واکنش هواشناسی در خصوص پدیده ال نینو

سازمان هواشناسی کشور در واکنش به وقوع پدیده ال نینو و پیش بینی پاییز و زمستانی سرد در سال جاری توضیحاتی ارائه کرد. سازمان هواشناسی کشور طی یک گزارش جداگانه، توضیحاتی در این زمینه ارائه کرده است که متن این گزارش بدین شرح است: «با توجه به رسانه ای شدن موضوع حاکمیت ال نینوی قوی روی اقیانوس آرام و احتمال برداشت های نادرست، مطالب زیر از سوی سازمان هواشناسی کشور که مسئول تهیه پیش بینی های کوتاه مدت، میان مدت، فصلی و اقلیمی است، تهیه شد. دورپیوند ال نینو-لانینا یا انسو، پدیده ای بزرگ مقیاس است که روی مناطق حاره ای اقیانوس آرام شکل می گیرد و دوره برگشت آن ازسه تا هفت سال است و دارای سه مرحله: ال نینو، خنثی و لانینا است. ال نینوی امسال با توجه به حالت شکل گیری آن به ال نینوی کلرادو موسوم است و با توجه به افزایش سه درجه ای دمای آب در مناطق مرکزی تا سواحل کشور پرو، در بخش حاره ای اقیانوس آرام می توان گفت که در 50 سال گذشته کم سابقه است. داده های تاریخی مربوط به شاخص ال نینو-لانینا از 250 سال گذشته تاکنون در دسترس است. موضوع مهم در رابطه با پدیده های دور پیوند، طولانی بودن بسامد آن ها است که از حدود دو ماه (MJO) تا هفت سال (ENSO) است. شایان توجه است که مهم ترین دور پیوندها مانند NAO, AO, MEI, MJO و همچنین مانسون هندوستان اثر مستقیم روی ایران دارند ولی ال نینو اثر غیر مستقیم داشته و تنها با تاثیر روی سایر دورپیوندها، مقدار و توزیع زمانی و مکانی بارش و دما را متاثر می سازد. اثر مستقیم آنسو در مناطق حاره ای و استوایی، قوی و آشکار است و با افزایش فاصله به سمت شمال یا جنوب از شدت اثرگذاری آن کاسته می شود. مرکز ملی اقلیم شناسی سازمان هواشناسی کشور از سه ماه گذشته در پیش بینی ماهیانه و فصلی خود که همواره در هفته دوم هر ماه صادر می شود به رخداد ال نینوی قوی امسال اشاره کرده و با توجه به اثر آن بر شرایط جوی، پیش بینی فصلی، بارش و دما طی پائیز و زمستان را در سطح کشور با متن و نقشه ارائه کرده است، این پیش بینی ها بی درنگ در سایت سازمان بارگذاری می شوند. مطابق پیش بینی فصلی این مرکز، برای پاییز امسال با توجه به اثر ال نینو، بارش با آغازی زودتر از فصل و با گرایش به نرمال یا بیش از نرمال پیش بینی شده است. همچنین میانگین حدود یک درجه بیش از نرمال 50 ساله برآورد شده است که با توجه به روند افزایش چند دهه اخیر، انحراف چندانی از دمای فصل ندارد. موضوع مهم در این رابطه بیان میانگین در یک دوره یک تا سه ماهه است و باید توجه داشت که نوسانات دما و بارش می تواند قابل توجه باشد که ویژگی عادی شرایط جوی است و معمولاً دوره تناوبی حدود یک هفته دارد. برای زمستان امسال نیز انتظار می رود که بارش نرمال با گرایش جزئی به کمتر از نرمال باشد و دمای هوا بویژه در نیمه دوم زمستان تا 1/5 درجه بیش از نرمال پیش بینی شده است. بررسی شاخص دور پیوند ال نینو و لانینا نشان می دهد که سرمای شدید زمستان 1386 با لانینا همراه بوده است که طی آن دمای هوای تهران برای حدود 10 روز همواره زیر صفر بود و کمینه دما نیز طی یک ماه زیر صفر باقی ماند و کمترین آن به منفی 11 درجه سانتی گراد رسید. طی این دوره کم ترین دما در اردبیل، همدان، شهرکرد، مشهد، فرودگاه امام، بیرجند و رشت به ترتیب به 32، 31، 21، 20 ، 12 درجه زیر صفر ثبت شد و حتی در اهواز به صفر رسید. همچنین سرمای سال 1386 با بارش برف در سطح کشور همراه بود و در خراسان رضوی درختان انار 50 ساله را خشکاند. شایان توجه است که کمینه مطلق دمای تهران طی 65 سال گذشته در 18 دی 1347 به میزان 15- درجه ثبت شده است. از دوره های بسیار سرد دیگر می توان به زمستان سال های 1341، 1347، 1361، 1351 و 1376 اشاره کرد که چهار مورد آن ها با لانینا و دو مورد با حالت خنثی همراه بوده اند. رخداد دوره ه ای با سرما یا گرمای شدید و گسترده در سطح کشور را سازمان هواشناسی کشور با دقت خوب تا دو هفته قبل از رخداد پیش بینی می کند. بدیهی است که متولیان مدیریت بحران کشور با توانایی و کارایی موجود به سادگی آن را به فاصله چند روز مدیریت می کنند و هماهنگی بین سازمان هواشناسی و وزارت کشور در مدیریت مخاطرات جوی سابقه چند ده ساله دارد. شایان توجه است که در سرمای سخت مربوط به سال 1386 علی رغم هشدار سازمان هواشناسی، به علت قطع صدور گاز از سوی کشور ترکمنستان، بحران کمبود حامل های انرژی در سطح کشور و بویژه استان های نوار شمالی کشور را به مدت یک ماه فراگرفت که ان شاالله با توجه به توسعه شبکه انتقال نفت، گاز و برق و افزایش توان تولید، چنین پیامدهایی را شاهد نخواهیم بود».