار، معاون، مشاور و ... در چندین شهر و استان کشور فعالیت کرده است. مهندس صومعلو که مدرک کارشناسی ارشد شهرسازی با گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای دارد و دوره های مدیریت شهری و شهرسازی با معماری مدرن را در خارج از کشور گذرانده است در حال حاضر معاون ساختمان و مسکن وزارت راه و شهرسازی است. در آخرین روز کاری سال 1391 که شاید بیشتر مسولان اصلا در محل کارشان حضور نداشتند و به دنبال رتق و فتق کارهای شخصی و مسافرت های خانوادگی آن ور آبی بودند مهندس صومعلو در اولین ساعت آخرین روز سال در یک فضای صمیمانه و با سعه صدر مسولانه و پاسخگو ، پذیرای دیدار و گفتگو با مسولان پیام ساختمان شد ، گفتگویی مفصل که در آن به همه موضوعات مرتبط با حوزه کاری معاونت ساختمان و مسکن پرداختیم. ضمن تشکر ویژه از آقای مهندس صومعلو که این فرصت را فراهم کردند در ادامه بخش نخست این گفتگو را می خوانید. پیام ساختمان: به طور مختصر و مفید بفرمایید؛ وظیفه معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی چیست؟ در ساختار معاونت مسکن و ساختمان سه اداره کل زیر نظر این معاونت است؛ اداره کل که شامل برنامه ریزی اقتصاد مسکن، دفتر مقررات ملی ساختمان و سازمان های نظامات مهندسی و تشکل های حرفه ای که 8 معاونت هم در این دفاتر کار می کنند.در بخش مقررات ملی، چهار موضوع پیگیری می شود که ترویج مقررات ملی، اولین موضوع است. مبحث 21 گانه مقررات ملی را در سال های 90 و 91 به روز کردیم و موضوع دوم کنترل و نظارت است؛ نظارت عالیه ای که وزارت راه و شهرسازی وظیفه قانونی داردبه صورت تصادفی از بعضی ساختمان های در حال احداث بازدید و نقاط ضعف و نقاط قوت را اعلام کند.موضوع دیگر بحث تدوین است که مقررات ملی و دستورالعمل های اجرایی در آن بخش انجام می شود. فعالیت جدیدی که دولت دهم به این موضوع وارد شد؛ دفتر توسعه صنعتی سازی و فناوری نوین است که با استعلام از مرکز تحقیقات ساختمان هرکس فناوری نوینی ارائه دهد، مجوز استفاده از تسهیلات بانکی و زمین را دریافت می کند.در دفاتر تشکل های سازمان های نظام مهندسی و تشکل های حرفه ای، بیشتر امور مهندسان، صدور پروانه ها، صدور آزمایشگاه فنی مکانیک خاک و انبوه سازان انجام می شد که در حال حاضر در دفتر آقای لطفی زاده انجام می شود. در دفتر برنامه ریزی اقتصاد مسکن، امور برنامه ریزی بخش مسکن، اقتصاد مسکن و کنترل بازار شکل می گیرد. تمام امور مربوط به بخش مسکن و تفاهمات سه جانبه مسکن، ابلاغ دستورالعمل ها، پیگیری وام و یارانه های پرداختی و پیگیری امور خدماتی از جمله آب و برق در این دفتر شکل می گیرد. پیام ساختمان: در سال 91 وزارت راه و شهرسازی به طور کلی چه اقداماتی انجام داده است؟ در سال 91 وزارت راه و شهرسازی موفق شد 2بارآزمون ورود به حرفه مهندسان کاردان های فنی و معماران تجربی را برگزار کند؛ یکی در شهریورماه بود که حدود 80 هزار نفر شرکت کننده داشتیم که از این تعداد حدود 34 درصد قبول شدند و در اسفندماه نیز 90 هزار شرکت کننده داشتیم که 15 درصد خانم و 85 درصد آقا بودند.52 درصد مهندس عمران، 20 درصد معادل، 18000 نفر مهندس تاسیسات مکانیکی و برق، 16 درصد معادل 14 هزار نفر معماری و 2600 نفر از سه رشته شهرسازی، ترافیک و نقشه برداری در این آزمون ها شرکت کردند. متقاضیان در 7 رشته مهندس ساختمان عمران، مکانیک ، برق، شهرسازی ، نقشه برداری و معماری 3 سال پس از فارغ التحصیلی حق ورود به آزمون حرفه ای مهندسان را دارند و به محض قبولی در آزمون پروانه اشتغال مهندسی و کاردانی و معماری تجربی را دریافت کرده و رسماً وارد کار حرفه ای می شوند.