تابستان سرد در بازار تاسیسات تهران

گروه تأسیسات: صنعت ساختمان در سه ماه آخر سال 92 وارد رکودی شد که قرار بود تا نیمه سال 94 نیز ادامه داشته باشد، رکودی که به گفته برخی از کارشناسان صنعت ساختمان نتیجه بلافصل رونق و حباب قیمتی بود که در سال های 90 و 91 ایجاد شد .به گفته این گروه از کارشناسان چنین رکودی کاملاً طبیعی است. به هر روی به خاطر آن رونق کاذب یا به دلیل این حباب سنگین هر کدام از گروه های کالایی صنعت ساختمان به تناسب متضرر شده اند؛ برخی بیشتر و برخی کمتر. به این مناسبت به بازار تأسیسات واقع در چهارراه گلوبندک رفتیم تا از چندوچون رونق و فروش محصولات تأسیساتی مطلع شویم. بازاری که تاریخی بود با خروج از مترو 15 خرداد وارد شلوغی بازار تهران شدم. بزرگ ترین بازار ایران امروز در هیاهوی رفت وآمدهای پی درپی و گاه هیجان زده از فرط سود گم شده است، همانند ماشینی هیولایی عظیم در دست تعدادی که زمین را شخم زده و راه خود را از جنگل ها و دشت ها باز می کند بی اعتنا به بسیاری که شاید در این حرکت زیر دست وپاها له شوند. گویی خبر رکود به این بازار نرسیده است و هر یک از کسبه کار خود را با همان روال انجام می دهد. راه خود را از میان انبوهی از تنه ها باز می کنم و به بازار گلوبندک وارد می شوم. گرچه این یکی نیز بزرگ است و به وسعت و اندازه یک محله اما فضای دل پذیرتری دارد. پاساژهای نه چندان زیبایی در کوچه و پس کوچه ها که کار نقل وانتقال کالاها را با دشواری مواجه کرده است و مغازه هایی که گرچه پول هایی در ابعاد میلیاردها تومان در آن جابجا می شود اما نشانی از زیبایی مغازه های پرزرق وبرق شمال شهر تهران را ندارد. 5 ماه است بیکارم وارد اولین مغازه که می شوم دادوستدی پرهیجان برقرار است. مداخله در این گفتگو جایز نبود، آن هم از طرف خبرنگاری که گفتگو با او هیچ منفعت تجاری در بر ندارد. یکی از مشتریان اما از گفتگو استقبال می کند. بهرام کردنیا که در کار لوله کشی گاز است، می گوید:«فروشنده همیشه می فروشد، لوله نشد دستگاه می فروشد، پول و سرمایه هیچ وقت زمین نمی نشیند» اما کسانی که سرمایه شان مهارتشان است بسیار ضرر دیده اند. کردنیا 5 ماه را بیکار بوده و همکاران او نیز بیکار هستند. او ادامه می دهد: اما «شانس آوردم و یک باره یک پروژه برای گازکشی یکی از پادگان های شمال کشور را برنده شدم.» از وی می پرسم: آینده بازار تأسیسات را چگونه می بینید ؟ در پاسخ ساختمان های غرب تهران را مثال می زند: ببینید در غرب تهران اطراف چیتگر چقدر ساختمان دارند می سازند. همه اینها نیز خالی هستند، دقیقاً نمی دانم چقدر از اینها پیش فروش شده اند اما قیمت پایینی که گذاشته شده یعنی متری 3 تا 4.5 میلیون؛ نشان می دهد که چقدر این بازار کساد است و خریداری وجود ندارد. من هر روز از آنجا رد می شوم و فعالیت قابل توجهی نمی بینم. کردنیا مثال های دیگری نیز در چنته دارد؛ شرق و جنوب تهران تقریباً فعالیتی نیست، در شهرستان ها کارها خوابیده است و تنها در شمال تهران است که همچنان کار ساخت وساز انجام می شود. به هرحال همیشه در دست این قشر ثروتمند پول هست و سود نیز در آنجاست. باید فکرها را عوض کنیم مصاحبه شونده بعدی فروشنده انواع لوله هاست، از پلیکا گرفته تا پلی اتیلن و انواع لوله های پلیمری. می گوید در کار ما خدمات پس از فروش و تعمیرات معنایی ندارد و اگر لوله ای خراب شد لوله ای را جایگزین می کنیم. به همین دلیل همیشه بازار برای ما وجود دارد، «البته رکود روی ما هم تأثیر