مستاجران بدون متولی رها شده اند

کد مطلب: 3377بازار مسکن در ایران وضعیت نامساعدی را تجربه می کند و برخلاف سایر کشورهای جهان، به یکی از پول سازترین و سوداگرانه ترین بازارهای ایران تبدیل شده است. به همین دلیل ساخت و دلالی مسکن در ایران از حالت حرفه ای و تخصصی خارج شده و هر گروهی از پزشک و کارخانه دار گرفته تا بانک ها وارد سرمایه گذاری در این حوزه شده اند. این وضعیت به جایی رسیده است که حالا تمام حلقه های متصل به بازار مسکن وضعیت سوداگرانه عجیبی را تجربه می کنند.به گفته عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی حدود 60 درصد قیمت مسکن در کشور و تا 95 درصد در تهران مربوط به زمین است و از آن سو مالکان بدون هیچ گونه محدودیت قانونی تعیین کننده مطلق قیمت ها در بازار هستند. تشکیل بانک اطلاعاتی ملک و ساختمان، طرح کاداستر زمین های شهری، سامانه کنترل قیمت ها در بازار خریدوفروش و اجاره مسکن، دریافت مالیات از خانه های خالی و سوداگران زمین و ... همه و همه طرح هایی است که در طول سال های گذشته مطرح شده است و به بهانه هایی مانند نبود آمارهای دقیق یا اصل حقوق مالکیت همگی از دستور کار سیاست گذاری و برنامه ریزی خارج شده اند.این مسئله سبب شده است که در حال حاضر بازار معامله و اجاره مسکن در ایران تک قطبی شده و تنها تعیین کننده این بازار، مالک باشد. مالکی که می تواند حتی فراتر از قانون گذاری عمل کند. در این میان قدرت بی چون وچرا و مطلق مالکان باعث شده تا وضعیت بازار ایران آنچنان ازهم گسیخته شود که بنیان بیشتر طرح های مسکن وزارت راه و شهرسازی به پرداخت تسهیلات و وام بانکی به خریداران منحصر شود و از آن سو قدرت پایین وام دهی بانک ها، خریداران را در بن بست تأمین مالی بگذارد. موضوعی که آخوندی نیز به آن معترف شده و حالا به سیل افزایش اجاره نشین ها دامن زده است.در این میان در بازار اجاره برخلاف بازار به رکود نشسته خریدوفروش، تقاضا روزبه روز افزایش یافته و انگیزه مالکان برای درآمدزایی از اجاره نشینان را تقویت می کند. بااین وجود مستأجران به عنوان مصرف کننده بدون هیچ متولی و حمایتی در بازار مسکن رهاشده اند. موضوع تشکیل انجمن مستأجران را با فعالان این بازار یعنی مالکان و دفاتر معاملاتی مسکن در میان گذاشته ایم که در ادامه نظرات آنها را می خوانید:ضعف های اساسی و قانونی برای کنترل بازار داریمصمدی که در خیابان آذربایجان تهران بنگاه املاک دارد دراین باره به پیام ساختمان می گوید: ایجاد انجمن مستأجران در شرایطی که ما هیچ قانونی برای کنترل قیمت مسکن نداریم، در صورت توجه می تواند کارگشا باشد، اما اگر یادتان باشد در دولت احمدی نژاد مسئله کنترل دستوری قیمت املاک و اجاره بها مطرح شد با این حال این موضوع اجرایی نشد زیرا آقایان معتقد بودند قیمت گذاری برای املاک و اجاره بها ،وجاهت حقوقی و شرعی ندارد و مالک مختار است هر بهایی که دوست دارد برای ملکش تعیین کند.وی ادامه می دهد: بنابراین و در وهله اول باید پاسخی برای این خلأهای قانونی پیدا شود که آیا ما واقعاً تصمیم داریم این بازار بزرگ را تحت کنترل و نظارت ببریم یا نه؟ در غیر این صورت سرنوشت این انجمن نیز مشابه سایر انجمن ها و تشکل های فعال در این حوزه می شود که اختیارات محدود دارند و اثرگذاری چندانی ندارند.شرافتی که در محدوده منطقه سعادت آباد تهران به معاملات املاک مشغول است، می گوید: انجمن مستاجران به طورقطع و یقین در صورت تشکیل به حمایت جدی نیاز دارد زیرا اصولاً تشکل ها در ایران از قدرت لازم برخوردار نیستند. وقتی اتحادیه یا انجمن هایی وجود دارد که اعضای آن ثروتمندترین و تحصیلکرده ترین کارخانه داران یا تاجران هستند و در رسیدن به اهداف خود با موانعی روبه رو هستند، انجمن مستاجران به طریق اولی بایستی از حمایت برخوردار باشد تا بتواند مؤثر باشد.