در سال 91 در دو مرحله این آزمون برگزار شدکه به دلیل علاقه و تعداد زیاد متقاضیان نزدیک به 200 هزار نفر آمادگی برای ورود به این حرفه را پیدا کردند. پیام ساختمان: در بخش ساختمان مشخصاً در طول مدتی که متصدی معاونت مسکن و ساختمان بودید چه برنامه هایی داشتید و آیا تا به حال توانسته اید به برنامه های خود دست پیدا کنید؟ در دوره مرحوم کازرونی، بخش معاونت مسکن در وزارتخانه سابق مسکن و شهرسازی بود و از زمان حضور آقای آخوندی تا زمان مهندس سعیدی کیا بخش معاونت از وزارتخانه حذف شده و برنامه ریزی اقتصاد مسکن و انبوه سازی در سازمان ملی زمین ومسکن وجود داشت. از زمان وزارت مهندس سعیدی کیا دوباره این معاونت شکل گرفت و دفاتر برنامه ریزی اقتصاد مسکن و انبوه سازان را از سازمان ملی زمین و مسکن حذف کردند و با معاونت نظام مهندسی و ساختمان که در اواخر دوره آخوندی شکل گرفته بود و قانون نظام مهندسی که در سال 74 تصویب شده بود، ادغام شد و معاونت مسکن و ساختمان در زمان آقای سعیدی کیا تصویب شد. دفتر امور بین المللی در آن زمان وجود داشت که در دوره آقای نیکزاد به دستور رئیس جمهور چون قائم مقام و معاونت امور بین الملل در هر وزارتخانه تشکیل شده بود،این دفتر از این بخش جدا شد. ما تلاش کردیم و توانستیم مباحث 20 گانه مقررات ملی ساختمان قبلی را که در حال حاضر 21 گانه شده و مبحث پدافند غیرعامل هم در این دوره اضافه شده است را به روز کنیم. اصلاح آئین نامه قانون نظام مهندسی را با کمک نمایندگان نظام مهندسی به اتمام رسانده ایم و در حال حاضر در دست وزیر است تا به امضای هیئت وزیران برسد. دستورالعمل گودبرداری نیز ابلاغ شد وتوافقنامه ای با شرکت گاز برای مبحث برچسب انرژی داشتیم.با توسعه دستگاه های نظارتی اتفاق خوبی افتاد و280 نفر ناظر در دو سطح استانی برای نظارت ساختمان ها در نظر گرفته شد. در این دوره، حداقل در مدت دو سال، دو بار آزمون برگزار کردیم در صورتی که سال های قبل یک بار آزمون برگزار می شد. یکی از کارهای فوق العاده این دوره این بود که از 200 هزار نفر آزمون گرفتیم که رقم قابل توجهی بود و تمام اموراتی که مربوط به بخش مسکن است ،مانند؛ پرداخت یارانه ها و اصلاح برنامه ها و ارزیابی عملکرد و پیگیری خدمات زیربنایی و تهیه دستورالعمل ها در این حوزه شکل گرفت. پیام ساختمان: هرچند وزارت راه و شهرسازی برگزاری آزمون را یکی از عملکردهای خوب خود می داند اما نظام مهندسی بر انجام این کار خرده می گیرد. اولاً بفرمایید تعامل شما با سازمان نظام مهندسی چگونه است و دوما نظر شما نسبت به برگزاری آزمون چیست؟ من از زمان تصویب قانون نظام مهندسی و رسمیت یافتن اجلاس آن، همیشه و بدون استثناء در تمام جلسات شورای مرکزی یا به عنوان مدیر کل مسکن و شهرسازی یا مشاور شورای مرکزی شرکت می کردم و همیشه همراه این سازمان بودم و به این سازمان علاقه زیادی دارم. احساس می کنم این سازمان هرچه غیردولتی تر باشد، بهتر است. ما بسیار تمایل داریم برگزاری آزمون را به خود سازمان واگذار کنیم چون استرس و نگرانی هایی وجود دارد. چند روز مانده به انتخابات باید کنترل های امنیتی صورت بگیرد. در یکم شهریور ماه طراحی سؤالات و برگزاری آزمون به سازمان سنجش سپرده شد. بعضی از دستگاه های نظارتی گفتند شما را به دیوان عدالت اداری می سپاریم و شما حق ندارید وظیفه حاکمیتی خود را واگذار کنید. در اسفندماه وظیفه حاکمیتی خود را انجام دادیم و هنگامی که از سه حوزه در استان خراسان رضوی و تهران دانشگاه علم و صنعت به صورت تصادفی بازدید کردم همه از کیفیت سؤالات رضایت داشتند. اگر نظام مهندسی بتواند دستگاه های نظارتی را قانع کند که برگزاری آزمون جزو وظایف حاکمیتی نیست حساسیتی برای واگذاری برگزاری آزمون ها نداریم.مبحث دیگر، بحث ارتقای پایه مهندسان است. ارتقاء را سازمان نظام مهندسی در اختیار داشت که آموزشگاه های غیرواقعی تشکیل دادند و به ارتقاء اهمیت ندادند. چون در گذشته برای ارتقاء از پایه 3 به پایه 2 آزمون برگزار می شد که باعث به وجود آمدن نگرانی ها و استرس هایی در مهندسان می شد. در آن دوره این کار را حذف کردند و قرار شد مهندس یک بار برای ورود به حرفه آزمون بدهد و بقیه مراحل با توقف در پایه و شرکت در دوره های ارتقاء انجام شود. اما کلاس ها کیفیت لازم را نداشت. ما به این دلیل آزمون را در این دفتر برگزار می کنیم که محل برگزاری کلاس های ارتقاء در دانشگاه های معتبر در تهران و برخی استان ها باشد تا حداقل دانشگاه ها به خاطر نام و اعتبارشان کلاس های خوبی برگزار کنند. اگر اطمینان پیدا کنیم که همانگونه که با دانشگاه ها قرارداد بسته ایم سازمان نظام مهندسی نیز می تواند این کار را انجام دهد، بحث خاصی نداریم و می توانیم برگزاری آزمون را به آنها بسپاریم. پیام ساختمان: تعامل وزارتخانه با انبوه سازان چگونه است؟ ما مشکلی با انبوه سازان نداریم و اگرکاری داشته باشند برایشان انجام می دهیم. درخواستی در رابطه با قانون نظام مهندسی داشتند که هم بنده و هم آقای رهبر و مهندس هاشمی روسای کانون سراسری انبوه سازان و سازمان نظام مهندسی در اول سال 91 جلسه ای گذاشتیم و توافق کردیم که دفتر حقوقی وزارتخانه درخواست شان را بررسی کند و نظر بدهد تا آخرالامر هم به دست دفتر تطبیق مجلس برسد و اگر آنها اجازه دادند خواسته آنها که عدم عضویت در نظام های مهندسی بود، بررسی شود که هیچ کدام از این دفاتر این درخواست را قانونی ندانستند و جواب مثبت ندادند ولی ما تمایل داشتیم خواسته آنها را اعمال کنیم. پیام ساختمان: با توجه به اینکه بخش زیادی از مسکن مهر را وزارتخانه به انبوه سازان سپرده است انبوه سازان به وظایف خود از جمله سبک سازی و صنعتی سازی چگونه عمل کرده و چه سهمی از ساخت و ساز مسکن مهر به آنها داده شده است؟ از 2 میلیون و 157 هزار واحد مسکونی مسکن مهر 200 هزار واحد بافت فرسوده و 920 هزار واحد خود مالک و یک میلیون و 700 هزار واحد بین تعاونی ها و تفاهم سه جانبه میان انبوه سازان بود. حدود 500 هزار واحد آن را انبوه سازان مدیریت کردند و تقریباً می توان گفت وزارتخانه از عملکرد آنان راضی بود. آنان به عنوان بازیگران حرفه ای وارد بخش مسکن مهر شدند و بعضی موفق شدند تعدادی از واحدهای مسکن مهر را افتتاح و به موقع تحویل دهند و از سودی که پیش بینی شده بود بهره ببرند .