داشته، به هرحال در سال های قبل اوایل 91، کشور متمرکز بر ساخت وساز بود الان دیگر نیست، شاید رویه آن زمان باعث شد که بازار اشباع شود و ما با رکود مواجه باشیم.» وی می افزاید: در اقتصاد هیچ گاه متعادل نبوده ایم و همیشه از جاهایی می زنیم تا جای دیگر را درست کنیم در حالی که برای اقتصاد باید برنامه داشت. از وی در مورد رونق بازار تأسیسات می پرسم که پاسخ می دهد: «البته که رونق کم شده است. تازه سال پیش در سال 93 از این بسیار بدتر بود و همکاران اصلاً هیچ فعالیتی نمی کردند. کسانی را می شناسم که تنها می خواهند محصولات خود را بفروشند تا بیش از این ضرر نکنند.» تحریم ها تأثیری نداشت نفر بعدی در زمینه پکیج فعالیت می کند و دو نمونه معمولی و چگالشی را در مغازه کوچک خود به نمایش گذاشته است. پکیج های چگالشی گرچه مصرف کمتری دارد و احتمالاً در بلندمدت به صرفه تر است اما به دلیل قیمت بالای اولیه فروش کمتری دارد. آقای جعفری می گوید: این پکیج ها ایتالیایی هستند و بازدهی بیشتری دارند. از وی در مورد تأثیر تحریم ها بر بازار تأسیسات می پرسم که در پاسخ می گوید: «ما اوج رونق را در زمان تحریم ها داشته ایم و در زمانی که تحریم ها رفع شد رکود نیز شدت گرفت. بنابراین آنگونه نیست که برخی در روزنامه ها تبلیغ می کردند. رفع تحریم ها بر روی بازار تأثیر ندارد. البته برخی مانند ما نمایندگی دارند و می بایست این تجهیزات را وارد کنند که به خاطر تحریم های بیشتر بانکی در این راه سنگ اندازی هایی شده و به آنها از کشور مبدأ جنس نمی دادند و اگر به هر حربه ای موفق می شدند جنس ها را بیاورند در انتقال پول مشکلاتی وجود داشت.« وی عنوان می کند برای رفع تمام این مشکلات راه حل هایی وجود داشت: «همکارانی دارم که می گویند سرسوزنی تحریم ها در کارشان خلل وارد نکرده است. جنس را از راه های گران تر می آورند و در نتیجه گران تر هم می فروشند.» وی با عنوان اینکه تأثیر اصلی تحریم ها بر تولیدات و اجناسی بوده است که در ایران اشباع شده اند، می گوید: قیمت ها در همه جای دنیا بر اساس عرضه و تقاضاست و بی شک وقتی که ما پکیج ایتالیایی 4.5 میلیونی می آوریم عموم مردم که به دنبال اجناس ارزان تر هستند به سمت اجناس ایرانی و چینی می روند؛ که بین ارزان فروشی یعنی بی کیفیت فروشی رقابت دارند. مزیت رکود آقای علوی که در زمینه تهویه مطبوع فعالیت می کند، به خبرنگار پیام ساختمان گفت: بدترین تابستان سال های اخیر را تجربه کرده ام. کسی که در بازار وارد می شود باید این موضوع را بپذیرد که گاه رونق است و گاه رکود. سال هایی بود که وقت سرخاراندن نداشتیم و سال هایی نیز هست که مثل امسال تنها می فروشیم تا جلوی ضرر را بگیریم. وی با اشاره به اینکه تهویه مطبوع زمینه ای است که در تابستان بیشترین بازار را دارد گفت: بیشتر ساخت وسازها برای نصب گرمایش و تعمیرات و نصب سیستم سرمایشی در این فصل اتفاق می افتد. البته آقای علوی عنوان می کند که در سال های رکود شرکت های معتبر و برندها همچنان فروش خواهند داشت: «از جمله مزیت های رکود شاید این باشد که از تعداد افراد و شرکت های غیرمتخصص کم می شود و کسانی در بازار می مانند که تجربه دارند.» وی با عنوان اینکه تازه کارهایی را می شناخته که با دیدن رکود به بازارهای دیگر رفتند و الان نسبت به سال های قبل زیرپله ای کمتر شده است، گفت: کسانی بودند که بازار را خراب کرده بودند و هر چیزی را به بازار می ریختند؛ نمی گویم که آنها دیگر نیستند اما حجم آنها نسبت به گذشته کم شده است.