بودن انجمن حامی مستأجران بهتر از نبودن استامیرآبادی دیگر فعال بازار مسکن در محدوده پل گیشا نکاتی را به پیام ساختمان یادآوری می کند و می گوید: در حال حاضر هیچ رکن بازار مسکن ایران مشمول قیمت گذاری و کنترل نیست. از مصالح ساختمانی و مزد کارگران گرفته تا زمین و مسکن و اجاره بها، در چنین شرایطی که هیچ ابزار کنترلی وجود ندارد و سال هاست سیاست گذاران زیر بار این مسئله نرفته اند، بنابراین باید پرسید تشکیل انجمنی مثل انجمن مستأجران چه تحولی می تواند ایجاد کند؟.وی ادامه می دهد: البته از این بعد که مستأجر به عنوان مصرف کننده صاحب صنف و تریبون می شود، حرکت بدی نیست. زیرا در حال حاضر تنها تصمیم گیرندگان مطلق برای بازار مسکن مالکان هستند. قدرت مالکان به اندازه ای است که حتی قانون و کنترل بالادست تری برای آن وجود ندارد. اینکه با تشکیل انجمن مستأجران بشود این تک صدایی را از بین برد، می تواند حرکت خوبی باشد و وجود این انجمن بهتر از نبودنش است.برخلاف ادعای برخی ها اجاره رونق داردرضایی زاده؛ فعال بازار مسکن در محدوده رسالت نیز به پیام ساختمان می گوید: اجحاف در حق مستأجران بیشتر از خریداران مسکن است زیرا برخلاف ادعای عجیب کارشناسان و مسئولان رکود بازار مسکن هیچ ربطی به کاهش یا ثبات نرخ اجاره بها ندارد. در شرایط رکود خریدوفروش صورت نمی گیرد درنتیجه همان طور که شاهدید مالک ناچار می شود اندکی قیمت های خود را تعدیل کند اما در شرایط رکود نه تنها در بازار اجاره تقاضا همچنان به قوت خود باقی است که بسیاری از خریداران ناتوان نیز به سیل مستأجران پیوسته و تقاضا در این بازار را افزایش می دهند.وی ادامه می دهد: بنابراین در بازار اجاره هیچ رکودی که وجود ندارد، در شرایط نابسامان بازار خریدوفروش، بازار اجاره رونق را نیز تجربه می کند. با این وصف اجاره بها همچنان سیر صعودی خود را دنبال کرده و واقعاً ثبات قیمتی وجود ندارد، با این توضیح تشکیل انجمنی برای حمایت از این قشر لازم و ضروری است.این فعال بازار مسکن تأکید می کند: از طرفی در حال حاضر مالکان عمده بازار بسازوبفروش ها، بانک ها، مالکان و سوداگران زمین و محتکران مسکن هستند. این افراد از رانت و ثروت کافی برای اثرگذاری بر بازار مسکن برخوردارند و این تنها مصرف کننده و مستأجر است که بدون حمایت و متولی به حال خود رهاشده است.دلالان مخالفند!مالک یک آژانس معاملات املاک در محدوده قیطریه که حاضر به ذکر نامش نیست، هم دراین باره به پیام ساختمان می گوید: بسیاری نظر خوشی نسبت به این ایده ندارند، زیرا این اشخاص از ذی نفعان بازار مسکن هستند و در قیمت گذاری ها نقش زیادی دارند.او ادامه می دهد: واقعیت این است که تعدادی از کسانی که کارشان مشاوره برای خریدوفروش و اجاره و دلالی مسکن است، بابت اجاره و فروش مسکن باقیمت های قابل توجه از مالکان پورسانت می گیرند، بنابراین تشکیل انجمنی که می تواند محدودشان کند، در این شرایط یک مقدار مشکل است.این فعال بازار مسکن همچنین تأکید می کند: مشکلات بازار مسکن ایران ریشه دار است و هر بخشی از آن متأثر از اشکالات بخش دیگر است. با این حساب تا معضلات اقتصاد کشور در بعد کلان رفع نشود و این بازار به صورت دقیق و حرفه ای و به دوراز منافع عده ای سیاست گذاری نشود، مشکلات این حوزه همچنان به قوت خود باقی است.مریم شکرانی