عده ای هم خوب برنامه ریزی و پیش بینی نکرده بودند. قراردادهای ما بیشتر در سال 89 بود و در یک بند تفاهم نامه آمده بود که اگر به صورت غیر مترقبه قیمت آهن آلات و سیمان بیش از 20 درصد افزایش پیدا کند مابه التفاوت را پرداخت خواهیم کرد. این زمانی بود که در آن مقطع زمانی طبق قرارداد، واحدها را تحویل دهند. در صورتی که نیمه دوم سال 91 افزایش غیر متعارف نرخ ارز و تحریم اقتصادی، تأثیری بر روی قیمت مصالح گذاشته اما آنها نمی توانند ادعایی داشته باشند.مواقع غیر مترقبه مواقعی است که بلایای طبیعی یا بحران طبیعی به وجود بیاید نه تحریم اقتصادی و تغییر اوضاع و احوال اقتصادی . پیام ساختمان: در رابطه با کانون کاردان ها که در حال حاضر سازمان شده است ظاهراً کاردان ها به کار گرفته نمی شوند . پس این کانون چه کاری انجام می دهد؟ خود من در سال گذشته چندین جلسه با نماینده کاردان ها گذاشتم. حتی به خاطر اینکه بدانند قضیه چیست از مهندس خواجه داویی هم دعوت کردم تا ایشان هم اقدامات دوره خود را بگوید. آنها ادعا دارند : کاردان پایه یک باید در مراکز استان ها هم کار انجام دهد در صورتی که در آیین نامه آمده است ؛ در جایی که کمبود مهندس هست از وجود کاردان استفاده شود. یعنی در طول تشکیل کانون کاردان ها یا سازمان نظام کاردانی هیچ وظیفه ای از آنها سلب نشده و همین اختیاراتی که داشتند سر جایش است. ما خواستیم نظر سازمان نظام مهندسی و کانون کاردان ها به هم نزدیک شود و قرار شد شهرهای با جمعیت زیر 50 هزار نفر محدوده عمل کاردان ها باشد که اختلاف نظر پیش آمد و قسمتی از آن را نپذیرفتند و به آقای وزیر ارجاع شد و قرار شد هرچه با نظام مهندسی توافق کردند وزارت راه و شهرسازی نیز بپذیرد. نظام مهندسی سالانه به اندازه 50 درصد کل کاردان ها افزایش ورود نیروی مهندس دارد و به دلیل اینکه تعداد مهندسان زیاد بود، توافق نکردند. آقای موذن تعامل خوبی با همه دارد. جلسه ای با آنها داشتیم و به آنها گفتیم با توجه به اینکه انتخابات برگزار نشده، تا بعد از انتخابات ریاست جمهوری یک انتخابات برگزار شود و اگر با سازمان نظام مهندسی به توافق برسند ما می پذیریم. ما جلسه ای برای اجرای قانون ماده 33 قانون نظام مهندسی با حضور شهردار داشتیم که توافق کردیم در بحث مجریان ذیصلاح از وجود کاردان ها حتماً استفاده شود یعنی از ظرفیت کاردان ها در مواقع مختلف استفاده خواهیم کرد. پیام ساختمان: سؤالات ما در بخش ساختمان به اتمام رسید اگر مبحثی هست که ضروری می دانید مطرح کنید. بفرمایید: من در سخنرانی روز مهندس از همه مهندسان درخواست کردم که با یک وظیفه قانونی ، انسانی و حرفه ای، اخلاق و عدالت حرفه ای را رعایت کنندچرا که این وظیفه، مسئولیت سنگینی است و نباید آسان گرفته شود. کارهای بسیار خوبی توسط جامعه مهندسی کشور طی دهه های مختلف انجام شده و کشور ما به مرحله دهه پیشرفت عدالت نزدیک شده است.از جامعه مهندسی هم انتظار بیش از این است که با رعایت اخلاق مهندسی و عدالت حرفه ای گام های موثری را در جهت ارتقای کیفیت ساخت و ساز که شاخص اصلی در توسعه ملی است، بردارند و ضعف های کوچک را هم که وجود دارد برطرف کنیم.